Vinaship vẫn mở rộng đầu tư khi đang thua lỗ

Tàu Bright Hope vừa được Vinaship tiếp nhận đầu tháng 11. Ảnh: Lê Toàn

Bán cũ - mua mới

Mới đây, Vinaship được cổ đông thông qua kế hoạch thanh lý tàu chở hàng 27 năm tuổi Vinaship Sea (27.841 DWT, đóng năm 1998). Việc bán tàu này là do ảnh hưởng của chiến tranh thương mại toàn cầu khiến thị trường vận tải biển quốc tế suy yếu, nhu cầu hàng hóa sụt giảm.

Theo Vinaship, với các tàu trên 25 năm tuổi như Vinaship Sea, việc tìm kiếm đơn hàng ngày càng khó khăn, trong khi chi phí vận hành và bảo trì tăng cao, hiệu suất khai thác kém hơn tàu trẻ. Con tàu này dự kiến phải sửa chữa lớn vào tháng 11/2025, với chi phí ước tới 25,5 tỷ đồng, khiến việc tiếp tục khai thác không còn hiệu quả.

Ở chiều ngược lại, đầu tháng 11/2025, Vinaship thông báo đã tiếp nhận tàu chở hàng rời Vinaship Harmony (Bright Hope) trọng tải 28.201 DWT, đóng năm 2010 tại Nhật Bản, với tổng giá trị đầu tư 9,55 triệu USD. Đây được xem là bước đi nhằm bổ sung sức trẻ cho đội tàu, cải thiện năng lực vận tải và giảm chi phí bảo trì so với các tàu đã quá niên hạn.

Theo kế hoạch được công bố đầu năm, Vinaship dự kiến mua thêm hai tàu hàng khô đã qua sử dụng có trọng tải 30.000-35.000 DWT trong năm 2025, trong đó một tàu dự kiến đầu tư trong nửa cuối quý II/2025 và tàu còn lại dự kiến hoàn tất vào cuối tháng 12/2025 hoặc đầu tháng 1/2026 nếu điều kiện thuận lợi. Song song đó, Công ty đặt mục tiêu thanh lý tàu Vinaship Pearl (24.241 DWT, đóng năm 1996) trước ngày 31/12/2025.

Trước đó, sau hơn 11 năm không đầu tư mới, cuối năm 2024, Vinaship đã mua tàu Vinaship Unity (28.189 DWT, đóng năm 2012), nâng quy mô đội tàu lên 5 chiếc với tổng trọng tải 100.111 DWT, độ tuổi bình quân 21,5 năm.

Hụt hơi

Kết quả kinh doanh của Vinaship đi ngược xu hướng mở rộng đầu tư. Trong 9 tháng đầu năm 2025, Công ty ghi nhận doanh thu giảm 3,1%, còn 453,63 tỷ đồng; lợi nhuận sau thuế âm 8,73 tỷ đồng, giảm hơn 32,67 tỷ đồng so với cùng kỳ.

Trong đó, lợi nhuận gộp thấp hơn tổng chi phí tài chính, bán hàng và quản lý doanh nghiệp tới 17,79 tỷ đồng. Tính đến ngày 30/9/2025, Vinaship ghi nhận lỗ lũy kế 7,5 tỷ đồng, trong khi dư nợ vay tăng mạnh lên 130,7 tỷ đồng, tương đương 24,3% vốn chủ sở hữu.

Nhìn rộng hơn, kết quả kinh doanh của Vinaship cho thấy xu hướng đi xuống kể từ sau năm 2022 - thời điểm đạt lợi nhuận kỷ lục 251,57 tỷ đồng nhờ cước vận tải tăng đột biến sau đại dịch. Năm 2023, lợi nhuận ròng giảm 85,7%, còn 36,03 tỷ đồng. Năm 2024, lợi nhuận phục hồi nhẹ, lên 65,72 tỷ đồng, song vẫn cách xa đỉnh cũ.

Đáng chú ý, năm 2024, Vinaship chỉ tránh được thua lỗ nhờ lãi chênh lệch tỷ giá và lãi thanh lý tàu Vinaship Star (tháng 6/2024) và Vinaship Diamond (tháng 11/2024). Trong khi đó, lợi nhuận gộp chỉ đạt 18,77 tỷ đồng, thấp hơn tổng chi phí tài chính, bán hàng và quản lý tới 45,93 tỷ đồng.

Đội tàu Vinaship hiện hoạt động chủ yếu trên tuyến châu Á - Vùng Vịnh - Đông Phi, chuyên chở các mặt hàng như xi măng, clinker, gạo, phân bón. Tuy nhiên, đội tàu gồm toàn tàu nhỏ và trung bình, trong đó 3/5 tàu đã trên 20 năm tuổi, bước vào giai đoạn khai thác kém hiệu quả, tốn chi phí bảo trì, tiêu hao nhiên liệu cao và khó cạnh tranh với tàu thế hệ mới đáp ứng tiêu chuẩn khí thải.

Trong khi đó, thị trường vận tải biển toàn cầu đang suy yếu rõ rệt. Theo dữ liệu của Drewry, từ ngày 9/1 đến 30/10/2025, Chỉ số World Container Index (đại diện cho 8 tuyến vận tải lớn nhất thế giới) giảm 54,3%, từ 3.986 USD xuống còn 1.822 USD/container 40ft, mức thấp nhất trong hơn hai năm qua. Drewry Container Forecaster dự báo, cán cân cung - cầu nửa cuối năm 2025 tiếp tục nghiêng về dư cung, khiến giá cước có thể giảm thêm.

Việc Vinaship mở rộng đội tàu dù đang lỗ đặt ra nhiều thách thức. Đội tàu hiện có tuổi đời cao, hiệu quả khai thác thấp, trong khi giá cước vẫn trên đà giảm. Nếu nhu cầu vận tải chưa kịp phục hồi, việc bổ sung tàu mới có thể dẫn tới dư thừa công suất, gia tăng cạnh tranh và bào mòn lợi nhuận. Đáng lo hơn, việc sử dụng vốn vay cho đầu tư khiến gánh nặng lãi vay và chi phí tài chính ngày càng lớn sẽ tiếp tục bào mòn lợi nhuận gộp khiêm tốn.

Duy Bắc