Vinasun chậm chuyển đổi, cổ đông lớn thoái vốn

Công nghệ thay đổi lĩnh vực taxi

Kể từ năm 2014, khi Grab bắt đầu hoạt động tại Việt Nam với dịch vụ GrabTaxi, thị trường dịch vụ gọi xe thay đổi nhanh chóng với sự tham gia của hàng loạt hãng taxi công nghệ. Đặc biệt, sau đại dịch Covid-19, thị trường dịch vụ taxi xuất hiện thêm làn sóng các hãng taxi xanh sử dụng dòng xe điện thân thiện với môi trường.

Thực tế, các hãng taxi truyền thống như Mai Linh, Vinasun liên tục kinh doanh lao dốc, thậm chí lỗ lớn trong giai đoạn 2020-2021 - trước đại dịch. Riêng Vinasun duy trì lãi trên 300 tỷ đồng/năm trong những năm 2014-2016, sau đó bước vào giai đoạn lao dốc, thậm chí năm 2020 lỗ 210,58 tỷ đồng, năm 2021 lỗ 277,17 tỷ đồng và suy giảm trở lại trong năm 2023 và 9 tháng năm 2024.

Bên cạnh kinh doanh lao dốc, quy mô nhân sự của Vinasun cũng có dấu hiệu suy giảm, khi cuối năm 2018 có tới 6.761 nhân viên, nhưng cuối năm 2020 còn 4.398 nhân viên, cuối năm 2022 còn 2.013 nhân viên và cuối quý III/2024 chỉ còn 1.655 nhân viên.

Năm 2024, để thích ứng với làn sóng chuyển dịch xanh, Vinasun đặt kế hoạch đầu tư khoảng 700 chiếc xe hybrid của Toyota, tổng giá trị đầu tư khoảng 630 - 650 tỷ đồng (các ngân hàng HSBC và Vietcombank sẽ tài trợ khoảng 50% tổng vốn đầu tư), đồng thời thanh lý và bán trả chậm cho lái xe khoảng 500 chiếc. Như vậy, ước tính cuối năm 2024, Vinasun sẽ nâng số lượng xe từ 2.590 xe lên 2.790 xe.

Ông Trần Anh Minh, Phó tổng giám đốc Vinasun nhấn mạnh: “Qua tính toán, xe hybrid có thể giảm tới 50% nhiên liệu so với xe xăng. Xe điện mất khoảng 800 đồng/km, xe hybrid mất khoảng 1.100 - 1.200 đồng/km, mà không mất chi phí cơ hội khi sạc điện. Mỗi ngày, Vinasun cần phải tập trung các xe để kiểm tra trước khi vận hành. Nhưng hiện tại, không có một trạm sạc nào có thể đáp ứng 40-50 xe của Vinasun để kiểm tra trước khi ra kinh doanh nếu là xe điện”.

Có thể thấy, Vinasun thận trọng với kế hoạch chuyển đổi loại xe khi chọn xe hybrid hơn là xe điện, do lo ngại cơ sở hạ tầng trạm sạc ở Việt Nam chưa phát triển. Với tiềm lực tài chính hạn chế, nếu muốn chuyển đổi, Vinasun tiếp tục phải tăng tỷ lệ đòn bẩy nợ vay, kéo theo áp lực chi phí tài chính bào mòn lợi nhuận.

Cổ đông chiến lược liên tục bán ra

Trong bối cảnh Vinasun kinh doanh lao dốc, cổ đông chiến lược Tael Two Partners Ltd đã hết kiên nhẫn với doanh nghiệp này và liên tục có động thái bán ra cổ phiếu. Trong đó, từ ngày 1/1 đến 8/11/2024, Tael Two Partners Ltd bán ra cổ phiếu VNS để giảm sở hữu từ 18,3% về 9,49% vốn điều lệ. Từ ngày 15/11 đến 13/12, cổ đông chiến lược tiếp tục đăng ký thoái toàn bộ hơn 6,44 triệu cổ phiếu VNS để giảm sở hữu về 0% vốn điều lệ.

Được biết, trong năm 2013, bên cạnh mua 3 triệu cổ phiếu VNS thông qua đợt phát hành riêng lẻ giá 45.000 đồng/cổ phiếu, Tael Two Partners Ltd còn mua thêm trên sàn để nâng sở hữu lên 12.416.710 cổ phiếu VNS, tương ứng chiếm 18,3% vốn điều lệ và tổng giá trị đầu tư khoảng 383 tỷ đồng.

Theo tìm hiểu, Tael Two Partners Ltd được thành lập năm 2007 với mục tiêu đầu tư là các doanh nghiệp uy tín ở Đông Nam Á. Đến nay, Công ty đã đầu tư hơn 1,6 tỷ USD vào Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Việt Nam, Singapore và Philippines.

Không chỉ Tael Two Partners Ltd mong muốn thoái toàn bộ vốn đầu tư, năm 2018, Quỹ đầu tư GIC Pte Ltd của Chính phủ Singapore cũng bán ra toàn bộ 5,4 triệu cổ phiếu VNS với giá bán khoảng 14.700 đồng/cổ phiếu, số tiền thu về còn lại khoảng 80 tỷ đồng. Trước đó, năm 2014, quỹ này mua 5,4 triệu cổ phiếu VNS với mức giá điều chỉnh khoảng 30.000 đồng/cổ phiếu và trở thành nhà đầu tư lớn thứ 3 tại Vinasun tại thời điểm đầu tư, nắm giữ khoảng 8% vốn điều lệ.

Như vậy, cả Quỹ đầu tư GIC và Tael Two Partners Ltd không còn muốn đầu tư vào doanh nghiệp taxi truyền thống. Đây là sự chuyển dịch về quan điểm đầu tư của các quỹ đầu tư so với hơn 10 năm trước đây khi các hãng taxi công nghệ chưa xuất hiện.

Duy Bắc