VIS Rating: Nợ vay của nhiều doanh nghiệp bất động sản, xây dựng ở mức cao

Cần tận dụng động lực tăng trưởng

Theo báo cáo triển vọng tín nhiệm 2025 vừa được VIS Rating công bố, điều kiện tín nhiệm của Việt Nam được kỳ vọng sẽ ổn định sau khi đã có sự cải thiện đáng kể trong năm 2024. Các chính sách hỗ trợ nhằm đạt mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025 đang góp phần cải thiện môi trường kinh doanh trong nước.

Dòng tiền của doanh nghiệp đang phục hồi, giúp tỷ lệ chậm trả trái phiếu tiếp tục giảm. Khả năng thanh toán nợ được cải thiện, trong khi niềm tin thị trường mạnh hơn giúp doanh nghiệp dễ dàng tái cấp vốn. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn có tỷ lệ vay nợ cao, cần thêm thời gian để lành mạnh hóa các chỉ tiêu tài chính.

Sau một loạt cải cách quy định và triển khai luật chứng khoán mới, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang dần khôi phục. Lượng phát hành mới tăng trưởng ổn định, đặc biệt với các trái phiếu phát hành ra công chúng. Các quy định chặt chẽ hơn và yêu cầu minh bạch thông tin cao hơn cũng giúp nâng cao niềm tin của nhà đầu tư.

Điều kiện tín nhiệm của Việt Nam được kỳ vọng sẽ ổn định sau khi đã có sự cải thiện đáng kể trong năm 2024.

Năm 2025, chi tiêu công, dòng vốn FDI và xuất khẩu tiếp tục là ba trụ cột chính của tăng trưởng kinh tế. Chính phủ đặt mục tiêu GDP tăng 7,0-7,5%, song thách thức lớn vẫn đến từ dự trữ ngoại hối thấp nhất trong 5 năm qua. Nếu dòng tiền ngoại tệ bị rút mạnh, VND mất giá, lãi suất có thể tăng, tác động tiêu cực đến doanh nghiệp trong nước.

Điều kiện kinh doanh sẽ tiếp tục cải thiện nhờ đầu tư hạ tầng công cộng, hỗ trợ các doanh nghiệp xây dựng, vật liệu và vận tải. Thị trường bất động sản cũng dần phục hồi với các chính sách mới tháo gỡ rào cản pháp lý và quy hoạch đất đai, tạo động lực cho các dự án mới.

Rủi ro thanh khoản vẫn hiện hữu

Mặc dù dòng tiền và lợi nhuận doanh nghiệp có xu hướng tăng trưởng trong năm 2025, nhưng các ngành bất động sản, xây dựng và vật liệu vẫn đối mặt với đòn bẩy tài chính cao. Nợ vay/EBITDA trung bình của các doanh nghiệp niêm yết trong các ngành này lên tới gần 9 lần, trong khi mức trung bình toàn thị trường chỉ là 3,6 lần.

Việc phụ thuộc vào nợ ngắn hạn để đầu tư dài hạn từng dẫn đến làn sóng vỡ nợ trái phiếu mạnh trong giai đoạn 2022-2023. Dù dòng tiền cải thiện, doanh nghiệp vẫn có xu hướng vay thêm để tái đầu tư. Nếu không cải thiện chiến lược quản lý nợ, rủi ro thanh khoản sẽ tiếp tục là yếu tố đáng lo ngại.

VIS Rating dự báo, doanh số bán lẻ năm 2025 có thể tăng 10-12% nhờ mức lương công chức tăng và thu nhập hộ gia đình phục hồi. Nhu cầu vay vốn cũng được dự báo sẽ tăng khi niềm tin kinh doanh và tiêu dùng cải thiện.

Tuy nhiên, một yếu tố bất định lớn trong kịch bản tăng trưởng của Việt Nam là tác động từ chính sách của Mỹ dưới chính quyền mới của Tổng thống Trump. Nếu có sự thay đổi lớn trong định hướng thương mại, Việt Nam – một quốc gia xuất khẩu – có thể chịu ảnh hưởng tiêu cực.

Nhìn chung, kinh tế Việt Nam năm 2025 có triển vọng ổn định với sự hỗ trợ của chính sách và cải thiện từ thị trường tài chính. Tuy nhiên, bài toán về thanh khoản doanh nghiệp và quản lý rủi ro nợ vẫn là thách thức cần theo dõi chặt chẽ.

Nguyệt Minh