Vitamin E 'kiêng kỵ' với thuốc nào?

1. Thuốc chống đông máu/chống kết tập tiểu cầu không dùng vitamin E

Vitamin E, đặc biệt ở liều cao (trên 400 IU/ngày), có tác dụng làm loãng máu tự nhiên. Khi dùng chung với các thuốc chống đông máu hoặc chống kết tập tiểu cầu, nguy cơ chảy máu sẽ tăng lên đáng kể. Các loại thuốc này bao gồm:

- Thuốc chống đông máu: Warfarin, heparin, dabigatran, rivaroxaban, apixaban...

- Thuốc chống kết tập tiểu cầu: Aspirin, clopidogrel, ticagrelor, prasugrel...

Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID): Ibuprofen, naproxen, diclofenac (cũng có tác dụng chống kết tập tiểu cầu).

Nếu uống vitamin E cùng các thuốc trên có thể làm tăng nguy cơ chảy máu, bầm tím, chảy máu cam, chảy máu chân răng...

Vitamin E có thể tương tác bất lợi với một số loại thuốc.

2. Vitamin K không uống cùng vitamin E

Vitamin E có tương tác đối kháng với vitamin K. Khi uống 2 loại vitamin này cùng lúc sẽ làm giảm hiệu quả của vitamin K, cụ thể:

- Vitamin K đóng vai trò thiết yếu trong quá trình đông máu, là một yếu tố cần thiết để tổng hợp các protein đông máu trong gan.

- Vitamin E có tác dụng làm tăng lưu thông máu (loãng máu) và có thể ức chế một số yếu tố đông máu phụ thuộc vitamin K. Điều này có thể dẫn đến việc máu khó đông hơn, tăng nguy cơ chảy máu, đặc biệt ở những người đang sử dụng thuốc chống đông máu.

Khi uống đồng thời, vitamin E có thể gây trở ngại cho quá trình vitamin K hoạt động, làm giảm hiệu quả của vitamin K trong việc thúc đẩy đông máu.

Đối với các loại vitamin tổng hợp, hàm lượng các chất đã được tính toán cân bằng nên ít gây ra tương tác đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu dùng các loại vitamin riêng lẻ với liều lượng cao, cần đặc biệt lưu ý. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để được tư vấn về liều lượng và thời gian uống phù hợp.

3. Không dùng thuốc hóa trị cùng vitamin E

Một số loại thuốc hóa trị tạo ra gốc tự do chủ yếu thông qua cơ chế gây căng thẳng oxy hóa (oxidative stress) trong tế bào. Đây là một trong những cách chính mà các loại thuốc này tiêu diệt tế bào ung thư. Với vai trò là một chất chống oxy hóa, vitamin E trung hòa các gốc tự do. Từ đó làm giảm khả năng tiêu diệt ung thư của một số liệu pháp.

Một số nghiên cứu cho thấy vitamin E có thể tương tác với các enzyme tại gan liên quan đến quá trình chuyển hóa thuốc. Điều này có thể ảnh hưởng đến nồng độ và hiệu quả của thuốc hóa trị trong cơ thể.

Mặc dù tương tác giữa vitamin E và hóa trị vẫn còn nhiều tranh cãi và chưa có kết luận cuối cùng. Tuy nhiên, để an toàn thì bệnh nhân ung thư đang hóa trị tuyệt đối không nên tự ý bổ sung vitamin E hoặc bất kỳ chất bổ sung nào mà không có sự đồng ý và hướng dẫn của bác sĩ điều trị.

Thay vì bổ sung qua viên uống, nên cung cấp vitamin E thông qua chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng từ các thực phẩm giàu vitamin E (như hạt hướng dương, hạnh nhân, dầu thực vật, rau xanh đậm) thường được coi là an toàn hơn và ít gây tương tác.

Nên bổ sung vitamin E từ thực phẩm...

4. Thuốc tránh thai đường uống

- Thuốc tránh thai đường uống, đặc biệt là loại có chứa estrogen, được biết là có thể làm tăng nguy cơ huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) và thuyên tắc phổi (PE) ở một số đối tượng, do:

+ Estrogen có thể làm tăng nồng độ một số protein gây đông máu trong gan và giảm các protein chống đông máu tự nhiên của cơ thể.

+ Estrogen cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động của tiểu cầu, vốn đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành cục máu đông.

+ Estrogen có thể gây ra những thay đổi nhất định ở lớp nội mạc mạch máu, làm tăng khả năng hình thành cục máu đông.

- Vitamin E, đặc biệt ở liều cao (trên 400 IU/ngày), có thể có tác dụng chống đông máu, là bởi:

+ Vitamin E có tính đối kháng với vitamin K, một vitamin thiết yếu cho quá trình tổng hợp các yếu tố đông máu phụ thuộc vitamin K. Do đó, liều cao vitamin E có thể làm giảm hoạt động của các yếu tố đông máu này, dẫn đến kéo dài thời gian đông máu.

+ Vitamin E cũng có thể ức chế sự kết tập tiểu cầu, làm cho tiểu cầu kém dính vào nhau hơn.

Sự tương tác của vitamin E và estrogen làm gia tăng nguy cơ huyết khối là do sự mất cân bằng hệ thống đông máu của cơ thể dẫn đến những phản ứng không mong muốn và khó dự đoán. Hơn nữa, dù vitamin E có thể có tác dụng chống đông máu, nhưng tác động thúc đẩy đông máu mạnh mẽ của estrogen có thể "áp đảo" hoặc tạo ra một môi trường khiến nguy cơ huyết khối tăng lên. Tác dụng này thường không đáng kể với liều thông thường, nhưng việc kết hợp hai yếu tố này, đặc biệt trong thời gian dài có thể tiềm ẩn rủi ro gây ra nguy cơ huyết khối.

Nếu đang sử dụng thuốc tránh thai đường uống và muốn bổ sung vitamin E hoặc bất kỳ chất bổ sung nào khác, hãy luôn thảo luận với bác sĩ hoặc dược sĩ. Nếu quyết định sử dụng vitamin E cùng với thuốc tránh thai, hãy chú ý đến bất kỳ triệu chứng bất thường nào và báo cho bác sĩ ngay lập tức.

BS.Đỗ Thị Dung