Vỡ đập tỉ khối nước ở Kherson, Ukraine cảnh báo an toàn điện hạt nhân và ngập lụt

Chiều ngày 6/6, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, ông đã triệu tập cuộc họp khẩn của Hội đồng An ninh Quốc gia sau khi đập thủy điện Nova Kakhovka ở Kherson, miền Nam đất nước đang do Nga kiểm soát, bị vỡ.

Một video được ông Zelensky công bố cho thấy, một đoạn đập khá dài đã bị vỡ và một dòng nước đang cuồn cuộn chảy về hạ lưu.

Hình ảnh một đoạn trên thân đập Nova Kakhovka bị vỡ. Ảnh cắt từ video của Reuters.

Cả Ukraine và Nga cáo buộc lẫn nhau cho nổ con đập, cùng gọi đó là hành động khủng bố.

Đập Nova Kakhovka ở hạ lưu sông Dnipro, nơi tích lượng nước tương đương với Hồ Muối Lớn ở bang Utah, Mỹ (khoảng 19 tỉ m3), cung cấp nước cho bán đảo Crimea (thuộc Ukraine, do Nga sáp nhập vào năm 2014), và cho nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu Zaporizhzhia (ZNPP), cũng đang do các lực lượng Nga kiểm soát.

Đập Kakhovka cao 30 m, dài 3,2 km, được xây dựng vào năm 1956 ở hạ nguồn sông Dnipro. Nguồn: Reuters.

Chiều ngày 6/6, giờ Việt Nam, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), ra tuyên bố cho biết, việc vỡ đập Nova Kakhovka khiến lượng nước cung cấp để làm mát cho ZNPP thất thoát đáng kể với tốc độ hạ mực nước 5 cm/h.

Lúc 8h ngày 6/6, giờ địa phương, mực nước trong lòng đập ở mức khoảng 16,4 m.

Nước trong lòng đập đang tràn xuống hạ lưu, gây nguy cơ ngập lụt diện rộng. Nguồn: Công ty năng lượng hạt nhân quốc gia Energoatom, Ukraine/ Reuters.

IAEA nói, không có rủi ro ngay lập tức đối với sự an toàn của nhà máy bởi hồ trữ nước làm mát ZNPP có thể đáp ứng nhu cầu trong vài tháng nữa, tuy nhiên cảnh báo, nếu mực nước đập tụt xuống dưới 12,7 m thì không thể bơm nước vào các kênh để tiếp nước làm mát cho hồ.

ZNPP hiện đang tăng cường bơm nước từ đập vào các kênh để dẫn nước vào hồ trữ nước.

Hình ảnh vệ tinh đập Nova Khakovka, Kherson, Ukraine ngày 5/6. Nguồn: Maxar Technologies/ Reuters.

Khoảng 22.000 người sống tại 14 khu dân cư trong khu vực có nguy cơ bị ngập lụt, hãng thông tấn RIA dẫn lời người đứng đầu chính quyền do Nga bổ nhiệm sau khi sáp nhập Kherson, cho biết.

TASS dẫn lời một quan chức của Nga ở thị trấn Nova Kakhovka, nói, khoảng 300 hộ dân đã được sơ tán.

Video đoạn đập bị vỡ. Nguồn: Video: @ZelenskyyUa.

Trong khi quân đội Ukraine cho biết, quy mô của sự tàn phá do vỡ đập, tốc độ và lượng nước tràn ra cũng như các khu vực có thể bị ngập lụt đang được làm rõ.

Tổng Giám đốc IAEA Rafael Mariano Grossi tuyên bố về nguy cơ sự cố đập Nova Khakovka. Nguồn: @rafaelmgrossi.

Vụ vỡ đập xảy ra khi Ukraine chuẩn bị tiến hành cuộc phản công được chờ đợi nhằm đẩy các lùi lực lượng Nga khỏi các vùng lãnh thổ chiếm giữ.

Đập Nova Kakhovka cao 30 m, dài 3,2 km, được xây dựng vào năm 1956 ở hạ nguồn sông Dnipro.

Văn Phong/Reuters, IAEA.