Vốn hóa 'Uber Trung Quốc' bốc hơi 22 tỷ USD sau đòn giáng của Bắc Kinh

Bloomberg đưa tin giá cổ phiếu của Didi Global Inc. hôm 6/7 lao dốc đến 30% xuống 10,9 USD/cổ phiếu, thấp hơn mức giá IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) 14 USD/cổ phiếu. Đà giảm mạnh khiến giá trị vốn hóa thị trường của gã khổng lồ gọi xe Trung Quốc bay hơi 22 tỷ USD.

Đợt sụt giảm mạnh diễn ra chỉ vài ngày sau khi Didi IPO thành công trên sàn New York và thu về 4,4 tỷ USD. Công ty bán được 317 triệu cổ phiếu, nhiều hơn khoảng 10% kế hoạch ban đầu. Tuy nhiên, gã khổng lồ gọi xe Trung Quốc đã gặp rắc rối với các cơ quan quản lý Bắc Kinh.

Hôm 4/7, Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc yêu cầu các kho ứng dụng trên điện thoại thông minh gỡ bỏ ứng dụng của Didi, sau khi phát hiện gã khổng lồ gọi xe thu thập dữ liệu cá nhân của người dùng bất hợp pháp.

Giá cổ phiếu của Didi rớt thảm hại sau khi cơ quan quản lý Trung Quốc yêu cầu xóa bỏ ứng dụng Didi khỏi các kho ứng dụng. Ảnh: Reuters.

Cổ phiếu lao dốc

Như vậy, các cửa hàng ứng dụng lớn nhất Trung Quốc như của Apple Inc., Huawei Technologies Co. và Xiaomi Corp. sẽ phải xóa bỏ ứng dụng của Didi. Tuy nhiên, gần nửa tỷ khách hàng đã tải Didi vẫn có thể tiếp tục gọi xe và sử dụng những dịch vụ khác.

Yêu cầu của Bắc Kinh được đưa ra chỉ hai ngày sau khi cơ quan quản lý buộc Didi ngừng đăng ký người dùng mới và điều tra công khai đối với các hoạt động an ninh mạng của công ty.

Didi thừa nhận động thái của cơ quan quản lý Trung Quốc "có thể tác động bất lợi" đến doanh thu của công ty.

Trong tuyên bố hôm 6/7, Hội đồng Nhà nước Trung Quốc cho biết sẽ cải thiện các quy định và luật pháp liên quan đến bảo mật dữ liệu, luồng dữ liệu xuyên biên giới và quản lý thông tin mật.

Ngoài ra, hội đồng cho biết đang tăng cường giám sát và sửa đổi các quy tắc đối với những công ty Trung Quốc niêm yết trên sàn nước ngoài.

"Chúng phù hợp với chiến lược của Bắc Kinh nhằm khuyến khích các doanh nghiệp Trung Quốc niêm yết trên sàn giao dịch Hong Kong, Thượng Hải và Thâm Quyến", ông Benjamin Zhan, Phó chủ tịch kiêm Giám đốc Danh mục đầu tư tại Dynamic Funds, bình luận.

Động thái của Bắc Kinh biến các công ty Trung Quốc thành những ván cược đầy rủi ro đối với nhà đầu tư. Tencent Holdings Ltd. - công ty rót vốn vào Didi - đã chứng kiến giá cổ phiếu lao dốc 2,7% trong tuần này. Hôm 5/7, cổ phiếu Tencent sụt giá 3,6%.

Bất công với nhà đầu tư

Sau yêu cầu gỡ bỏ ứng dụng Didi, cơ quan quản lý Trung Quốc cũng cho biết đang tiến hành đánh giá Huochebang và Yunmanman, thuộc sở hữu của Full Truck Alliance và Boss Zhipin - một trang web tuyển dụng do Kanzhun sở hữu.

Kanzhun đã huy động 912 triệu USD và được niêm yết trên sàn Mỹ hồi tháng 6. Full Truck Alliance, thường được gọi là "Uber dành cho xe tải" của Trung Quốc, cũng niêm yết tại Mỹ vào tháng trước sau khi thu về 1,6 tỷ USD.

Giá cổ phiếu Full Truck Alliance Co. và Kanzhun Ltd. lần lượt giảm 19% và 10%.

"Bắc Kinh không hài lòng khi những tập đoàn lớn nước này kết thân với cổ đông nước ngoài. Họ muốn các công ty công nghệ giữ tài sản cốt lõi - dữ liệu và thuật toán - ở Trung Quốc", Bloomberg dẫn lời bà Xiaomeng Lu, nhà phân tích cấp cao tại Eurasia Group, giải thích.

Giới quan sát cho rằng sẽ tốt hơn nếu các cơ quan quản lý Trung Quốc ngăn Didi IPO, như đã làm với Ant Group, thay vì trừng phạt sau khi công ty IPO. Ảnh: Reuters.

Trong những năm qua, chính quyền Trung Quốc đã tìm cách giành quyền kiểm soát lượng dữ liệu khổng lồ từ các tập đoàn công nghệ lớn. Ngoài bảo vệ người tiêu dùng, Bắc Kinh muốn tận dụng "nguồn tài nguyên" dữ liệu để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trên diện rộng, thay vì làm giàu cho một nhóm nhỏ tỷ phú.

Chiến dịch kiểm soát các công ty công nghệ của Trung Quốc được đẩy mạnh sau khi nước này phục hồi từ đại dịch và căng thẳng với Mỹ leo thang. Hồi tháng 11/2020, Bắc Kinh đã hoãn đợt IPO trị giá 35 tỷ USD của Ant Group Co. - công ty con của Alibaba - tại Thượng Hải và Hong Kong.

Sau đó, Ant Group buộc phải thay đổi mô hình kinh doanh sinh lời và đến nay, triển vọng IPO trở lại vẫn còn mờ mịt. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng quyết định trừng phạt Didi sau khi công ty IPO thậm chí còn gây bất lợi hơn đối với nhà đầu tư.

"Quyết định trừng phạt Didi chỉ 3 ngày sau khi IPO dường như không công bằng đối với nhà đầu tư. Sẽ tốt hơn nếu (chính quyền Bắc Kinh) ngăn công ty IPO, như họ đã làm với Ant", ông Charles-Henry Monchau, Giám đốc Tài chính và đầu tư của FlowBank SA, bình luận.

Thảo Cao