'Vòng vây' sạt lở và nỗi lo mất đất, mất nhà

Khu vực sạt lở bờ sông Tiền tại ấp Tân Quới, xã Tân Long, tỉnh Đồng Tháp. Ảnh: Công Trí-TTXVN

Các dự án kè khẩn cấp, công trình phòng chống sạt lở đang được ưu tiên đầu tư với nguồn vốn hàng trăm tỷ đồng, song song với việc rà soát, quy hoạch, siết chặt quản lý hoạt động ven sông. Mục tiêu là chủ động ứng phó thiên tai, hạn chế thiệt hại, từng bước đưa công tác phòng, chống sạt lở vào quỹ đạo bền vững, gắn với phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Khẩn trương khắc phục

Với tình hình sạt lở nghiêm trọng, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp đã quyết định công bố tình huống khẩn cấp sạt lở bờ sông Tiền khu vực kè Thường Thới Tiền; công bố tình huống khẩn cấp sạt lở bờ sông Tiền tại đường Nguyễn Hương (khóm Tân Tịch và khóm Tịnh Hưng), phường Cao Lãnh. Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp đã ký ban hành 2 Quyết định về việc ban hành Lệnh xây dựng công trình khẩn cấp cho Dự án Khắc phục khẩn cấp sạt lở sông Tiền khu vực kè Thường Thới Tiền và ban hành Lệnh xây dựng công trình khẩn cấp cho Dự án khắc phục khẩn cấp sạt lở bờ sông Tiền tại đường Nguyễn Hương.

Thời gian xây dựng 2 công trình này từ ngày ban hành Lệnh xây dựng khẩn cấp đến ngày 31/12/2026. Tỉnh Đồng Tháp đã đề nghị Bộ Tài chính tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, hỗ trợ nguồn vốn từ ngân sách Trung ương (khoảng 830 tỷ đồng) để xử lý khẩn cấp 2 khu vực sạt lở nghiêm trọng bờ sông Tiền nói trên tại xã Thường Phước và phường Cao Lãnh.

Đối với khu vực Kè Thường Thới Tiền, Sở sẽ triển khai khôi phục lại kết cấu công trình như giai đoạn thiết kế; gia cố lấp hố xói bằng bao cát vải, trải thảm đá. Sở cũng đề nghị tỉnh xem xét điều chỉnh, bổ sung chiều dài khắc phục sạt lở khẩn cấp phù hợp với diễn biến sạt lở và nguy cơ sạt lở. Còn khu vực sạt lở bờ sông Tiền tại đường Nguyễn Hương (phường Cao Lãnh), trước mắt, sẽ lấp 2 hố xoáy tại 2 vị trí sạt lở bằng bao tải cát trên nền vải địa kỹ thuật để hạn chế sạt lở phát sinh; gia cố khắc phục sạt lở, sụt lún bằng bao cát vải, trải thảm đá.

Việc xây dựng 2 công trình khẩn cấp nói này nhằm khẩn trương khắc phục và chủ động phòng chống sạt lở, sụp lún bờ sông Tiền, kịp thời đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của người dân và doanh nghiệp, an toàn công trình phòng chống thiên tai, hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật và giao thông đi lại của người dân.

Điểm sạt lở bờ sông Tiền vào tối ngày 13/10/2025, tại ấp Tân Quới, xã Tân Long (tỉnh Đồng Tháp). Ảnh: Nhựt An - TTXVN

Ông Nguyễn Đức Thịnh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp trao đổi: Qua khảo sát thực tế, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tổng hợp và phân loại, từ đó đưa ra các giải pháp khắc phục trước mắt và lâu dài đối với tình trạng sạt lở, sụp lún trên địa bàn tỉnh.

Đối với các điểm sạt lở, sụp lún bờ sông ảnh hưởng đến giao thông đi lại của người dân và bờ bao, đê bao sản xuất nông nghiệp, UBND cấp xã đã đề xuất phương án/kinh phí xử lý khắc phục sạt lở, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề xuất giao giao Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực các vị trí sạt lở trên các tuyến kênh lớn và vừa thành 26 danh mục công trình (46 vị trí sạt lở), với chiều dài khắc phục khoảng 3.650 m, ước kinh phí khắc phục khoảng 105,096 tỷ đồng. Đồng thời, giao UBND xã, phường khắc phục khoảng 22 vị trí xảy lở trên các tuyến kênh nội đồng với chiều dài khắc phục khoảng 7.277 m, ước kinh phí khắc phục khoảng 32,248 tỷ đồng.

Đối với 6 Danh mục công trình (6 vị trí sạt lở, sụp lún) khắc phục sạt lở tại các sông lớn, có diễn biến sạt lở phức tạp, có quy mô lớn, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề xuất bố trí từ nguồn vốn đầu tư công giai đoạn 2026-2030. Các UBND xã, phường được đề nghị chủ trì, phối hợp Ban Quản lý dự án khu vực và các đơn vị có liên quan khảo sát, đề xuất phương án xử lý khắc phục sạt lở phù hợp thực tế, đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm trình Sở Tài chính tổng hợp, tham mưu UBND tỉnh bố trí danh mục và kinh phí khắc phục.

Đối với 24 điểm sạt lở, sụp lún bờ sông ảnh hưởng đến giao thông đi lại của người dân và bờ bao, đê bao bảo vệ sản xuất nông nghiệp, chưa đề xuất phương án/kinh phí xử lý khắc phục sạt lở, Sở Nông nghiệp và Môi trường đề nghị UBND cấp xã chủ trì, phối hợp Ban Quản lý dự án khu vực và các đơn vị có liên quan khảo sát, đề xuất phương án xử lý khắc phục sạt lở phù hợp thực tế khu vực, đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm; Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ tổng hợp, tiếp tục đề xuất UBND tỉnh đợt sau.

Chủ động phòng chống

Về lâu dài, nhằm giúp cho các địa phương chủ động trong xử lý sạt lở (không phân biệt các điểm sạt lở lớn, nhỏ), Sở Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị Sở Tài chính tham mưu UBND tỉnh Đồng Tháp về hướng dẫn quy trình hỗ trợ kinh phí cho các địa phương để phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai, đặc biệt với việc chủ động phòng, chống sạt lở, sụt lún bờ sông, kênh, rạch trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp.

Ngoài ra, nhằm tăng cường xử lý các hành vi vi phạm đến phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi, đê điều, phòng chống thiên tai và kiểm tra, tổ chức thực hiện dọn dẹp rong cỏ, lục bình đảm bảo duy trì thông thoáng lòng kênh, rạch trên địa bàn tỉnh, hạn chế tình trạng sạt lở bờ sông, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh văn bản chỉ đạo tại công văn số 1961/SNN&MT-CCTL ngày 19/8/2025, đồng thời cũng đang dự thảo Quyết định Quy định phân cấp quản lý, khai thác, bảo vệ và phạm vi vùng phụ cận công trình thủy lợi, đê điều trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp.

Ông Trần Trí Quang, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp cho biết, với điều kiện tự nhiên Đồng Tháp có sông Tiền chảy dọc, trong tình hình nước lên vào mùa lũ thì xảy ra vấn đề sạt lở bờ sông. Tỉnh cũng đã chỉ đạo các ngành tổng rà soát lại tình hình sạt lở để có chủ động ứng phó. Trước đây, tỉnh đã có Đề án đánh giá tình hình sạt lở bờ sông Tiền để có phương án xử lý dài lâu.

Hiện trường vụ sở bờ sông Tiền, thuộc khu vực tổ 1, khóm Tân Tịch, phường Cao Lãnh ngày 20/9. Ảnh: Nhựt An - TTXVN

Cùng đó, tỉnh đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường khẩn trương trình UBND tỉnh phương án xử lý lâu dài đối với những điểm sạt lở cục bộ cũng như toàn tuyến sông Tiền. Đặc biệt là khi nước lũ rút, tạo chênh lệch độ cao giữa mực nước và bờ sông, có khả năng gây sạt lở tiếp những vị trí khác ven bờ sông Tiền.

Do tính cấp bách của các khu vực sạt lở, UBND tỉnh Đồng Tháp đề nghị Bộ Tài chính tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, hỗ trợ kinh phí từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2025 hoặc trung hạn giai đoạn 2026-2030 và xem xét bố trí ngay trong năm 2026 để thực hiện 2 dự án kè bảo vệ khu vực sạt lở nguy hiểm, cấp bách với tổng vốn đầu tư khoảng 830 tỷ đồng. Trên cơ sở đó, địa phương sẽ thực hiện đầy đủ các thủ tục, triển khai đầu tư xây dựng theo đúng quy định hiện hành và giải ngân vốn theo đúng thời gian quy định, đảm bảo hiệu quả đầu tư của dự án.

Tại buổi làm việc với Đoàn công tác Chính phủ do Phó Thủ tướng Mai Văn Chính làm trưởng đoàn vào ngày 18/10 vừa qua, lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Tháp kiến nghị Chính phủ, các bộ ngành Trung ương hỗ trợ Đồng Tháp ưu tiên vốn cho các dự án giao thông trọng điểm kết nối vùng; các dự án khắc phục sạt lở bờ sông trên sông Tiền và bờ biển Gò Công.

Hữu Chí - Nhựt An/vnanet.vn