Hà Nội: Xin cơ chế đặc thù để GPMB dự án Vành đai 1 đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục

Dự án Đường Vành đai 1 đoạn Hoàng Cầu - Voi Phục dài khoảng 2,2km, có tổng mức đầu tư hơn 7.200 tỷ đồng từ ngân sách thành phố. Dự án được phê duyệt từ tháng 12/2017, dự kiến hoàn thành năm 2020, nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành do gặp khó khăn trong giải phóng mặt bằng (GPMB).

Ông Đặng Thế Tháp (trú tại 351 Đê La Thành, phường Ô Chợ Dừa), một trong những hộ chưa bàn giao mặt bằng cho dự án, cho biết người bị thu hồi đất sẵn sàng bàn giao mặt bằng, nhưng phương án bồi thường được phê duyệt hiện nay quá thiệt thòi cho người dân.

Như trường hợp của gia đình ông, diện tích đất đang sử dụng tại số 351 Đê La Thành đang sử dụng là 189,4m2. Trên khu đất là ngôi nhà 3 tầng, là nơi sinh sống của 10 nhân khẩu. Trong đó, diện tích trong chỉ giới GPMB là 128,4m2; diện tích ngoài chỉ giới GPMB là 61m2.

Ông Đặng Thế Tháp trao đổi về công tác GPMB của gia đình

Theo Quyết định số 2063/QĐ-UBND quận Đống Đa (cũ) Phê duyệt điều chỉnh, bổ sung phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, gia đình ông được bồi thường hơn 3,1 tỷ đồng, không có tái định cư. Trước đó, theo Quyết định số 2824 ngày 26/6/2024 của UBND quận Đống Đa phê duyệt phương án bồi thường, gia đình ông chỉ được bồi thường 147,6 triệu đồng.

Tuy nhiên, ông Tháp cho rằng, phương án bồi thường theo Quyết định số 2063 chưa đảm bảo quyền lợi của gia đình. Cụ thể, từ năm 1989 - 1993 gia đình ông được HTX nông nghiệp Hoàng Cầu giao đất ở để làm nhà. Gia đình đã đóng tiền cho HTX theo giá đất ở (hiện còn phiếu thu tiền, văn bản bàn giao đất) và làm nhà ở ổn định từ hàng chục năm qua. Tuy nhiên, phương án bồi thường lại xác định diện tích đất trên là đất nông nghiệp do gia đình ông sử dụng không có giấy tờ, không có quyết định phân giao để tính phương án bồi thường hỗ trợ.

Hơn nữa, gia đình ông có 10 nhân khẩu, tách làm 3 hộ từ hàng chục năm trước nhưng sau khi bị thu hồi 128m2 lại không được tái định cư.

3 cuốn sổ hộ khẩu của gia đình ông Đặng Thế Tháp

Bên cạnh đó, Quyết định số 2063 ngày 29/5/2025 được ban hành khi Luật đất đai 2024 đã có hiệu lực và thành phố đã ban hành bảng giá đất mới nhưng UBND quận Đống Đa không áp dụng là không đúng.

Ông Nguyễn Mạnh Dũng, Giám đốc Ban quản lý đầu tư- Hạ tầng phường Ô Chợ Dừa cho biết, trên địa bàn phường có 591 trường hợp thu hồi đất phục vụ dự án Đường Vành đai 1, đoạn Hoàng Cầu- Voi Phục. Hiện nay, đã có hơn 300 hộ bàn giao mặt bằng, còn hơn 200 trường hợp vẫn chưa hợp tác bàn bàn giao mặt bằng.

Theo ông Dũng, liên quan dự án này có rất nhiều đơn thư, liên quan đến giá bồi thường, tái định cư... Chính quyền địa phương đã làm việc, trả lời đơn thư của các hộ dân theo quy định.

"Chỉ tính riêng từ khi chính quyền 2 cấp hoạt động, đã có hơn 100 trường hợp bàn giao mặt bằng phục vụ dự án. Chúng tôi phấn đấu sẽ hoàn thành GPMB trong năm 2025), ông Dũng nói.

Đường Đê La Thành

Xin cơ chế đặc thù đẩy nhanh tiến độ GPMB

Trở lại trường hợp của gia đình Đặng Thế Tháp, ông Nguyễn Mạnh Dũng cho biết, Quyết định phương án hỗ trợ, GPMB của gia đình ông Tháp được ban hành tháng 6/2024, khi đó vẫn áp dụng theo Luật đất đai 2013 và các quy định cũ. Do đó, Quyết định số 2063 Phê duyệt, điều chỉnh, bổ sung phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB đối với gia đình ông Tháp sẽ vẫn áp dụng cơ chế chính sách theo luật cũ. Ông Dũng khẳng định chỉ áp dụng chính sách theo quy định mới đối với trường hợp chưa phê duyệt phương án, chưa ra quyết định thu hồi đất.

Về tái định cư, ông Dũng cho biết, tại thời điểm lập hồ sơ GPMB, công an phường (cũ) xác nhận gia đình ông Tháp chỉ có 4 nhân khẩu (thay vì 10 nhân khẩu). Công an phường sẽ căn cứ vào việc công dân có cư trú thường xuyên hay không; hoặc đã chuyển đi nơi khác sống nhưng chưa chuyển khẩu. Do đó, nếu gia đình có ý kiến thì làm đơn gửi Công an phường để xác minh lại.

Các hộ dân thuộc diện GPMB dự án đường Vành đai 1, đoạn Hoàng Cầu- Voi Phục chưa bàn giao mặt bằng

Ông Dũng cũng cho biết, các trường hợp sau khi GPMB đủ điều kiện tồn tại thì sẽ không được tái định cư. Tuy nhiên, có những trường hợp sau khi GPMB vẫn còn đủ điều kiện tồn tại, nhưng nếu tiếp tục sinh sống tại chỗ sẽ rất khó khăn. Do đó, UBND phường đang đề xuất xin cơ chế đặc thù, rằng nếu diện tích thu hồi còn dưới 40m2, nhưng có từ 7 nhân khẩu trở lên thì đề xuất cấp 1 suất tái định cư. Đề xuất này đang được các sở ngành xem xét, tham mưu UBND thành phố.

Tuy nhiên, theo luật sư Phạm Thị Thu, (Đoàn luật sư TP. Hà Nội), việc áp dụng pháp luật bồi thường của UBND quận Đống Đa (cũ) đối với gia đình ông Đặng Thế Tháp là chưa đúng. Bởi theo quy định tại Khoản 5 Điều 94 Luật Đất đai năm 2024.

Trường hợp phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải chỉnh sửa, bổ sung mà có nội dung chỉnh sửa về giá đất, giá tài sản thì giá đất, giá tài sản để tính bồi thường được xác định tại thời điểm ban hành quyết định điều chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Như vậy, gia đình ông phải được áp dụng về giá đất, giá tài sản tại thời điểm có Quyết định điều chỉnh phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chứ không phải áp dụng các quy định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, GPMB lần đầu.

Luật sư Thu cũng cho rằng, Quyết định 2063 không cho gia đình ông Tháp hưởng các chế độ chính sách về tái định cư, trong khi phần đất còn lại (61m2) không đủ điều kiện an toàn để sinh hoạt do có kết cấu liền khối với phần công trình nằm trong phạm vi chỉ giới GPMB; cũng không đủ điều kiện để xây mới (do chưa có sổ đỏ, được xác định là đất nông nghiệp). Do đó, UBND phường Ô Chợ Dừa, UBND TP. Hà Nội cần xem xét lại phương án hỗ trợ, GPMB của gia đình ông Tháp nói riêng và các trường hợp khác theo quy định pháp luật.

Thanh Hiếu