Vụ ám sát hụt gây tranh cãi nhằm vào trùm phát xít Adolf Hitler

Theo tờ DW, vào lúc 12h42 ngày 20/7/1944, một quả bom đã phát nổ trong phòng họp tại trụ sở quân sự Wolf's Lair ở Đông Phổ, tỉnh cực đông của Đức quốc xã. Quả bom do sĩ quan Stauffenberg cài đặt với mục tiêu hạ sát Hitler.

“Không còn cách nào khác ngoài giết chết ông ta”, Stauffenberg nói với các thân tín vài ngày trước khi thực hiện vụ ám sát Hitler.

Claus Schenk Graf von Stauffenberg (bên trái) đứng gần Adolf Hitler. Ảnh: DW

Stauffenberg không chỉ là một sát thủ, mà còn là người quan trọng nhất trong âm mưu đảo chính quy mô lớn do các thành viên thuộc giới bảo thủ, bao gồm các quan chức cấp cao trong quân đội, ngoại giao và hành chính, thực hiện.

Ngay trước khi quả bom hẹn giờ phát nổ, Stauffenberg đã rời khỏi doanh trại để lên một máy bay quân sự di chuyển về phía Berlin với niềm tin "Quốc trưởng" đã chết.

Ám sát thất bại

Tuy nhiên, khi quả bom phát nổ, Hitler chỉ bị thương nhẹ. Chính chiếc bàn gỗ sồi kiên cố và việc cửa sổ doanh trại mở toang do thời tiết nóng bức đã làm giảm sức mạnh của vụ nổ.

Thực tế, cơ hội đảo chính vẫn chưa hoàn toàn mất đi, nếu tất cả những người liên quan đến Chiến dịch Valkyrie kiên định thực hiện. Nhưng việc thiếu kế hoạch và trước áp lực to lớn về khả năng bị phát hiện, một số người liên quan đã do dự hoặc thậm chí đổi phe.

Hiện trường quả bom phát nổ trong phòng họp của Hitler. Ảnh: DW

Đến tối ngày 20/7, âm mưu đảo chính hoàn toàn thất bại. Hitler lên đài phát thanh thông báo, Stauffenberg cùng một số đồng phạm đã bị bắt và xử bắn ngay trong đêm. Sau đó, nhiều người khác lần lượt bị phát hiện và tổng cộng khoảng 200 chiến binh kháng chiến đã thiệt mạng.

Nhà sử học Wolfgang Benz nhận định, lý do chính dẫn đến vụ ám sát thất bại là "không có nhà lãnh đạo quân sự nổi tiếng nào" thời đó như Tướng Erwin Rommel tham gia.

Sĩ quan quân đội Đức Claus Schenk Graf von Stauffenberg. Ảnh: DW

Biểu tượng trường tồn

Mặc dù thất bại nhưng Chiến dịch Valkyrie đã trở thành biểu tượng mạnh mẽ. Ông Henning von Tresckow, người tham gia cùng sĩ quan Stauffenberg, cho rằng thành công không còn là điều quan trọng vì "phong trào kháng chiến Đức đã thể hiện sự dũng cảm trước thế giới và trước lịch sử”.

Ngoài Chiến dịch Valkyrie, Hitler còn đối mặt với một số âm mưu ám sát khác. Điển hình, người thợ mộc Georg Elser đã ám sát trùm phát xít bằng một quả bom tự chế tại một quán bia ở Munich vào năm 1939 nhưng bất thành hay chiến dịch rải truyền đơn của một nhóm bạn trẻ được gọi là Hoa Hồng Trắng.

Ký ức về Chiến dịch Valkyrie và vụ ám sát nhằm vào Hitler đã thay đổi theo thời gian. Trong một thời gian dài sau khi chiến tranh kết thúc, những người khởi xướng chiến dịch như vợ của Stauffenberg vẫn bị coi là kẻ phản bội. Ban đầu, bà bị từ chối khoản trợ cấp dành cho góa phụ. Sau đó, những người tham gia phong trào được phong làm anh hùng và các đường phố, trường học và doanh trại được đặt theo tên họ. Trong khi đó, các tòa nhà công cộng được treo cờ vào ngày 20/7 hàng năm. Lễ tuyên thệ nhậm chức cho các tân binh của lực lượng vũ trang Đức Bundeswehr cũng được tổ chức vào ngày kỷ niệm này.

Minh Thu