Vụ án tham nhũng của bóng đá Trung Quốc: Cựu quan chức cấp cao nhận hối lộ hơn 136 tỷ đồng, ghế HLV ĐTQG được mua với giá 'hời'

Trong vòng 4 ngày (từ ngày 6-9/1), kênh truyền hình CCTV (Trung Quốc) đã phát sóng bộ phim tài liệu liên quan đến những vụ tham nhũng gần đây của bóng đá Trung Quốc. Trong đó, tập 4 được chiếu tối 9/1 nói về tham nhũng trong bóng đá với sự dính líu của các quan chức như Du Zhaocai, cựu Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thể thao (TCTT), Chen Xuyuan, cựu Chủ tịch LĐBĐ Trung Quốc (CFA) và Li Tie, cựu HLV trưởng ĐTQG Trung Quốc.

Tập phim tiết lộ, ông Du Zhaocai đã thú nhận hành vi nhận hối lộ từ các hoạt động bóng đá. Số tiền mà cựu Phó Tổng cục trưởng TCTT Trung Quốc nhận lên đến hơn 40 triệu NDT (hơn 136 tỷ VNĐ). Điển hình như năm 2022, Tổng cục Thể thao Nhà nước yêu cầu Du Zhaocai làm rõ nghi vấn dàn xếp tỷ số ở một số trận đấu thuộc China Super League, nhưng ông này nhận tiền của các bên liên quan và cho qua vụ việc.

Một nhân vật cộm cán khác, được xem là “trùm mafia" với hàng loạt hành vi hối lộ, dàn xếp tỉ số chính là cựu HLV Li Tie. Trong giai đoạn dẫn dắt Hebei China Fortune (2015-16), người được xem là huyền thoại bóng đá Trung Quốc liên tục dàn xếp với các bên liên quan để tạo dựng kết quả như mong muốn. Tại thời điểm đó, công ty China Fortune Land Development cũng chi 30 triệu NDT trong 3 trận cuối mùa, để Li Tie hối lộ các đối thủ của Hebei China Fortune.

Li Tie thừa nhận: "Khi còn là cầu thủ, tôi căm ghét nhất là dàn xếp tỷ số, nhưng tôi biết điều này có thể giúp đội mình tăng cơ hội thăng hạng, đồng thời đây cũng là lần đầu tiên tôi làm HLV trưởng nên có tâm lý đặc biệt muốn chứng tỏ bản thân".

Từng được hưởng lợi từ việc dàn xếp tỷ số tại Hebei Huaxia Fortune nên khi được thuê làm HLV của Wuhan Zall vào năm 2017, cựu HLV 46 tuổi bắt đầu tích cực quảng bá việc dàn xếp tỷ số cho câu lạc bộ mới. Trước sự xúi giục của Li Tie, Wuhan Zall cũng quyết định đập tiền để thăng hạng bằng mọi giá. Ngày 6/10/2018, Wuhan Zall thành công lên Super League trước 3 vòng đấu.

Hư danh được mua bằng tiền tiếp tục đây Li Tie lúng sâu vào tội lỗi. Đầu năm 2020, ông được bổ nhiệm thành HLV trưởng ĐT Trung Quốc. Để được ngồi lên “ghế nóng”, cựu sao Everton đã phải chi 3 triệu NDT (hơn 10,3 tỷ đồng) cho các quan chức liên quan. Cụ thể, cựu chủ tịch CFA, ông Chen Xuyuan nhận 2 triệu NDT (gần 6,9 tỷ đồng). Tổng thư ký CFA lúc bấy giờ nhận là Liu Yi cũng nhận 1 triệu NDT từ Li Tie (hơn 3,4 tỷ đồng).

1 ngày sau khi nhận chức thuyền trưởng ĐT Trung Quốc, cựu thuyền trưởng 46 tuổi đã bay tới Vũ Hán để thỏa thuận với Wuhan Zall, ký "hợp đồng" với tổng số tiền là 60 triệu NDT, thực chất là vỏ bọc để che đậy giao dịch. Sau đó, ông nhanh chóng chọn ra 4 cầu thủ của Wuhan Zall vào danh sách ĐTQG dù trong số này, chẳng một ai đủ trình độ để khoác áo đội tuyển.

Một thành viên BHL của CLB Wuhan Zall thời điểm đó cho biết: "Mặt tôi đỏ bừng khi nhìn thấy danh sách đó. Tôi biết khả năng các cầu thủ của chúng tôi và không ai trong số họ đủ sức lên tuyển cả".

Thực tế, mục tiêu của Li Tie khi gọi những cầu thủ này lên là để “đẩy giá cầu thủ”. Các cầu thủ được triệu tập nghiễm nhiên được xem là “tuyển thủ quốc gia” và CLB Wuhan Zall cũng có dịp để đẩy giá chuyển nhượng. Số tiền 60 triệu NDT trong hợp đồng trước đối được đôi bên ký kết được xem là "phí lót tay" cho Li Tie.

Dưới sự dẫn dắt của cựu HLV 46 tuổi, ĐT Trung Quốc thi đấu khá tệ ở vòng loại thứ 3 World Cup 2022 khu vực châu Á với 3 trận thua, 1 trận hòa và 1 trận thắng. Chiến thắng duy nhất của Li Tie ở vòng loại thứ 3 là trước ĐT Việt Nam với tỷ số 3-2 vào ngày 8/10/2021. Thành tích sa sút này khiến vị HLV 45 tuổi bị mất ghế vào tay HLV Li Xiaopeng khi vòng loại cuối cùng World Cup 2022 khu vực châu Á mới đi được nửa chặng đường (5 trong tổng số 10 trận).

Cuối năm 2022, Cơ quan chống tham nhũng Trung Quốc bắt đầu cuộc điều tra về Li Tie và những nhân vật có liên quan. Từ đó đến nay, có khoảng 10 lãnh đạo và giám đốc điều hành cấp cao của CFA cũng bị cách chức, trong đó có cựu chủ tịch CFA Chen Xuyuan.

Trong bộ phim, cựu chủ tịch Chen Xuyuan thừa nhận mọi tội lỗi và gửi lời “xin lỗi chân thành” đến NHM bóng đá Trung Quốc. Trong khi đó, HLV Li Tie cũng tỏ ra vô cùng hối hận: “Tôi rất xin lỗi. Lẽ ra tôi tỉnh táo và đi theo đường ngay nẻo chính. Có một số việc nhất định, vào thời điểm đó, là những thông lệ trong bóng đá”.

Thời điểm còn thi đấu, Li Tie là một trong những cầu thủ nổi tiếng nhất trong lịch sử bóng đá Trung Quốc khi từng khoác áo các đội bóng Ngoại hạng Anh như Everton (giai đoạn 2002 - 2006) và Sheffield United (giai đoạn 2006 - 2008).

Khi tập phim được phát sóng, CFA đã yêu cầu mọi thành viên trong liên đoàn đều phải xem, sau đó viết cảm nghĩ về sự việc gây rúng động nền bóng đá xứ tỷ dân. CFA cũng hy vọng, đây sẽ là một bài học kinh nghiệm sâu sắc đối với các tuyển thủ cũng như các HLV, những người làm công tác chuyên môn. Các cầu thủ Trung Quốc đang có mặt tại Qatar để tham dự Asian Cup 2023 cũng được yêu cầu dừng mọi việc để theo dõi tập phim này.