Vụ 'ỉm' 3,8 triệu USD: Cựu Thứ trưởng Cao Minh Quang thừa nhận có trách nhiệm

Chiều 21.11, HĐXX TAND TP.Hà Nội tiếp tục xét xử sơ thẩm cựu Thứ trưởng Bộ Y tế Cao Minh Quang và 8 bị cáo khác trong vụ thiếu trách nhiệm gây thất thoát hơn 3,8 triệu USD mua nguyên liệu thuốc để phòng chống dịch cúm A (H5N1) xảy ra tại Bộ Y tế và Công ty cổ phần Dược phẩm Cửu Long.

Theo cáo trạng, thực hiện kế hoạch dự trữ thuốc Tamiflu và sản xuất thuốc Oseltamivir phòng chống dịch cúm A (H5N1) tại Việt Nam của Thủ tướng Chính phủ, trên cơ sở thông báo giá thành sản xuất thuốc Oseltamivir của Bộ Tài chính, Bộ Y tế giao kế hoạch và đặt hàng Công ty cổ phần Dược phẩm Cửu Long sản xuất thuốc Oseltamivir từ nguồn nguyên liệu nhập khẩu theo hình thức ký và thực hiện các hợp đồng kinh tế.

Quá trình thực hiện kế hoạch sản xuất thuốc, Công ty Dược phẩm Cửu Long được giảm giá mua nguyên liệu nhưng Giám đốc Lương Văn Hóa đã chỉ đạo cấp dưới hạch toán trái nguyên tắc kế toán, lập thư giãn nợ để che giấu việc kiểm tra, thanh tra; đồng thời chỉ đạo cấp dưới hợp thức hồ sơ thanh toán che giấu nhằm giữ lại số tiền giảm giá mua nguyên liệu hơn 3,8 triệu USD (tương đương hơn 61 tỉ đồng) để sử dụng, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước.

Bị cáo Cao Minh Quang tại tòa sơ thẩm

'Không gây thiệt hại trực tiếp'

Tại phiên tòa, bị cáo Cao Minh Quang cựu Thứ trưởng Bộ Y tế thừa nhận có thiếu sót, đã thiếu kiểm tra, giám sát; bị cáo nhận thấy có một phần trách nhiệm nhưng cho rằng không gây thiệt hại trực tiếp.

Trong vụ án này, bị cáo Quang bị truy tố tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Theo lời khai của bị cáo Cao Minh Quang, thông báo của Văn phòng Chính phủ là yêu cầu kiểm tra toàn diện kế hoạch phòng chống dịch cúm A (H5N1), không chỉ có nội dung liên quan đến sản xuất thuốc…, mà phạm vi nội dung rất rộng.

Ngoài ra, cựu thứ trưởng cũng cho biết thông báo của Văn phòng Chính phủ yêu cầu Bộ Y tế phối hợp với Bộ Tài chính thực thi kiểm tra phạm vi hợp đồng. Liên quan đến số tiền 3,8 triệu USD, lúc đó bị cáo chưa có chỉ đạo gì thêm mà chỉ nhận được kiến nghị từ Bộ Tài chính về việc kiểm tra nội dung xoay quanh số tiền này.

Phiên tòa dự kiến kéo dài 5 ngày

Cựu thứ trưởng cho biết trong báo cáo của Cục Quản lý dược, phần chính của báo cáo không đề cập tới, nhưng có kèm theo phụ lục ghi là vẫn còn nợ nhà cung cấp nước ngoài 3,8 triệu USD. Tuy nhiên, phần đó bị cáo không được báo cáo.

“Tại sao bị cáo không yêu cầu Cục Quản lý dược báo cáo?”, chủ tọa truy vấn. Trước câu hỏi này, bị cáo Quang thừa nhận có thiếu sót vì trong báo cáo này có rất nhiều nội dung. Đây là phần thiếu sót của bị cáo.

Lý giải về việc không yêu cầu kiểm tra số tiền 3,8 triệu USD, cựu thứ trưởng cho biết Bộ Tài chính có văn bản kiến nghị về số tiền này, bị cáo không yêu cầu kiểm tra bởi trong suy nghĩ của bị cáo phần việc đó đã có bộ phận khác đảm nhiệm, bị cáo không được báo cáo.

Về số tiền thiệt hại, theo lời cựu Thứ trưởng Bộ Y tế, bị cáo nhận thấy bản thân có trách nhiệm khi đã thiếu kiểm tra, giám sát. Tuy nhiên, bị cáo Quang cho rằng thiệt hại này là do phía Công ty Dược phẩm Cửu Long cố tính che giấu. “Thành thật mà nói, bị cáo nhận thấy có một phần trách nhiệm nhưng không gây thiệt hại trực tiếp”, bị cáo Quang nói.

Tại phiên tòa chiều 21.11, đại diện Bộ Y tế cho biết số tiền đã thanh toán cho Công ty Dược phẩm Cửu Long là tiền ngân sách nhà nước. Đến nay, Bộ Y tế đã thanh toán đầy đủ cho phía công ty.

Đại diện Công ty Dược phẩm Cửu Long cho biết không nắm rõ về số tiền 3,8 triệu USD, không nắm rõ số tiền chia cổ tức cho các cổ đông. Hơn 3,8 triệu USD mà ban lãnh đạo (thời điểm xác định sai phạm) hạch toán không đúng mục đích, không báo cáo Bộ Y tế, phía công ty sẵn sàng phối hợp với tòa án giải quyết sự việc theo hướng thượng tôn pháp luật.

HĐXX đang tiến hành xét hỏi các bị cáo

Giữ lại 3,8 triệu USD, không báo cáo Bộ Y tế

Là người bị VKS truy tố tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ”, bị cáo Lương Văn Hóa cựu Tổng giám đốc Công ty Dược phẩm Cửu Long khai nhận năm 2005, Công ty Dược phẩm Cửu Long ký hợp đồng với Bộ Y tế sản xuất thuốc Oseltamivir phục vụ phòng chống dịch cúm A (H5N1). Trong hợp đồng có điều khoản nếu công ty nước ngoài giảm giá, Dược phẩm Cửu Long sẽ giảm giá cho Bộ Y tế.

Thực hiện đơn hàng trên, Dược phẩm Cửu Long đã liên hệ với nhà cung cấp Mambo Overses Limited (trụ sở tại Singapore), đặt mua 520kg nguyên liệu, trị giá 9,1 triệu USD. Quá trình giao dịch, Dược phẩm Cửu Long được đối tác giảm giá 3,8 triệu USD (hơn 61 tỉ đồng). Công ty đã sản xuất cho Bộ Y tế 5 triệu viên thuốc Oseltamivir, đơn giá 27.765,5 đồng/viên, trị giá hơn 145 tỉ đồng.

Theo lời khai của bị cáo Hóa tại tòa, Công ty Mambo đã giao đủ hàng và được thanh toán hơn 5 triệu USD. Cáo buộc thể hiện ngày 9.12.2006, bị cáo Hóa đã họp HĐQT thống nhất điều chỉnh giảm công nợ của nhà cung cấp Mambo số tiền hơn 3,8 triệu USD từ tài khoản nội bảng sang theo dõi tại tài khoản ngoại bảng cho các năm 2007, 2008, 2009… Với cách thức này, các bị cáo để ngoài sổ sách số tiền 3,8 triệu USD.

Bị cáo Hóa khai nhận khi dịch bệnh giảm, khả năng dùng thuốc ít đi, bị cáo đề nghị bị cáo Nghĩa liên hệ với Mambo xem có tài trợ giảm giá hoặc cung cấp cái khác để giảm bớt cho công ty. Họ trả lời sẽ xem xét. Đến năm 2016, khi bị cáo nghỉ việc, Mambo chưa có trả lời chính thức giảm giá hay không.

Cũng tại phiên tòa, bị cáo Hóa phân trần rằng năm 2005 thực sự doanh nghiệp rất khó khăn, Dược phẩm Cửu Long phải đi vay ngân hàng. Bị cáo Hóa thừa nhận không báo cáo việc giữ lại 3,8 triệu USD cho Bộ Y tế. Đến năm 2009, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) phát hiện Dược phẩm Cửu Long chưa trả nhà cung cấp 3,8 triệu USD.

Bị cáo Hóa thừa nhận không biết tiền ngân sách phải sử dụng như thế nào. “Bị cáo không có ý kiến về tội danh. Bị cáo đứng ở đây là biết mình có lỗi”, bị cáo Hóa khai nhận.

Nhã Thanh