Vụ kẹo rau củ Kera: Niềm tin người tiêu dùng bị 'lạm dụng'

Mới đây, sản phẩm kẹo rau củ Kera được hàng loạt người nổi tiếng quảng cáo là có hàm lượng dinh dưỡng tương đương một đĩa rau xanh, chỉ cần ăn 2-3 viên là đủ chất xơ cho mỗi ngày. Thế nhưng, kết quả kiểm nghiệm lại cho thấy cả hộp 30 viên chỉ chứa 0,51g chất xơ – một con số quá khiêm tốn so với những gì được quảng cáo.

Sản phẩm kẹo rau củ Kera

Không chỉ vụ kẹo rau củ Kera mà trước đó hàng loạt sản phẩm khác cũng như nhiều loại thực phẩm chức năng cũng từng bị người nổi tiếng thổi phồng công dụng. Điều này khiến dư luận đặt câu hỏi về vai trò giám sát của nhà quản lý như thế nào và ai sẽ chịu trách nhiệm khi niềm tin của người tiêu dùng bị lạm dụng?

Chuyên gia an toàn thực phẩm, Ths. BS Nguyễn Văn Nhiên cho rằng, mặc dù Việt Nam không thiếu quy định điều chỉnh các hành vi quảng cáo nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, như Nghị định 72 về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng, Luật Quảng cáo (2024), Luật An ninh mạng (2015), Luật Hình sự 2015, nhưng thực tế, người nổi tiếng vẫn "nhờn luật" và vòng lặp quảng cáo sai sự thật vẫn diễn ra.

“Quảng cáo quá mức, thổi phồng công dụng hiệu quả của một số sản phẩm làm cho người tiêu dùng tin tưởng bỏ ra một số tiền lớn để mua những sản phẩm này nhưng cuối cùng sức khỏe vẫn không như mong muốn, thậm chí có những người tiền mất tật mang”. Bác sĩ Nhiên cũng nhấn mạnh, nếu quảng cáo một cách tích cực, đúng đắn ở góc độ nào đó sẽ thúc đẩy sự phát triển, đưa thông tin tới cho người tiêu dùng biết về sản phẩm, dịch vụ. Nhưng nếu quảng cáo không đúng sự thật, chất lượng sản phẩm kém thì đương nhiên sẽ ảnh hưởng tới lòng tin, thậm chí mức độ cao hơn là ảnh hưởng tới sức khỏe của người tiêu dùng.

Ngoài ra, thị trường thực phẩm chức năng hay những sản phẩm như viên kẹo rau phát triển "lộn xộn" như thời gian qua một phần cũng là do cơ quan quản lý Nhà nước về thực phẩm chưa có quy định riêng về điều kiện sản xuất thực phẩm chức năng và điều kiện sản xuất thực phẩm nói chung, trong khi đó lẽ ra điều này là cần thiết.

Người tiêu dùng phải biết tẩy chay với những sản phẩm kém chất lượng và người quảng cáo sai sự thật (Ảnh: Internet)

Khi một người nổi tiếng, người có sức ảnh hưởng đứng ra giới thiệu một sản phẩm, công chúng dễ dàng tin tưởng vì danh tiếng và hình ảnh của họ. Chính điều này khiến những người nổi tiếng trở thành "bệ phóng" hoàn hảo cho các thương hiệu và đương nhiên họ sẽ phải chịu trách nhiệm về hành vi này, nhưng bên cạnh đó, theo Bác sĩ Nguyễn Văn Nhiên, cũng cần nhìn nhận về vai trò, trách nhiệm giám sát của cơ quan quản lý nhà nước, là đơn vị có nhiệm vụ xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, rồi triển khai và thanh kiểm tra, giám sát để xã hội đi theo đúng quỹ đạo, đúng quy định của pháp luật. “Sinh ra cơ quan quản lý không chỉ để nhận hồ sơ, rồi cấp phép đơn thuần mà phải tiến hành thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện sai phạm và xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật”, ông Nhiên thẳng thắn.

Tuy nhiên, trong câu chuyện này, theo ông Nhiên, ở một góc độ nào đó, sự phát triển tràn lan của thị trường thực phẩm chức năng, nhất là trên môi trường mạng, đã và đang gây ra nhiều khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc quản lý chất lượng đồng thời, khiến người tiêu dùng khó lựa chọn sản phẩm.

“Trong khi sản phẩm trăm hoa đua nở thì nhiều người tiêu dùng vẫn tin tưởng một cách thái quá vào những lời giới thiệu quảng cáo thổi phồng và đặc biệt là một số đối tượng làm ăn không chính đáng, chỉ tập trung vào lợi nhuận không nghĩ tới sức khỏe, quyền lợi của người tiêu dùng, cho nên việc quản lý không dễ dàng gì cả”.

Trước thực trạng này, Bác sĩ Nguyễn Văn Nhiên cho rằng, để quản lý thực phẩm chức năng hiệu quả, trước hết cần xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp lý. Theo đó, cần có quy định chi tiết về định nghĩa, tiêu chuẩn chất lượng, thành phần, hướng dẫn sản xuất và tiếp thị các sản phẩm này. Các quy định phải phân biệt rõ ràng giữa thực phẩm chức năng và thuốc, tránh tình trạng nhầm lẫn, dẫn đến việc lạm dụng hoặc sử dụng sai mục đích. Đồng thời tiếp tục tăng cường các chế tài mang tính nghiêm minh, siết chặt công tác quản lý quảng cáo để kịp thời phát hiện, xử lý sai phạm, công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng để toàn dân biết và tẩy chay.

Một giải pháp nữa cũng được bác sĩ Nhiên nhắc tới là ứng dụng công nghệ thông tin vào giám sát, kiểm tra; sử dụng phần mềm quản lý, hệ thống cơ sở dữ liệu để theo dõi nguồn gốc, chất lượng và tình trạng của từng lô sản phẩm giúp nâng cao hiệu quả quản lý. Công nghệ cũng có thể giúp giám sát việc thực thi các quy định liên quan đến tiếp thị và quảng cáo thực phẩm chức năng.

Việc nâng cao nhận thức cho người tiêu dùng về sự an toàn khi sử dụng thực phẩm chức năng cũng rất quan trọng. Các cơ quan chức năng cần thường xuyên tổ chức các chương trình tuyên truyền về cách chọn lựa, sử dụng và bảo quản thực phẩm chức năng sao cho hiệu quả và an toàn. “Tuy nhiên người mua hàng cũng cần tỉnh táo, tìm hiểu kỹ thông tin trước khi tin vào những lời quảng cáo hấp dẫn, tránh tiền mất tật mang”, bác sĩ Nhiên khuyến cáo.

Thanh Hương/VOV2