Vũ khí của phương Tây sẽ thay đổi cục diện xung đột Ukraine?

Binh sĩ Ukraine dỡ lô vũ khí được Mỹ chuyển tới sân bay ở ngoại ô thủ đô Kiev ngày 25-1. Ảnh: Reuters

Khi chiến tranh Ukraine bước vào giai đoạn mới, một câu hỏi đặt ra là liệu vũ khí của phương Tây có thể xoay chuyển cục diện xung đột Nga- Ukraine?

Với việc tăng cường hỗ trợ vũ khí cho Ukraine, phương Tây đang vượt qua "ngưỡng phòng vệ" mà lãnh đạo các nước này đặt ra khi khủng hoảng mới nổ ra. Câu hỏi đặt ra là liệu việc tăng cường cung cấp vũ khí cho Ukraine đó có thể tránh được sự trả đũa của Nga hay không và có thể xoay chuyển cục diện chiến sự hay không vẫn là một bí ẩn. Phil Osborn, cựu Giám đốc cơ quan tình báo quốc phòng Anh, cho biết: “Vấn đề sẽ là phương Tây chuyển sang sử dụng vũ khí tấn công ở mức độ nào, và mức độ quan trọng tuyệt đối của việc đảm bảo rằng nguồn cung cấp các trang thiết bị quân sự quan trọng được duy trì và tăng lên”.

Quân đội Ukraine đã mất 6 tuần đầu để đẩy lùi đà tiến công của Nga vào Kiev và các khu vực lân cận như Chernihiv và Sumy bằng các vũ khí hạng nhẹ như tên lửa chống tăng. Tuy nhiên, hiện giờ, Ukraine phải đối mặt với việc Nga dồn lực lượng ở miền Đông và miền Nam, các khu vực mà Moscow đã giành được ưu thế nhất định. Truyền thông đầu tuần này đưa tin, Cộng hòa Czech đã gửi hơn 10 xe tăng T-72 do Liên Xô chế tạo cùng với các tổ hợp pháo và xe bọc thép BMP-1 cho Ukraine. Trước đó, Mỹ cũng phát tín hiệu sẵn sàng làm trung gian chuyển xe tăng, xe bọc thép cho Ukraine.

Một số thông tin đồn đoán rằng Ba Lan có thể sẽ cấp thêm xe tăng cho Ukraine sau khi nước này đạt được thỏa thuận mua 250 xe tăng Abrams của Mỹ trị giá 4,75 tỷ USD. Anh cũng đang cân nhắc cung cấp cho Ukraine các xe bọc thép phi sát thương làm nhiệm vụ tuần tra hoặc trinh sát. Những động thái trên đánh dấu một bước chuyển đáng kể trong chính sách cung cấp vũ khí của phương Tây cho Ukraine. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu tại Oryx cho rằng, điều này có thể là chưa đủ để bù đắp ước tính 94 xe tăng mà Ukraine đã mất kể từ đầu xung đột. "Nếu ngay từ đầu chúng tôi có những gì mình cần, tất cả máy bay chiến đấu, xe tăng, pháo, vũ khí phòng không, phòng thủ tên lửa này, thì chúng tôi đã có thể cứu sống được hàng nghìn người", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy phát biểu hồi đầu tuần.

Giới chức Mỹ hôm 6-4 thông báo sẽ viện trợ các tên lửa chống tăng Javelin tổng trị giá 100 triệu USD cho Ukraine cùng với gói viện trợ 300 triệu USD cam kết tuần trước để giúp Kiev tăng cường năng lực phòng thủ. Trong lô vũ khí viện trợ tuần trước của Mỹ có các hệ thống rocket dẫn đường bằng laser thường được gắn trên các máy bay chiến đấu hoặc máy bay không người lái, nhưng cũng có thể sử dụng trên mặt đất để đối phó các tổ hợp pháo hạng nặng của Nga. Ngoài ra, lô viện trợ này cũng bao gồm 10 máy bay chiến đấu không người lái Switchblade 600 có tầm hoạt động 90 km, có thể bay liên tục 40 phút và mang đầu đạn chống tăng giống Javelin. Những vũ khí này giúp Ukraine có nhiều lựa chọn hơn trên chiến trường.

Nick Reynolds, chuyên gia về chiến tranh mặt đất tại Rusi, nhận định các máy bay không người lái Switchblade 600 có thể giúp lực lượng của Ukraine tấn công vào các vị trí chỉ huy, các phương tiện tác chiến điện tử, các trung tâm hậu cần, hệ thống phòng không và pháo binh của Nga ở vùng ly khai Donbass.

Nguồn cung ngày càng tăng chắc chắn sẽ giúp Ukraine chống lại giai đoạn thứ hai của cuộc tấn công của Nga, nhưng có lẽ phải đến cuối tháng 4, bức tranh rõ ràng hơn mới xuất hiện về cán cân quân sự sửa đổi. Đặc biệt, nếu không có thêm xe tăng, rõ ràng Ukraine có thể giải tỏa Mariupol bị bao vây.

Trong khi đó, các mục tiêu của phương Tây ngày càng trở nên kém rõ ràng hơn. Mục tiêu là để giúp Ukraine buộc Điện Kremlin tham gia các cuộc đàm phán hòa bình - hay cố gắng gây ra một thất bại nặng nề hơn có nguy cơ chọc tức một nhà lãnh đạo Nga vốn rất khó đoán định? Một quan chức phương Tây hôm 6-4 đã cảnh báo sẽ "khác về cơ bản" nếu cố gắng buộc lực lượng Nga ra khỏi các nước cộng hòa ly khai Donetsk và Luhansk và Crimea vì "cách thức mà Nga sẽ bảo vệ những lợi ích đó".

KHẢ ANH