Vũ khí không điều khiển S-13, sức mạnh không thể đoán trước

Lực lượng hàng không vũ trụ của Quân đội Nga đã và đang sử dụng nhiều loại vũ khí trong Chiến dịch đặc biệt tại Ukraine, bao gồm cả các loại tên lửa không điều khiển. Tên lửa S-13 "Tulumbas", dù đã được đưa vào sử dụng khoảng 40 năm trước, nhưng vẫn là loại vũ khí hiệu quả và tiện lợi, chiếm một vị trí nổi bật trong kho vũ khí của nước này. Gần đây, Nga đã tạo ra một dòng sản phẩm với các tính năng và thông số khác nhau trên cơ sở dòng tên lửa này. Ảnh: Su-25 tấn công khu vực Avdiivka bằng tên lửa S-13 (Nguồn: Eugeny Polivanov/RIA Novosti)

Tên lửa không điều khiển S-13 đã được sử dụng từ đầu Chiến dịch Đặc biệt bảo vệ Donbass. Máy bay Su-25 và trực thăng Ka-52, Mi-28 sử dụng chúng để tấn công nhiều mục tiêu và vị trí kẻ thù. Các tên lửa này có nhiều phiên bản với đầu đạn khác nhau, tối ưu hóa cho từng loại mục tiêu. Bộ Quốc phòng Nga đã công bố nhiều đoạn phim về việc sử dụng tên lửa không điều khiển "Tulumbasov" trong chiến đấu. Tên lửa được phóng từ nhiều góc độ và khoảng cách khác nhau tùy theo nhiệm vụ, từ vài km, tùy thuộc vào loại vũ khí. Ảnh: Su-27 phóng S-13 (Nguồn: aviaru.rf).

Giống như mọi loại vũ khí không điều khiển, tên lửa S-13 có hạn chế về độ chính xác. Tuy nhiên, các thiết bị điều khiển hỏa lực hiện đại trên máy bay và trực thăng đã cải thiện đáng kể độ chính xác này. Khả năng bắn loạt cũng rất quan trọng, vì sự phân tán đạn giúp tấn công hiệu quả các mục tiêu trong khu vực và tăng khả năng trúng đích cụ thể. Ảnh: Khối B-13L với 5 tên lửa S-13 trên mỗi giá treo dưới cánh của Su-30MK (Nguồn: Commons.wikimedia.org)

Tên lửa S-13 là vũ khí hàng không đơn giản và rẻ tiền, có thể tấn công mục tiêu hiệu quả. Chúng được sử dụng trong cùng hệ thống vũ khí với các tên lửa có cỡ nòng khác và chiếm vị trí trung gian giữa tên lửa không điều khiển S-8 nhẹ hơn và S-24, S-25 hạng nặng. Ảnh: Tên lửa S-13 và khối B-13 (Nguồn: aviaru.rf).

Vào cuối những năm 1960, đầu những năm 1970, Bộ Quốc phòng Liên Xô quyết định cần phát triển một loại tên lửa không điều khiển mới để phá các hầm bê tông và tiêu diệt lực lượng, trang thiết bị bên trong. Sau khi nghiên cứu sơ bộ, năm 1973, dự án mang tên "Tulumbas" được giao cho Viện Vật lý Ứng dụng ở Novosibirsk. Ảnh: Tên lửa S-13 DF trưng bày tại triển lãm (Nguồn: aviaru.rf).

Kích thước và khối lượng của các tên lửa thay đổi theo sự phát triển của dòng S-13. Tên lửa S-13 cơ bản có thân hai cỡ, phần đầu 90 mm và phần động cơ 122 mm, dài 2,54 m và nặng 57 kg. Tên lửa S-13T cũng có thân hai cỡ nhưng dài hơn (3,1 m) và nặng hơn (57 kg). Các đầu đạn nổ mạnh và nổ nhiệt áp nằm trong phần đầu 122 mm. Những tên lửa này không lớn hơn và nặng hơn S-13T. Ảnh: Tên lửa không điều khiển S-13T (Nguồn: topwar.ru).

Tên lửa có cỡ 122 mm (12,2 cm) và được ký hiệu là S-13, ban đầu có đầu đạn phá bê tông. Quá trình phát triển kéo dài đến cuối thập kỷ, và năm 1979, S-13 cùng khối phóng UB-13 được đưa vào thử nghiệm cấp nhà nước. Sau nhiều năm kiểm tra và cải tiến, tên lửa S-13 được đưa vào sử dụng vào năm 1983. Ảnh: Khối B-13 (Nguồn: aviaru.rf).

Tất cả các tên lửa S-13 "Tulumbas" có cấu trúc tương tự nhưng khác nhau về một số đặc điểm để giải quyết các nhiệm vụ chiến đấu khác nhau. Mọi phiên bản có thể sử dụng cùng một khối dẫn hướng và trên các phương tiện tương thích. Tên lửa S-13 có thân hình trụ dài, đầu chứa đầu đạn và phần chính chứa động cơ nhiên liệu rắn. Đuôi tên lửa có phần nhỏ hơn với các cánh ổn định có thể gập lại, giúp tên lửa xoay khi bay. Ảnh: Tên lửa S-13 (Nguồn: aviaru.rf).

Tên lửa S-13 cơ bản có đầu đạn xuyên phá nặng 21 kg với 1,82 kg thuốc nổ, có thể xuyên qua 3 m đất và 1 m bê tông trước khi nổ. S-13T có đầu đạn xuyên phá kép với tổng trọng lượng 16,3 kg, có khả năng xuyên qua 6 m đất và 1 m bê tông. Đầu đạn nổ mảnh có trọng lượng 33-38 kg với 7-15,5 kg thuốc nổ. Đầu đạn nổ nhiệt áp cho S-13D/DF nặng 32-33 kg. Ảnh: Sơ đồ tên lửa S-13 (Nguồn: aviaru.rf).

Tên lửa S-13, với động cơ tiêu chuẩn, có thể tăng tốc lên 650m/s. Tốc độ ban đầu của các tên lửa nặng hơn thuộc họ này giảm xuống còn 500-530 m/s. Phạm vi phóng lên tới 3 km đối với những sửa đổi ban đầu và lên tới 5-6 km đối với những sửa đổi sau này. Ảnh: Tên lửa S-13 được phóng từ Su-27 (Nguồn: aviaru.rf).

Dự kiến, các phiên bản cải tiến của S-13, thậm chí cả phiên bản mới hoàn toàn, sẽ tiếp tục được Quân đội Nga sử dụng trong tương lai. Cấu trúc đơn giản, chi phí sản xuất thấp là những lý do để lực lượng Nga có thể triển khai S-13 một cách hiệu quả, mà không cần lo lắng về việc tiêu hao vũ khí. Ảnh: Su-25 phóng tên lửa S-13 (Nguồn: topwar.ru).

Dòng S-13 được trang bị ba loại đầu đạn chính có các chức năng và khả năng chiến đấu khác nhau, cải thiện tính linh hoạt trong việc tấn công đa dạng các mục tiêu, từ nhân lực địch đến các công trình và nơi ẩn náu trên chiến trường. Ảnh: Cấu trúc đơn giản của tên lửa S-13 (Nguồn: topwar.ru).

Về mặt kỹ chiến thuật, "Tulumbas" nằm ở vị trí giữa khi so với các loại tên lửa không điều khiển nhẹ hơn và nặng hơn của Nga. Điều này tạo ra khả năng lựa chọn loại vũ khí phù hợp nhất với nhiệm vụ và điều kiện cụ thể, từ đó tăng cường sự linh hoạt trong việc sử dụng vũ khí không điều khiển nói chung. Ảnh: Các tên lửa S-13 (Nguồn: militaryarms.ru).

Tên lửa không điều khiển S-13 hiện vẫn là một trong những vũ khí được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi trong Lực lượng hàng không vũ trụ Nga. Dù đã tồn tại trong vài thập kỷ, S-13 vẫn được sử dụng hiệu quả trong các nhiệm vụ chiến đấu chống lại nhiều mục tiêu khác nhau. Trên chiến trường Ukraine, S-13 được kết hợp với các máy bay hiện đại và hệ thống điều khiển tiên tiến. Ảnh: Chuẩn bị tên lửa S-13 trong Chiến dịch quân sự tại Ukraine (Nguồn: topwar.ru).

Dương Ngân (Theo Topwar, Aviaru.rf)