Vu Lan báo hiếu: Tâm hiếu là tâm Phật, hạnh hiếu là hạnh Phật

Hòa thượng Thích Gia Quang, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự, Trưởng Ban Thông tin truyền thông Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam giới thiệu về Chương trình Vu Lan - Đạo hiếu và Dân tộc năm 2025.

Phát biểu tại họp báo Hòa thượng Thích Gia Quang, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự, Trưởng Ban Thông tin truyền thông Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam khẳng định: Chương trình Vu Lan - Đạo hiếu và Dân tộc năm 2025 khơi dậy và phát huy đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” tri ân và báo ân các bậc tiền bối, các anh hùng liệt sĩ; ngợi ca tinh thần bảo vệ chủ quyền thiêng liêng bất khả xâm phạm của dân tộc trong hiện tại và muôn đời mai sau.

Chương trình góp phần phát huy truyền thống đạo hiếu của dân tộc Việt Nam, được tổ chức thường niên từ năm 2014 đến nay.

Chương trình Vu Lan - Đạo Hiếu và Dân tộc 2025 sẽ có các hoạt động, như: Hành trình tri ân - Thắp nén tâm hương giữa đất thiêng Quảng Trị; Hành trình ươm mầm - Tiếp sức đến trường nơi núi rừng Tây Bắc; Tổ chức cuộc thi viết và vẽ tranh online “Thắp đạo hiếu - Sáng hồn dân tộc” thức tỉnh tình yêu quê hương trong trái tim tuổi trẻ; Đêm giao lưu nghệ thuật Vu Lan “Đạo hiếu và Hồn thiêng Tổ quốc”. Chương trình Vu Lan - Đạo hiếu và Dân tộc năm 2025 nhấn mạnh 5 yếu tố cốt lõi của đạo Hiếu trong đời sống hiện đại:

Hiếu Đạo - Cội nguồn tâm linh: “Tâm hiếu là tâm Phật, hạnh hiếu là hạnh Phật”, lời dạy này không chỉ nhắc nhớ đạo làm con, mà còn là nền tảng của người học đạo. Hiếu Đạo là gốc rễ để người con Phật trưởng thành trong trí tuệ và từ bi. Hiếu, bắt nguồn từ lòng tôn kính Tam Bảo, từ sự hướng về ánh sáng của chân lý và đạo lý làm người. Người có Hiếu Đạo là người sống biết hướng thượng, biết gìn giữ phẩm hạnh và tu tập để trở nên tốt lành hơn, không chỉ cho bản thân, mà còn cho cả những người mình thương kính.

Hiếu Kính - Trọn vẹn nghĩa tình: Hiếu không chỉ là tình thương, mà còn là lòng biết ơn và tôn kính. Hiếu Kính dạy ta sống khiêm nhường, lễ độ và trân quý giá trị đạo đức truyền thống trong gia đình và xã hội. Lòng hiếu không dừng ở suy nghĩ hay lời nói, mà thể hiện nơi ánh mắt tôn trọng, nơi hành động yêu thương, nơi nếp sống biết ơn và đền đáp. Hiếu Kính là thái độ sống trân quý với mẹ cha, ông bà, thầy tổ và những người đã nâng đỡ ta bằng cả trái tim.

Hiếu Lễ - Nếp sống văn hóa: Hiếu Lễ thể hiện qua cách ứng xử, qua lời ăn tiếng nói, qua mỗi lần cúi đầu lễ cha mẹ, lạy Phật và tôn trọng những quy ước thiêng liêng trong đời sống văn hóa dân tộc. Biết cúi đầu lễ phép, biết nói lời chừng mực, biết sống hòa ái với người, đó là biểu hiện của Hiếu Lễ. Không có lòng hiếu nào thật sự trọn vẹn nếu thiếu đi sự tế nhị, khiêm cung và nét đẹp ứng xử nơi từng điều nhỏ trong đời sống hàng ngày.

Hiếu Trung - Lòng son với dân tộc: Tổ quốc là nơi khởi đầu và kết thúc của từng hành trình báo hiếu. Hiếu Trung là sự hy sinh thầm lặng, là biết ơn người có công, là hành động sống vì cộng đồng và vì những điều cao đẹp hơn bản thân mình. Hiếu, còn là lòng trung hậu với đất nước, sự tận tụy với cộng đồng, là khi một người biết sống vì nghĩa lớn. Trung hiếu không rời nhau, người có lòng hiếu với tổ tiên tất sẽ là người có tâm huyết với quốc gia, sẵn lòng dấn thân cho công ích và tương lai chung.

Hiếu Tín - Giữ trọn niềm tin: Là giữ lòng thành thật, tin sâu nhân quả, sống xứng đáng với niềm tin cha mẹ và xã hội trao gửi. Người con hiếu hạnh là người sống ngay thẳng, giữ chữ tín, làm tròn bổn phận - như lời Phật dạy: “Không gì cao quý bằng chữ Tín, không gì bền vững bằng lòng Hiếu”.

Hiếu cũng là giữ lời, là sống có tình, có nghĩa. Làm con, làm người, sống sao để cha mẹ yên lòng, để xã hội tin tưởng, đó chính là Hiếu Tín. Là sự kết tinh giữa lòng thành và hành động, giữa đức tin và đức hạnh.

Trong Phật giáo, chữ Hiếu không chỉ biểu hiện nghĩa vụ của con cái với cha mẹ, mà còn mở rộng ra hiếu với đạo pháp, hiếu với cộng đồng - quốc gia - dân tộc, hiếu với cuộc đời: “Tâm hiếu là tâm Phật, hạnh hiếu là hạnh Phật”.

Hòa thượng Thích Gia Quang nhấn mạnh: Chương trình “Vu Lan - Đạo hiếu và Dân tộc năm 2025” được tổ chức là nén tâm hương thành kính tri ân của thế hệ con cháu hôm nay và mai sau kính dâng lên hương linh những người đã khuất, các bậc tiền nhân đã có công xây dựng và bảo vệ đất nước.

Đề cao đức hạnh của lòng hiếu thảo, tinh thần tri ân và báo ân, biết ơn nguồn cội tổ tông, giáo lý Phật giáo đề cao hạnh thực hành tâm hương. Trong muôn loài hoa, dù là loại hương hoa tinh túy nhất của đất trời, hương vị của nó cũng chỉ bay theo chiều gió. Chỉ có duy nhất tâm hương là tỏa khắp muôn phương đi ngược chiều gió, đi ngược lại cả quy luật của tạo hóa.

Hiếu hạnh cũng là một trong những đức tính của tâm hương, làm sao để tâm hương lan tỏa và thấm đượm vào cuộc sống của mỗi gia đình, mỗi cá nhân, không phân biệt tôn giáo, màu da hay sắc tộc. Vu Lan không chỉ là một mùa lễ, mà là hành trình sống để tri ân. Hãy yêu thương khi còn có thể, hãy báo hiếu bằng hành động và hãy để hiếu hạnh trở thành ngọn đuốc soi sáng đường đời.

Viết Tôn/Báo tin tức và Dân tộc