Vụ lừa 433 tỷ đồng: Vì sao nhiều đại gia không được trả sổ tiết kiệm?

Các bị cáo nghe tuyên án sáng 24/3.

Trong các ngày từ 9-24/3, TAND TP Hà Nội đưa ra xét xử vụ Nguyễn Hà Thành và đồng phạm trong vụ lừa đảo chiếm đoạt 433 tỷ đồng của 3 ngân hàng và các cá nhân.

Sau nhiều ngày nghị án, Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thị Hà Thành mức án chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

“SIÊU LỪA” CHIẾM ĐOẠT 433 TỶ ĐỒNG, CHỈ THU HỒI ĐƯỢC 10 TỶ ĐỒNG

Các bị cáo khác gồm Nguyễn Thị Thu Hương (Trưởng bộ phận khách hàng Phòng giao dịch Đông Đô Ngân hàng Việt Á - VAB) 18 năm tù, Quản Trọng Đức (Giám đốc chi nhánh Hà Nội, Trưởng phòng giao dịch Đông Đô của VAB) 17 năm tù, Nguyễn Mai Phương (kiểm soát viên VAB): 14 năm tù, Nguyễn Thanh Tùng 18 năm tù cùng về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Đặng Thị Quỳnh Hương (Trưởng phòng khách hàng cá nhân Phòng giao dịch Đông Đô của VAB) 7 năm tù tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, 10 năm tù Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến ngân hàng. Tổng hợp hình phạt là 17 năm tù. Các bị cáo còn lại lĩnh án từ 12 tháng cải tạo không giam giữ – 6 năm tù.

Theo cáo trạng, do cần tiền làm ăn và chi tiêu, Thành tìm những người có tiền để vay hoặc rủ rê hợp tác để chứng minh tài chính rồi chiếm đoạt với mục đích cá nhân. Do không có tài sản đảm bảo nên Thành nói với họ gửi tiền vào ngân hàng do Thành chỉ định, gửi tiền tiết kiệm với hình thức đồng sở hữu.

Có 17 cựu cán bộ Ngân hàng Quốc dân - NCB, Ngân hàng Việt Á - VAB và Ngân hàng PVcombank "tiếp tay" với Thành. Thành sau đó giả mạo chữ ký các đồng sở hữu để cầm cố, vay tiền ngân hàng.

Cơ quan tố tụng xác định, Thành gây ra 26 vụ lừa đảo ngân hàng và các cá nhân. Số tiền Thành chiếm đoạt tại VAB là 247 tỷ đồng; NCB là 47,5 tỷ đồng; PVCombank là 49,4 tỷ đồng và các cá nhân khác là hơn 60 tỷ đồng.

Thành sử dụng chiếm đoạt để chi tiêu cá nhân, trả tiền lãi, mua cổ phần. Tuy nhiên, cơ quan điều tra chỉ làm rõ được khoản tiền 10 tỷ đồng Thành mua cổ phần. Còn 7 triệu cổ phần của bị cáo Tùng tại Công ty MHD do đang có tranh chấp nên tòa án không xem xét trong vụ án này.

Theo Hội đồng xét xử, Nguyễn Thị Thu Hương đồng phạm với Thành gây ra 21 vụ, Quản Trọng Đức thực hiện 21 vụ, Nguyễn Mai Phương thực hiện 21 vụ, Nguyễn Thanh Tùng gây ra 14 vụ…

Tòa án nhận định, việc Viện kiểm sát truy tố đối với các bị cáo là có căn cứ. Hành vi của các bị cáo đã xâm phạm quyền sở hữu tài sản của người khác… Trong vụ án này, Thành, Tùng giữ vai trò chủ mưu, các bị cáo khác giúp sức.

Chủ tọa công bố bản án sơ thẩm.

Về nhân thân, bị cáo Thành chưa có tiền án, tiền sự, khai báo thành khẩn, tích cực hợp tác với cơ quan điều tra, đại diện bị hại có đơn xin giảm hình phạt. Tòa án đánh giá bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ nhưng số tiền chiếm đoạt đặc biệt lớn nên phải chịu hình phạt nghiêm khắc.

Một số bị cáo khác như Tùng, Đức, Thu Hương, Mai Phương… cũng được xem xét các tình tiết giảm nhẹ là khai báo thành khẩn, gia đình có công với cách mạng, chưa được hưởng lợi… Một số bị cáo khác là cấp dưới, lệ thuộc vào cấp trên nên được xem xét giảm nhẹ.

NHIỀU ĐẠI GIA CHƯA LẤY ĐƯỢC SỔ TIẾT KIỆM

Về trách nhiệm dân sự, tòa án tuyên buộc Nguyễn Thị Hà Thành phải trả lại cho NCB 47,5 tỷ đồng; PVCombank 49,5 tỷ đồng, VAB 274 tỷ đồng và các cá nhân khác.

Toàn bộ số tiền trong các sổ tiết kiệm của vợ chồng ông Đặng Nghĩa Toàn tại ba ngân hàng này bị giữ lại để đảm bảo thi hành án về phần trách nhiệm dân sự của Thành. Tòa tuyên tạm giao cho các ngân hàng tạm giữ các sổ tiết kiệm cho đến khi thi hành án.

Đối với một số đồng sở hữu khác cũng có quyết định tương tự. Có 3 cá nhân là được trả lại sổ tiết kiệm do tiền gửi không liên quan đến hành vi của Thành hoặc khoản vay đã được tất toán xong.

Đối với ý kiến các ngân hàng đề nghị chuyển tư cách tố tụng từ bị hại thành bên liên quan, HĐXX cho rằng, lời khai của Thành thể hiện, Thành thực hiện hành vi chiếm đoạt nhằm vào người vay. Nhưng số tiền do ngân hàng quản lý nên Thành phải dùng thủ đoạn gian dối để rút tiền. Tội phạm hoàn thành khi Thành nhận tiền vay của ngân hàng. Vì vậy, tòa án không chấp nhận ý kiến của các ngân hàng.

Theo nguyên lý, nếu Thành phải trả lại tiền cho ngân hàng thì ngân hàng phải trả lại sổ tiết kiệm của các đồng sở hữu. Vậy vì sao có chuyện phải tạm giữ các sổ tiết kiệm của các đồng sở hữu này?

Theo tòa án, mối quan hệ giữa Thành và các đồng sở hữu là vay mượn riêng biệt nhau. Mục đích Thành vay tiền của ngân hàng để rút số tiền đã vay của các đồng sở hữu. Ngân hàng chấp nhận số tiền gửi là tài sản đảm bảo nên việc gửi tiền của Thành là đúng quy định.

Số tiền chiếm đoạt được Thành sử dụng cá nhân nên bị cáo phải trả lại cho ngân hàng.

Tài liệu trong vụ án thể hiện, Thành trực tiếp vay tiền của ông Toàn, gửi sổ tiết kiệm đồng sở hữu vào ngân hàng để đảm bảo nếu Thành không trả thì ngân hàng trả. Thỏa thuận này không đảm bảo ý chí của 2 bên, là hợp đồng giả cách thể hiện việc vay nợ của Thành với các ông Toàn. Vì vậy, tòa tuyên giành quyền khởi kiện cho ông Toàn với Thành bằng vụ kiện dân sự khác. Một số đồng sở hữu khác cũng có quyết định tương tự.

Đối với nhóm tội Cho vay lãi nặng, tòa án tuyên truy tố số tiền các bị cáo đã hưởng lợi bất chính trong đó bị cáo Triệu Đình Hoan bị truy tố 41 tỷ đồng…

Ngoài ra, tòa án tuyên buộc chị Bùi Thu Thủy (người nhận tiền từ Thành để mua cổ phần Công ty MHD – PV) phải nộp lại 10 tỷ đồng. Thành cũng phải trả lại Công ty MHD số tiền 30 tỷ đồng (là số tiền công ty này đã thanh toán cho khoản vay của Thành tại VAB – PV)

Quá trình tố tụng, trước việc các sổ tiết kiệm trị giá hàng trăm tỷ đồng bị 3 ngân hàng phong tỏa, các đồng sở hữu đề nghị ngân hàng trả lại, trong đó có vợ chồng ông Toàn bị giữ lại 122 tỷ đồng. Họ cho rằng việc góp tiền vào sổ tiết kiệm đồng sở hữu với Thành cũng do tin tưởng lời đảm bảo các nhân viên ngân hàng song cuối cùng lại bị phản bội, dẫn đến mất tiền.

Đỗ Mến