Vụ nữ sinh lộ hình ảnh nhạy cảm ở tiệm chụp ảnh: 'Chủ tiệm phải chịu trách nhiệm'

Tiệm chụp ảnh nơi xảy ra sự việc.

Bị 'hack' dữ liệu không phải là căn cứ xem xét miễn trừ trách nhiệm

Vừa qua, vụ nữ sinh ở Hà Nội bị phát tán hình ảnh nhạy cảm lên mạng sau khi thay đồ chụp ảnh tại tiệm chụp ảnh trên đường Bạch Mai (Hà Nội) gây bức xúc dư luận. Đây không phải lần đầu tiên việc này xảy ra. Trước đó, tại nhà vệ sinh phòng trọ, phòng nhà nghỉ cũng bị phát hiện đặt camera quay lén thu thập hình ảnh nhạy cảm...

Theo quan điểm của luật sư Trần Tuấn Anh - Công ty luật Minh Bạch, đời sống riêng tư, bí mật cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ. Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân được quy định cụ thể.

Do đó, trong vụ việc nêu trên, chủ tiệm chụp ảnh phải chịu trách nhiệm kiểm soát hoạt động của nhân viên, bảo mật hệ thống dữ liệu, ngăn chặn việc khai thác trái phép hình ảnh của khách hàng, và chịu trách nhiệm pháp lý nếu để xảy ra vi phạm trong phạm vi quản lý của mình.

Theo luật sư Tuấn Anh, nếu chủ tiệm chụp ảnh không cố ý nhưng để xảy ra hành vi vi phạm vẫn có thể phải chịu trách nhiệm dân sự liên đới – buộc bồi thường thiệt hại cho nạn nhân. Bởi nạn nhân đã phải chịu nhiều thiệt hại, bao gồm tổn thất tinh thần nghiêm trọng, ảnh hưởng tâm lý nặng nề, cảm giác lo lắng, bất an và sự xâm phạm danh dự, nhân phẩm.

Thứ hai, khi cung cấp dịch vụ, tiệm chụp ảnh có nghĩa vụ đảm bảo an toàn về tài sản, thân thể, cũng như bảo vệ danh dự, nhân phẩm của khách hàng. Đồng thời có nghĩa vụ áp dụng các biện pháp kỹ thuật và quản lý phù hợp để bảo đảm an toàn thông tin.

Trước một số thông tin phía cửa hàng cho biết hệ thống bị "hack", luật sư Tuấn Anh cho rằng, đây không được xem là căn cứ miễn trừ trách nhiệm, nếu hệ thống bảo mật của tiệm không đáp ứng các tiêu chuẩn an ninh mạng cơ bản hoặc không tuân thủ quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Ngoài ra, tiệm chụp ảnh cũng có thể bị xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi thu thập, xử lý hoặc sử dụng thông tin cá nhân của khách hàng mà không có sự đồng ý, hoặc không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ bảo đảm an toàn dữ liệu, theo quy định tại Nghị định số 15/2020/NĐ-CP (về xử phạt vi phạm trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin) và Nghị định số 13/2023/NĐ-CP (về bảo vệ dữ liệu cá nhân).

Luật sư Tuấn Anh cho biết, việc xem xét có hay không căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự phụ thuộc vào kết luận của cơ quan điều tra. Nếu có chứng cứ cho thấy chủ tiệm hoặc nhân viên cố ý trích xuất, phát tán hình ảnh riêng tư của khách hàng, họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Làm nhục người khác” (Điều 155 Bộ luật Hình sự) hoặc “Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy” (Điều 326 Bộ luật Hình sự). Ngược lại, nếu việc để lộ hình ảnh chỉ xuất phát từ lỗi vô ý do bảo mật yếu kém, trách nhiệm chính của tiệm sẽ là trách nhiệm dân sự.

Khu vực camera đã được tháo ra.

Khi hình ảnh nhạy cảm bị lộ cần phải làm gì?

Vẫn theo luật sư Tuấn Anh, khi hình ảnh của mình bị xâm phạm, người bị hại có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại bởi cá nhân có quyền với hình ảnh của mình. Đồng thời, nhân phẩm, danh dự của cá nhân cũng được pháp luật bảo vệ.

Do đó, khi có người thực hiện hành vi quay lén người khác, người bị hại có quyền yêu cầu người thực hiện hành vi xâm phạm uy tín, danh dự… của người khác phải công khai xin lỗi, cải chính và bồi thường thiệt hại. Mức bồi thường sẽ do các bên thỏa thuận.

Ngoài ra, người bị thiệt hại còn có thể đòi bồi thường tổn thất tinh thần với mức do các bên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được thì phải bồi thường tối đa là không quá 10 lần mức lương cơ sở.

Vị luật sư cho biết, từ góc độ phòng ngừa, các cơ sở kinh doanh dịch vụ có tính chất riêng tư cao như studio, spa hay khách sạn cần coi đạo đức kinh doanh và bảo mật thông tin khách hàng là nguyên tắc sống còn.

Trước hết, cần thiết lập “vùng cấm” đối với hệ thống camera, tuyệt đối không lắp đặt tại các khu vực riêng tư như phòng thay đồ, phòng vệ sinh, phòng trị liệu hoặc phòng nghỉ. Đồng thời, cơ sở phải xây dựng cơ chế cam kết bảo mật nội bộ, yêu cầu toàn bộ nhân viên ký cam kết giữ bí mật thông tin khách hàng, kèm theo quy định cụ thể về hình thức kỷ luật và nghĩa vụ bồi thường nếu vi phạm.

Bên cạnh đó, việc quản lý dữ liệu cần được thực hiện chặt chẽ, áp dụng biện pháp mã hóa, giới hạn thời gian lưu trữ và ghi nhận nhật ký truy cập (log) để giám sát mọi thao tác đối với dữ liệu.

Cuối cùng, các cơ sở cần đảm bảo tính minh bạch với khách hàng, chỉ được thu thập, sử dụng hình ảnh vượt ngoài mục đích cung cấp dịch vụ chính khi có sự đồng ý bằng văn bản của khách hàng. Đây không chỉ là yêu cầu về mặt pháp lý mà còn là yếu tố then chốt để xây dựng uy tín và niềm tin lâu dài trong hoạt động kinh doanh.

Thanh Hà