Vụ Tập đoàn Sơn Hải trượt thầu: Bộ Tài chính khẳng định tuân thủ nguyên tắc công bằng, khách quan
Bộ Tài chính cho biết, việc chỉ tập trung vào rà soát, phản ánh tồn tại, hạn chế trong quá trình lựa chọn nhà thầu mà không đưa ra kết luận cụ thể là phù hợp nguyên tắc công bằng, khách quan, minh bạch và hiệu quả.
Bộ Tài chính vừa có văn bản số 10038 báo cáo Thủ tướng Chính phủ; Phó Thủ tướng Chính phủ về kết quả kiểm tra việc lựa chọn nhà thầu gói thầu thi công Dự án xây dựng đường cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành (đoạn qua tỉnh Bình Phước).
Trong đó, Bộ Tài chính đã đánh giá và có kết luận cụ thể các nội dung về ứng dụng BIM - Mô hình thông tin công trình; máy, thiết bị xây dựng phục vụ thi công gói thầu; vật tư, thiết bị chính đưa vào thi công; năng lực, kinh nghiệm của tổ chuyên gia; kết quả đánh giá E-HSDT, thẩm định, trình phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu.
Đồng thời, giải trình rõ tại sao chưa đưa ra các kết luận cụ thể sau khi thực hiện kiểm tra gói thầu nêu trên tại văn bản báo cáo lãnh đạo Chính phủ trước đó.
Tuân thủ nguyên tắc
Trước đó, tại văn bản 4755 ngày 29-5 của Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chỉ đạo thành lập Tổ công tác liên Bộ Tài chính - Xây dựng để tổ chức kiểm tra việc lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu thi công Dự án xây dựng đường cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành (đoạn qua tỉnh Bình Phước).
Tại văn bản này, Phó Thủ tướng yêu cầu thực hiện kiểm tra theo nguyên tắc "công bằng, khách quan, minh bạch và hiệu quả kinh tế; đảm bảo tính đúng đắn trong chủ trương phân cấp tối đa cho địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".
Tuân thủ nguyên tắc đó, Báo cáo 8747 của Bộ Tài chính gửi Phó Thủ tướng chỉ tập trung vào việc rà soát, nhận diện, phản ánh những tồn tại, hạn chế trong quá trình tổ chức lựa chọn nhà thầu của địa phương mà không đưa ra kết luận cụ thể để địa phương xem xét, quyết định và chịu trách nhiệm toàn diện về công tác lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu này.
Bộ Tài chính cho biết việc thực hiện trách nhiệm nêu trên của địa phương cũng bảo đảm phù hợp với quy định tại khoản 1, khoản 3 Điều 85 Luật Đấu thầu. Theo đó, UBND tỉnh có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước đối với hoạt động đấu thầu trong phạm vi quản lý; kiểm tra, thanh tra, giải quyết kiến nghị, khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp luật về đấu thầu.
Giải trình rõ thêm, Bộ Tài chính cho biết, căn cứ vào chỉ đạo của Phó Thủ tướng, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định 1935 ngày 2-6 thành lập Tổ công tác kiểm tra việc lựa chọn nhà thầu thi công xây dựng dự án.
Tuy nhiên, do thời gian thực hiện nhiệm vụ ngắn, phải báo cáo kết quả trước 10-6. Vì vậy, quyết định 1935 đã yêu cầu Tổ công tác thực hiện kiểm tra, làm việc trực tiếp trong thời hạn tối đa 2 ngày tại tỉnh Bình Phước (nay là tỉnh Đồng Nai).
Do đây là gói thầu lớn, có tính chất phức tạp, nhiều nhà thầu tham dự và khối lượng hồ sơ, tài liệu được kiểm tra rất lớn nên việc kiểm tra chỉ tập trung xem xét nội dung trọng tâm trong hồ sơ mời thầu, kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu liên quan trực tiếp đến kiến nghị của nhà thầu và các nội dung theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng.
Với tính chất đặc thù nêu trên cùng với việc Tổ công tác cần có thêm thời gian tham vấn ý kiến của cơ quan quản lý chuyên ngành về các vấn đề có liên quan. Đặc biệt là vấn đề đăng kiểm, kiểm định thiết bị thi công nên thời hạn báo cáo Thủ tướng Chính phủ chưa đảm bảo đúng yêu cầu.

Phối cảnh đường cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành
UBND tỉnh Đồng Nai giải quyết kiến nghị của nhà thầu Sơn Hải
Bên cạnh việc đưa ra các đánh giá và kết luận cụ thể hơn về kết quả kiểm tra việc lựa chọn nhà thầu gói thầu thi công Dự án xây dựng đường cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành (đoạn qua tỉnh Bình Phước) tại văn bản 10038, Bộ Tài chính đã kiến nghị lãnh đạo Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Đồng Nai thực hiện một số nhiệm vụ.
Một là, nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Bộ Tài chính để rà soát, kiểm tra, đánh giá lại toàn bộ quá trình lựa chọn nhà thầu, khắc phục các tồn tại, sai sót đã được chỉ ra. Lựa chọn đơn vị tư vấn khác có năng lực, kinh nghiệm để thực hiện rà soát, kiểm tra, đánh giá lại (nếu cần thiết).
Sau khi đánh giá lại E-HSDT mà làm thay đổi về nhà thầu được đề nghị trúng thầu hoặc tất cả các nhà thầu tham dự thầu được đánh giá không đáp ứng, người có thẩm quyền thực hiện biện pháp không công nhận kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định của Luật Đấu thầu. Cùng với đó, xem xét, xử lý tổ chức, cá nhân vi phạm (nếu có).
Trên cơ sở đó, chủ đầu tư thực hiện các bước tiếp theo, như hủy thầu để tổ chức đấu thầu lại hoặc phê duyệt lại kết quả lựa chọn nhà thầu bảo đảm phù hợp quy định pháp luật.
Trường hợp sau khi đánh giá lại mà không làm thay đổi kết quả lựa chọn nhà thầu, chủ đầu tư cần nhanh chóng thực hiện hoàn thiện, ký kết hợp đồng với nhà thầu trúng thầu.
Trong mọi trường hợp, nhà thầu trúng thầu được lựa chọn phải đáp ứng yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm, giải pháp kỹ thuật, tài chính, chất lượng, tiến độ thực hiện gói thầu; không để xảy ra thất thoát, lãng phí, tiêu cực.
Kiến nghị tiếp theo được Bộ Tài chính đưa ra là UBND tỉnh Đồng Nai chịu trách nhiệm toàn diện về công tác lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu này theo đúng nguyên tắc địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.
Trường hợp cần thiết, UBND tỉnh Đồng Nai trao đổi với Bộ Xây dựng và các bộ, ngành liên quan để xác định sự cần thiết, tính pháp lý, hợp pháp của tài liệu kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường hoặc giấy chứng nhận kiểm định theo quy định đối với máy, thiết bị thi công chủ yếu tại gói thầu.
Cuối cùng, giải quyết kiến nghị của nhà thầu Sơn Hải tuân thủ quy định của pháp luật, khách quan, không để xảy ra tình trạng kiến nghị kéo dài.
Trước đó, ngày 1-7, Văn phòng Chính phủ phát đi văn bản nêu kết luận, ý kiến của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà sau khi xét báo cáo của Bộ Tài chính về việc kiểm tra việc lựa chọn nhà thầu gói thầu thi công Dự án xây dựng đường cao tốc TP.HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành đoạn qua tỉnh Bình Phước (nay thuộc tỉnh Đồng Nai).
Cụ thể, tại văn bản chỉ đạo ngày 29-5, Phó Thủ tướng yêu cầu thời hạn báo cáo là ngày 10-6, song, đến 19-6 Bộ Tài chính mới có báo cáo là rất chậm.
Nội dung báo cáo và kiến nghị chưa thể hiện đúng trách nhiệm, chức năng của cơ quan quản lý nhà nước về đấu thầu; chưa thực hiện đúng quy định đối với công tác kiểm tra hoạt động lựa chọn nhà thầu; không nêu và phân tích cụ thể về kết quả kiểm tra và không nêu nội dung kết luận, các kiến nghị cụ thể.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Tài chính khẩn trương báo cáo rõ và có kiến nghị cụ thể, rõ ràng theo đúng chức năng, nhiệm vụ và quy định