Vụ Vạn Thịnh Phát: Hàng loạt nhân viên Ngân hàng SCB không bị xử lý

Cụ thể liên quan đến hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của bị can Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát), Kết luận điều tra của Cơ quan điều tra (CQĐT) Bộ Công an (giai đoạn 2) xác định, có 4 pháp nhân được sử dụng để phát hành 25 gói trái phiếu khống, không có tài sản bảo đảm. Qua đó, hơn 35.000 bị hại đã mua trái phiếu và bị chiếm đoạt hơn 30.000 tỷ đồng.

Quá trình điều tra, CQĐT xác định, phương thức, thủ đoạn, hành vi gian dối, lừa đảo của các đối tượng trong vụ án là chuỗi các hành vi từ khi bắt đầu họp, bàn ra chủ trương, thảo luận lựa chọn pháp nhân phát hành trái phiếu, pháp nhân mua sơ cấp, lên phương án phát hành trái phiếu, phương án đi dòng tiền không nhằm hợp thức tư cách trái chủ sơ cấp để phát hành thành công sản phẩm trái phiếu.

Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB).

Tất cả các thủ đoạn này nhằm “lách” quy định tại Nghị định 90/2011/NĐ-CP và Nghị định 163/2018/NĐ-CP về việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ không vượt quá 100 nhà đầu tư cá nhân. Sau khi sản phẩm trái phiếu được hoàn thành thì mới giao cho các bộ phận nghiệp vụ của Công ty Chứng khoán TVSI triển khai và Ngân hàng SCB phối hợp để bán hàng theo quy trình sẵn có.

CQĐT đã tiến hành xác minh tại SCB, trước thời điểm ngày 7-10-2022, Hội sở Ngân hàng SCB chưa tiếp nhận bất kỳ phản ánh nào từ khách hàng và các đơn vị kinh doanh về việc cán bộ nhân viên nào làm sai quy trình, nội dung đã được hướng dẫn, đào tạo để đẩy nhanh việc giới thiệu trái phiếu nhằm chạy theo doanh số, tiền thưởng hoa hồng.

Dữ liệu thống kê phản ánh ý kiến của khách hàng qua các kênh tiếp nhận cho thấy, đa phần khách hàng ý kiến về việc thanh toán lãi trái phiếu chậm, các vấn đề phát sinh khi bán trái phiếu trước hạn, thời gian nhận được tiền bán trái phiếu chậm.

Ngân hàng SCB có nhận được một vài phản ánh của khách hàng bị nhầm lẫn trái phiếu doanh nghiệp là sản phẩm tiết kiệm được thống kê chi tiết. Các trường hợp này đã được Ngân hàng SCB liên hệ để giải quyết triệt để và thỏa đáng cho khách hàng.

Đối với các ý kiến phản ánh của khách hàng đều được Ngân hàng SCB triển khai phản hồi theo luồng phản hồi ý kiến khách hàng tương tự các sản phẩm dịch vụ khác được triển khai tại Ngân hàng SCB. Kết quả khách hàng đồng ý với kết quả xử lý của Ngân hàng SCB.

Bên cạnh đó, ngày 15-12-2020, Ngân hàng SCB đã ban hành Thông báo số 13855/TB-TGĐ.20.00 về việc chấn chỉnh công tác giới thiệu khách hàng tham gia sản phẩm đầu tư trái phiếu đảm bảo đúng quy trình.

Với vai trò là Tổng giám đốc, điều hành hoạt động chung của Ngân hàng SCB, bị can Võ Tấn Hoàng Văn đã trực tiếp chỉ đạo các khối, đơn vị nghiệp vụ thuộc Hội sở Ngân hàng SCB đề xuất chủ trương về việc hợp tác với Công ty Chứng khoán TVSI để bán trái phiếu cho Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.

Bị can Võ Tấn Hoàng Văn cũng chỉ đạo lên chương trình đào tạo, tư vấn cho các nhân viên Ngân hàng SCB tại 239 điểm trên toàn quốc theo quy trình của Ngân hàng SCB như đối với bất kỳ sản phẩm tài chính nào khác như: bảo hiểm, trái phiếu doanh nghiệp khác...

Bà chủ Vạn Thịnh Phát - Trương Mỹ Lan tại phiên tòa sơ thẩm (giai đoạn 1).

Theo CQĐT, qua kiểm tra nội dung tài liệu tập huấn, cũng như các kế hoạch, chương trình triển khai công tác tư vấn, bán hàng của Ngân hàng SCB thấy nội dung tài liệu tập huấn, tư vấn là chính thống, đúng quy định pháp luật, chưa thấy có dấu hiệu của việc tư vấn, đào tạo những nội dung sai sự thật nhằm lừa đảo, dẫn dụ khách hàng mua trái phiếu để chiếm đoạt.

Mặt khác, kết quả điều tra cũng xác định những nhân viên thuộc Hội sở Ngân hàng SCB trực tiếp tham gia vào việc hợp tác với Công ty Chứng khoán TVSI, xây dựng chương trình đào tạo, tập huấn và hơn 2000 nhân viên bán hàng thuộc 239 chi nhánh Ngân hàng SCB trên toàn quốc chỉ thực hiện công việc theo quy trình làm việc của Ngân hàng SCB.

Các nhân sự này đã thực hiện các nhiệm vụ được phân công, không được thông báo hoặc tham gia họp bàn về chủ trương, mục đích phát hành trái phiếu. Họ cũng không tham gia vào chuỗi các hành vi gian dối, lừa đảo của các đối tượng trong giai đoạn tạo lập trái phiếu khống và cũng không được hưởng lợi ích vật chất gì.

Đây là những người làm công ăn lương, làm theo chỉ đạo của cấp trên, CQĐT xác định chưa có cơ sở để xem xét trách nhiệm hình sự đối với những người này.

Liên quan đến hành vi lừa đảo của Trương Mỹ Lan và đồng phạm trong việc phát hành 25 gói trái phiếu khống chiếm đoạt hơn 30.000 tỷ đồng, CQĐT xác định, Công ty Chứng khoán TVSI là tổ chức tư vấn, lập hồ sơ phát hành trái phiếu cho 4 công ty nói trên.

Tuy nhiên, TVSI không có thẩm quyền và trách nhiệm phải kiểm tra, giám sát về tình hình tài chính, mục đích phát hành, việc sử dụng tiền huy động vốn từ trái phiếu cũng như những vấn đề nội bộ của đơn vị phát hành trái phiếu.