Vừa 'bỏ đói' khối u vừa bơm hóa chất chữa ung thư gan hiệu quả

Sau can thiệp bệnh nhân chỉ có cảm giác đau tức nhẹ vùng hạ sườn phải, xử trí bằng các thuốc giảm đau thông thường và hết sau một vài ngày. Hiện tại, bệnh nhân đã cảm thấy không mệt mỏi, ăn ngủ tốt hơn và đi lại vận động bình thường như trước đây.

BS. Trịnh Tú Tâm - Trưởng đơn vị Điện Quang can thiệp và điều trị đau, Bệnh viện Hữu Nghị cho biết: Bệnh nhân là cụ ông Nguyễn Phi H., 61 tuổi (huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa) được chẩn đoán ung thư biểu mô tế bào gan với 02 khối u đường kính 2x3cm và 2,3 x 2,6cm ở gan phải trên nền viêm gan vi rút B. Sau khi được hội chẩn và quyết định phương pháp điều trị tối ưu nhất cho bệnh nhân là nút hóa chất động mạch gan (TOCE hoặc TACE) kết hợp đốt u bằng sóng cao tần (RFA).

Thủ thuật nút hóa chất động mạch gan được tiến hành khá nhanh gọn, chỉ trong khoảng 45 phút, không cần gây mê, không gây mất máu, với một đường chọc nhỏ ở động mạch đùi phải, các bác sĩ đã đưa ống thông chọn lọc tới vị trí nhánh mạch cấp máu cho 2 khối u gan phải và bơm hóa chất vào khối u gan kết hợp vật liệu tắc mạch để ngăn không cho khối u được cấp máu.

“5 ngày sau khi nút mạch bệnh nhân được tiếp tục tiến hành đốt sóng cao tần khối u phối hợp, dưới hướng dẫn của máy siêu âm, kim được đưa qua da thành bụng của bệnh nhân vào chính xác vị trí khối u sau đó đốt u bằng sóng cao tần.

Dòng điện cao tần được truyền từ máy vào khối u thông qua kim và đầu kim này sẽ phát ra các sóng cao tần. Khi đó các sóng siêu âm này sẽ truyền xung động đến các tế bào ung thư, tạo ra sự ma sát giữa các ion, phân tử nước và sinh nhiệt. Nhiệt độ sẽ được duy trì trong khoảng từ 60 độ C đến 100 độ C - là nhiệt độ gây đông vón protein, hoại tử và chết tế bào ngay lập tức. Thời gian thực hiện phương pháp này cho 02 khối u kéo dài trong khoảng 60 phút” – BS. Tâm cho hay.

Phối hợp 2 phương pháp chữa ung thư gan hiệu quả

Chuyên gia Điện Quang can thiệp cho hay, mục tiêu của ca can thiệp lần này là vừa làm tắc mạch máu cấp máu nuôi dưỡng khối u hay dân dã hơn gọi là phương pháp “bỏ đói” khối u, vừa bơm hóa chất trực tiếp vào khối u. Cơ sở sinh lý của phương pháp này là do khối u gan được nuôi dưỡng chủ yếu bằng dòng máu động mạch (khác với nhu mô gan lành là chủ yếu từ dòng máu tĩnh mạch). Khi khối u gan bị cắt nguồn nuôi dưỡng sẽ bị chậm phát triển lại và có thể hoại tử.

Tuy nhiên sau một thời gian dòng máu sẽ tái thông trở lại, hoặc khối u gan huy động nguồn mạch máu nuôi khác đến. Chính vì vậy phương pháp này không triệt để và thường phải làm lại nhiều lần. Do vậy, trong một số trường hợp đúng chỉ định, việc phối hợp đốt u bằng sóng cao tần giúp phá hủy khối u một cách hiệu quả, triệt để nhất và hạn chế số lần phải làm lại. Đây là các phương pháp điều trị can thiệp tối thiểu với nhiều ưu điểm vượt trội như thời gian ngắn, vết luồn dụng cụ can thiệp rất nhỏ chỉ tương đương như đầu kim lấy thuốc.

Đốt sóng cao tần u gan dưới hướng dẫn của máy siêu âm.

Trong quá trình thủ thuật người bệnh hoàn toàn tỉnh táo, độ an toàn cao, không tiềm ẩn biến chứng chảy máu, mất máu, tránh được nguy cơ phẫu thuật, thời gian nằm viện ngắn hơn và tỉ lệ phục hồi nhanh hơn. So với phẫu thuật, phương pháp hầu như không để lại sẹo ngoài da. Tỉ lệ thành công của phương pháp đốt sóng cao tần đối với các trường hợp u gan nhỏ (dưới 3 cm) là rất cao (trên 85%) trong khi đó tỉ lệ biến chứng lại thấp (chỉ khoảng 2–3%).

Cả 2 phương pháp điều trị kỹ thuật cao này đều đã được BHYT thanh toán tại Bệnh viện Hữu Nghị.

BS. Tâm khuyến cáo, hiện nay hầu như tất cả các phương pháp điều trị ung thư gan trên thế giới đều đã được áp dụng thành công tại Việt Nam. Do vậy, thiết nghĩ nhiều trường hợp bệnh nhân ung thư gan không cần đi ra nước ngoài để điều trị vì chi phí tốn kém hơn nhiều so với điều trị trong nước.

Vấn đề quan trọng nhất là phương châm phòng bệnh hơn chữa bệnh (tiêm vắc xin phòng viêm gan, hạn chế rượu bia) và nên có chương trình khám sàng lọc cho các đối tượng có nguy cơ cao để có thể phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, hiệu quả điều trị chắc chắn sẽ tốt hơn.

Theo thống kê, cứ 100.000 nam giới Việt Nam thì có 39 người mắc ung thư gan, đứng thứ 3 thế giới chỉ sau Mông Cổ và Ai Cập. Đây cũng là loại ung thư phổ biến nhất ghi nhận được tại Việt Nam với 25.335 ca mới mắc và 25.404 ca tử vong.

Lê Nguyên