Vun bồi sức mạnh cho siêu đô thị (*): Thông đường, mở lối

Những ngày trước, trong và sau dịp nghỉ lễ vừa qua, nhiều tuyến đường cửa ngõ TP HCM bị ùn ứ nghiêm trọng khi lượng phương tiện gia tăng đột biến.

Chôn chân trong bức bối

Chiều tối 29 và sáng 30-8, hàng loạt điểm nóng như nút giao An Phú, Quốc lộ 1 đoạn Tân Vạn, Quốc lộ 13 qua cầu Bình Triệu lâm cảnh ùn ứ kéo dài.

Tại nút giao An Phú, điểm quan trọng kết nối cảng Cát Lái và cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây, dòng xe ken đặc.

Công trường thi công ngổn ngang, rào chắn chiếm mặt đường càng khiến phương tiện khó di chuyển. Dù lực lượng chức năng nỗ lực điều tiết nhưng lượng xe từ đường Mai Chí Thọ, Đồng Văn Cống và cao tốc đổ về dồn dập nên ngột ngạt duy trì thời gian dài.

Trên đường cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây, đặc biệt tại cầu Long Thành, tình trạng không khá hơn. Trung bình mỗi ngày, cây cầu này gánh 50.000 - 55.000 lượt xe, cao gấp 3 lần so với công suất thiết kế ban đầu. Trên Quốc lộ 1 đoạn nút giao Tân Vạn cũng vậy khi container, xe khách, xe máy đan nhau trong "nghẹt thở".

Quốc lộ 13 cũng rất "nóng". Sau khi cấm ô tô lưu thông qua cầu Bình Triệu 1, toàn bộ xe phải dồn qua cầu Bình Triệu 2 khiến đoạn đường này liên tục ùn ứ. Chiều 29-8, từng dòng xe máy nhích từng chút một qua cầu Bình Triệu 1, còn vòng xoay dưới chân cầu Bình Lợi gần như tê liệt, ô tô hầu như bất động.

Không khá hơn, cửa ngõ phía Tây thể hiện hình ảnh "bức bối" trong những ngày cao điểm. Đoạn Quốc lộ 1 kết nối TP HCM với các tỉnh miền Tây Nam Bộ và liên thông với nhiều trục giao thông chiến lược như Đại lộ Võ Văn Kiệt, Nguyễn Văn Linh, cao tốc TP HCM - Trung Lương... có nơi đường chỉ rộng 20 - 25 m. Vì thế, không đáp ứng nổi nhu cầu di chuyển khổng lồ.

Công trình nút giao An Phú đang hướng tới mốc khai thác trước cuối năm nay. Ảnh: NGỌC QUÝ

Ấn định mốc thời gian

Để hạ tầng giao thông đáp ứng quá trình phát triển đô thị, từ lâu, cùng với nhiều tuyến vành đai, ngành chức năng triển khai hàng loạt dự án mở rộng cửa ngõ phía Tây, Đông, Nam, Tây Bắc TP HCM .

Trong đó, nút giao An Phú được yêu cầu đưa vào khai thác trước ngày 31-12-2025. Ông Lương Minh Phúc - Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TP HCM (Ban Giao thông) - cho biết đơn vị ráo riết bám tiến độ song song với kiên quyết xử lý nhà thầu chậm trễ thi công.

Ngoài nút giao An Phú, dự án mở rộng cao tốc TP HCM - Long Thành được khởi công từ ngày 19-8-2025 mang kỳ vọng giải tỏa áp lực giao thông cho cửa ngõ phía Đông, kết nối với sân bay Long Thành khi đưa vào hoạt động năm 2026. Dự án được dự kiến cơ bản xong cuối năm 2026, riêng cầu Long Thành hoàn tất trong tháng 1-2027.

Ở cửa ngõ phía Nam, dự án xây dựng, mở rộng Quốc lộ 50 đang băng băng về đích với sứ mệnh giảm tải áp lực giao thông cho khu vực. Theo Ban Giao thông, đoạn song hành Quốc lộ 50 hoàn thành hơn 90%, toàn dự án dự kiến thông xe trước 31-12-2025.

Cao tốc Bến Lức - Long Thành cũng có tín hiệu tốt, nhiều khả năng sớm nối liền mạch khu vực Đông và Tây Nam Bộ. Tuyến cao tốc đi qua Tây Ninh, TP HCM và Đồng Nai này khi kết hợp với đường vành đai 3 TP HCM sẽ tạo thành liên kết hoàn chỉnh, giúp người dân đi lại dễ dàng, thông suốt với nhiều vùng.

Theo chủ đầu tư là Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam, đến nay toàn tuyến đã đưa vào khai thác gần 30 km. Đặc biệt, tại cầu Phước Khánh, gói J3-1 từng đình trệ thời gian dài đã thi công trở lại. Chủ đầu tư hạ quyết tâm tăng tốc gói thầu tiếp theo để quý III/2025 đưa vào khai thác tổng cộng hơn 53 km, hướng đến thông xe toàn tuyến vào quý III/2026.

Thực trạng ùn tắc tại TP HCM được chờ đợi sớm chấm dứt, mang lại lợi ích mọi mặt thông qua các nỗ lực xây dựng hạ tầng thời gian tới. Ảnh: CHÍ NGUYÊN

Thêm tín hiệu tốt

Cùng với những công trình lớn trên, cách đây không lâu, Sở Xây dựng TP HCM phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu Dự án thành phần 2 Nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 13 từ cầu Bình Triệu tới ranh tỉnh Bình Dương trước đây theo hợp đồng BOT đến 60 m với 10 làn xe.

Theo kế hoạch, công tác giải phóng mặt bằng được triển khai từ quý III/2025 đến quý III/2026. Công tác thi công bắt đầu từ quý III/2026, phấn đấu hoàn thành toàn bộ dự án vào năm 2028.

Tương tự, sở này cũng phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu thực hiện bước lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thành phần 3 Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 22 từ nút giao An Sương đến đường Vành đai 3 theo hình thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng BOT. Dự kiến dự án khởi công quý II/2026 và hoàn thành, đưa vào khai thác năm 2028.

Cùng với đó, dự án thành phần 3 Nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1 đoạn từ đường Kinh Dương Vương đến tỉnh Tây Ninh cũng được sở này phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, dự kiến khởi công công trình năm 2026, hoàn thành đưa vào khai thác năm 2028.

Hiện, TP HCM đang chuẩn bị phiên họp UBND TP HCM về tình hình kinh tế - xã hội tháng 8, 8 tháng đầu năm 2025; nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm tháng 9-2025. Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được giao Sở Xây dựng chuẩn bị nội dung thảo luận liên quan giải pháp đồng bộ về nhà ở và giao thông; việc triển khai các khu vực phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) dọc tuyến metro số 2; xử lý 24 điểm mang nguy cơ ùn tắc…

Ưu tiên cho kết nối sân bay

TS Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM, nhận định cần cấp bách đầu tư các tuyến giao thông kết nối giữa sân bay Long Thành với các vùng phát triển chiến lược của TP HCM và vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Ông Trương Minh Huy Vũ đánh giá thời gian qua, hệ thống đường bộ vùng Đông Nam Bộ được xây dựng nhanh và dần hoàn thiện. Đây chính là bộ khung giao thông chiến lược kết nối các vùng kinh tế trọng điểm với sân bay. Nhưng không nên chỉ dừng lại ở việc làm những tuyến cao tốc.

(Còn tiếp)

___________

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 8-9

THU HỒNG - NGỌC QUÝ - CHÍ NGUYÊN - QUỐC ANH