Vườn bưởi của bà

Bà tôi trồng vườn bưởi đã nhiều năm, khi tôi mới lẫm chẫm biết đi, đến bây giờ cũng hơn chục năm rồi. Lúc đầu, bà chỉ khao khát có một mảnh vườn thật rộng để trồng rau nên ông tôi, bố tôi cũng chiều lòng bà, mua cho bà một mảnh vườn khá rộng ở trong làng. Bà không trồng rau mà quyết định trồng bưởi Diễn. Giống bưởi Diễn bà tự tay chọn lựa từng cây, chăm sóc cẩn thận cho đến mùa cây bói quả. Cứ thế, vườn bưởi của bà mỗi năm một sai quả hơn. Tôi thích nhất ngắm vườn bưởi của bà vào dịp gần Tết, lúc này là mùa thu hoạch bưởi.

Những cây bưởi trong vườn của bà không quá cao mà tán xòe rộng, cành trĩu xuống, nhiều quả gần chạm mặt đất nên việc hái bưởi chín cũng không khó khăn gì. Cả vườn bưởi mấy chục gốc với hàng ngàn quả màu vàng óng lắp ló sau tán lá xanh như vẫy gọi tôi.

Gần Tết, bà tiến hành thu hoạch vườn bưởi nên những lúc rảnh rỗi, tôi vào vườn giúp bà cắt bưởi. Những quả đẹp mã, dáng tròn, vỏ căng bóng, thơm nức mũi được bà đánh dấu để hái bán cho người mua về bày mâm ngũ quả. Còn bao nhiêu quả khác, bà dặn tôi hái dần, cho vào sọt để bố tôi vận chuyển về nhà, bán dần cho khách. Bà không muốn bán cả vườn cho thương lái vì bà thích được tự tay mình hái bưởi, nâng niu và tận hưởng thành quả một năm chăm bón, vun trồng.

Cứ mỗi dịp đầu xuân là giai đoạn bưởi ra hoa, bà tôi rất cẩn thận. Bà học kỹ thuật chăm sóc bưởi đến thuộc làu nên bà hạn chế tưới nước, không bón phân để tránh rụng hoa. Bà chăm chỉ tỉa bỏ sớm cành lộc trong thân, cành không ra hoa. Cây sai hoa quá thì bà tỉa bỏ bớt chùm hoa trong thân, những chùm hoa không có lá để tập trung nuôi hoa còn lại.

Những quả bưởi sau khi đậu được khoảng 2 - 3 tuần là thời điểm rụng quả sinh lý, những cây chăm sóc kém có thể rụng quả hàng loạt. Vì thế, bà tôi tiến hành tỉa bớt quả trên chùm sai, tỉa các quả nhỏ, quả vẹo, quả ở chùm quá dày, quả ở vị trí không thuận lợi, không cân đối... để tạo điều kiện cho các quả chính phát triển tốt. Bà còn dùng dụng cụ chuyên dùng tỉa cắt để cắt bỏ những cành ra hoa nhưng không có khả năng đậu quả hoặc những cành tăm, cành khô.

Kỳ công suốt mấy tháng trời, đến khi nhìn vườn bưởi sai chi chít quả màu xanh, to tròn như cái bát con là bà thở phào nhẹ nhõm. Vậy mà năm ngoái, cơn bão số 3 Yagi tràn qua làm vườn bưởi của bà rụng khối quả. Khi ấy, bưởi đã có thể ăn được nhưng ăn vẫn còn he, có vị tê đắng ở đầu lưỡi, trong vòm miệng nên bà tiếc lắm.

Bà nhìn đống bưởi xanh bị bão quật rụng, gom lại ở một góc vườn mà cứ buồn ngẩn ngơ. Thế rồi bà cũng nghĩ ra cách để tận dụng chỗ bưởi rụng ấy. Bà lấy vỏ để đun nước gội đầu, tự chế tinh dầu bưởi chống rụng tóc. Tép bưởi còn he thì bà cho vào ngâm đường phèn, mật ong tạo nên vị thanh mát, dễ chịu.

Những năm đầu, bưởi trong vườn của bà chưa được ngon như bưởi Diễn chính hiệu. Bố tôi bảo bưởi Diễn phải trồng ở đất Diễn thì mới ngon, mang về mình trồng thì điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu cũng khác nên bưởi sẽ không được ngon ngọt. Nhưng càng về những năm sau, bà tôi chăm sóc cẩn thận nên bưởi ăn ngon đến nỗi ai cũng tưởng đó là bưởi Diễn chính hiệu.

Nói đến bưởi vườn “bà Tám” - tên bà nội tôi, nhiều người quanh đây ai cũng biết đến độ thơm ngon khó thay thế của loại bưởi này. Nhiều người đặt hàng với bà từ rất sớm, trước Tết cả vài tháng để có được những quả bưởi đẹp nhất bày mâm ngũ quả, dâng lên tổ tiên vào dịp xuân mới.

Bưởi Diễn trong vườn của bà tôi có hương thơm và vị ngọt sắc đậm chất Diễn. Cầm quả bưởi lên, hương thơm vẫn còn đọng trên tay. Vị ngọt đậm và hương thơm khó thể lẫn, ăn xong vẫn còn dư vị ngọt thơm đọng lại mãi chứ không trôi tuột đi như một số loại bưởi khác.

Thời gian trôi đi thật nhanh, vèo cái đã sang xuân mới. Tết cũng đã qua. Mỗi khi nhìn vườn bưởi của bà vàng ươm, lúc lỉu là tôi biết mùa xuân đã về đến vườn nhà, đầu ngõ. Tôi sắp thành thiếu nữ, chẳng mấy nữa tôi sẽ xa bà, xa gia đình, xa vườn bưởi yêu thương để đi học. Tôi thèm được trở về thời thơ bé để cùng bà đi hái bưởi, cảm nhận hương xuân đang lan tỏa đâu đây…

VƯƠNG LÂM OANH (Lớp 9C, Trường THCS Nguyễn Trãi, huyện Nam Sách)