WHO: Thêm quốc gia loại trừ được 'bệnh ngủ' chết người
Bệnh ngủ ban đầu có triệu chứng giống cúm nhưng sau đó là thay đổi hành vi, lú lẫn, rối loạn chu kỳ giấc ngủ, hôn mê, thường dẫn đến tử vong.
Theo thông cáo báo chí của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Tchad đã được công nhận là quốc gia thứ 7 trên thế giới loại trừ được dạng gambiense của bệnh trypanosomosis ở người châu Phi, còn được gọi là "bệnh ngủ".
Logo của WHO trên một trong các cánh cửa ở trụ sở chính tại Geneva - Thụy Sĩ - Ảnh: REUTERS
Là một trong những "bệnh nhiệt đới bị lãng quên" (NTD), "bệnh ngủ" ban đầu có thể có các triệu chứng giống cúm nhưng cuối cùng gây ra thay đổi hành vi, lú lẫn, rối loạn chu kỳ giấc ngủ hoặc thậm chí hôn mê, thường dẫn đến tử vong.
Tuy vậy, theo WHO, việc cải thiện khả năng tiếp cận chẩn đoán, điều trị sớm cũng như giám sát và ứng phó đã chứng minh rằng các quốc gia có thể kiểm soát và cuối cùng loại bỏ sự lây truyền.
"Bệnh ngủ" do các loài ký sinh trùng Trypanosoma gây ra. Những ký sinh trùng này được truyền sang người qua vết cắn của ruồi tsetse bị nhiễm bệnh. Các con ruồi này trở thành vật chủ trung gian khi tiếp xúc với người hoặc động vật mang ký sinh trùng.
Có 2 dạng "bệnh ngủ". Một dạng do Trypanosoma brucei gambiense gây ra, gặp ở 24 quốc gia ở Tây và Trung Phi, chiếm hơn 92% số ca mắc, và cũng là dạng lây truyền ở Tchad.
Dạng thứ hai do Trypanosoma brucei rhodesiense gây ra, được tìm thấy ở 13 quốc gia ở Đông và Nam Phi, chiếm số phần trăm còn lại.
Các phương pháp chính để kiểm soát "bệnh ngủ" bao gồm giảm ổ nhiễm trùng và giảm sự hiện diện của vật chủ trung gian.
Bên cạnh đó, cần sàng lọc những người có nguy cơ giúp chẩn đoán sớm, từ đó cải thiện chất lượng điều trị.
Trước đó, 6 quốc gia châu Phi khác đã được WHO xác nhận loại trừ "bệnh ngủ" từ năm 2020-2023 là Togo, Benin, Côte d'Ivoire, Uganda (2022), Equatorial Guinea, Ghana.
Ngoài việc là quốc gia thứ 7 loại trừ được "bệnh ngủ", Tchad còn là nước thứ 51 trên thế giới loại trừ được một bệnh trong nhóm NTD.
Điều này giúp WHO vượt nửa chặng đường trong mục tiêu thế giới có 100 quốc gia loại trừ được ít nhất một NTD.
Tính đến tháng 6-2024, trên toàn khu vực dịch tễ Châu Phi của WHO, 20 quốc gia đã loại bỏ được ít nhất một căn bệnh nhiệt đới bị lãng quên. Trong đó, Togo đã loại bỏ được 4 bệnh, Benin và Ghana mỗi nước loại bỏ được 3 bệnh.
