World Bank: 65% nhân tài công nghệ Việt Nam đang làm việc ở nước ngoài
Theo Ngân hàng thế giới (World Bank), nếu thu hút nguồn nhân tài công nghệ trở về cống hiến, Việt Nam có thể 'tiết kiệm' hàng thập kỷ trong việc thu hẹp những khoảng cách về tri thức và mạng lưới quan hệ.
Nhận định trên được bà Mariam J. Sherman, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam đưa ra tại Diễn đàn "Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển các ngành công nghệ chiến lược", ngày 2/10.
Dẫn Báo cáo “Kiến tạo tương lai bán dẫn Việt Nam: Đột phá từ nhân tài và công nghệ và đổi mới sáng tạo”, đại diện World Bank cho biết gần 65% nhân tài công nghệ hàng đầu của Việt Nam trong các lĩnh vực công nghệ trọng yếu và mới nổi hiện đang làm việc ở nước ngoài.
Con số đáng chú ý về nhân tài công nghệ làm việc tại nước ngoài đặt ra một bài toán cấp thiết về việc đầu tư, phát triển và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao – một trong những yếu tố then chốt để Việt Nam có thể làm chủ các ngành công nghệ chiến lược.
"Đầu tư vào con người là yếu tố nền tảng"
Theo đại diện WB, trong các ngành công nghệ cao như bán dẫn, nền tảng của thành công được xây dựng dựa trên con người. Bà nhấn mạnh: "Đầu tư vào con người là yếu tố nền tảng. Đó là động lực thúc đẩy khoa học và công nghệ, đồng thời mang lại cho doanh nghiệp niềm tin rằng họ sẽ có được nguồn nhân tài phù hợp ở mọi cấp độ - từ các kỹ thuật viên và kỹ sư có kỹ năng cao đến các nhà khoa học và nhà lãnh đạo có tầm nhìn".
Để cạnh tranh trên toàn cầu, Việt Nam không chỉ cần nhiều sinh viên tốt nghiệp hơn, mà cần có những kỹ thuật viên, nhà khoa học và kỹ sư đẳng cấp thế giới.
Chính vì vậy, việc tạo ra điều kiện thuận lợi để thu hút nguồn nhân tài này trở về cống hiến sẽ giúp Việt Nam đi tắt đón đầu, thu hẹp khoảng cách về tri thức và mạng lưới quan hệ.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng tham dự lễ công bố các sáng kiến nhằm triển khai Nghị quyết 57. Ảnh: NIC
Nhận thức rõ tầm quan trọng này, Chính phủ Việt Nam đã xác định nhân lực là một trong những nội dung trọng tâm, cốt lõi cần phải hoàn thiện đi trước một bước trong Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân cũng cho biết, Bộ đang xây dựng các chương trình công nghệ chiến lược với nhân lực là một trong ba trụ cột nền tảng, bên cạnh công nghệ lõi và hạ tầng.
Hành động cụ thể để kết nối trí tuệ toàn cầu
Phát biểu tại sự kiện, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng điểm qua những kết quả bước đầu của 5 Mạng lưới Đổi mới sáng tạo và công nghệ chiến lược trong thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Việt Nam.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Lưu Quý
Phó Thủ tướng yêu cầu, thời gian tới, dựa trên các mạng lưới đã hình thành để quy tụ các chuyên gia, nhà khoa học trong nước, nước ngoài, có cả người Việt Nam và người nước ngoài để về cùng các viện nghiên cứu, trường đại học, chuyên gia, học sinh, sinh viên tổ chức các nhóm nghiên cứu mạnh, theo các ngành công nghệ, đề xuất tham vấn lộ trình phát triển. Bộ KH&CN sẽ chủ trì việc này.
Trong những năm qua, Việt Nam đã có những bước đi vững chắc để xây dựng và kết nối nguồn nhân lực chất lượng cao. Dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) đã hình thành 10 mạng lưới đổi mới sáng tạo từ 22 quốc gia, quy tụ hơn 2.000 chuyên gia, trí thức người Việt trong và ngoài nước.
Các mạng lưới này tập trung vào các lĩnh vực chiến lược như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), an ninh mạng, hàng không vũ trụ, với thành phần cốt cán là các chuyên gia hàng đầu đang làm việc tại Thung lũng Silicon và châu Âu.
Ông Vũ Hải Quân, Thứ trưởng thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ, cam kết sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để triển khai hiệu quả các mạng lưới này, nhằm thúc đẩy nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển các nhóm công nghệ chiến lược.
Ông Thiều Phương Nam, CEO Qualcomm Việt Nam, Campuchia và Lào nhận định Việt Nam là một trong những cứ điểm R&D quan trọng của tập đoàn trên toàn cầu. Ảnh: Du Lam
Chất lượng nguồn nhân lực công nghệ Việt Nam cũng là yếu tố then chốt thu hút các tập đoàn lớn. Ông Thiều Phương Nam, CEO Qualcomm Việt Nam, Campuchia và Lào khẳng định Việt Nam sẽ trở thành cứ điểm R&D quan trọng của tập đoàn trên toàn cầu chính nhờ vào nguồn nhân lực công nghệ chất lượng và chính sách hỗ trợ của Chính phủ. Đáng chú ý, đội ngũ kỹ sư R&D của Qualcomm tại Việt Nam 100% là người Việt, đang tham gia vào các dự án AI tiên tiến nhất.
Tương tự, tập đoàn Meta cũng đang đầu tư vào việc nâng cao kỹ năng trong lĩnh vực giáo dục tại Việt Nam thông qua hợp tác với các trường đại học và trung học, bên cạnh các dự án phát triển hệ sinh thái AI như bộ dữ liệu tiếng Việt "Project ViGen”.
Trong khuôn khổ diễn đàn, đã công bố các sáng kiến nhằm triển khai Nghị quyết 57, được khởi xướng bởi NIC và 5 Mạng lưới Đổi mới sáng tạo và chuyên gia trong các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, an ninh mạng, lượng tử, hàng không vũ trụ và UAV.
