World Bank cho biết 'mô hình can thiệp của chính phủ' trong bảng xếp hạng 'Kinh doanh' bị loại bỏ

Ảnh minh họa.

Một bài đánh giá dài 84 trang, được viết bởi các nhà kinh tế và học giả cao cấp, đã được xuất bản trên trang web của ngân hàng vào 20-9, khoảng ba tuần sau khi nó được đệ trình cho nhà kinh tế trưởng Carmen Reinhart của Ngân hàng Thế giới.

Ngân hàng Thế giới hôm 16-9 cho biết họ sẽ hủy loạt bài “Kinh doanh” về điều kiện kinh doanh quốc gia, trích dẫn các cuộc kiểm toán nội bộ và một cuộc điều tra độc lập riêng biệt của công ty luật WilmerHale đã tìm thấy các lãnh đạo cấp cao của Ngân hàng Thế giới, bao gồm Kristalina Georgieva, người hiện đứng đầu Quỹ Tiền tệ Quốc tế, gây áp lực buộc nhân viên phải thay đổi dữ liệu để có lợi cho Trung Quốc trong thời gian bà làm Giám đốc điều hành Ngân hàng Thế giới. Bà Georgieva đã phủ nhận mạnh mẽ những phát hiện này.

Chủ tịch Ngân hàng Thế giới David Malpass, trong lần bình luận công khai đầu tiên kể từ khi cuộc tranh cãi gian lận dữ liệu nổ ra vào tuần trước, nói với CNBC rằng báo cáo của WilmerHale “tự nói lên” và ngân hàng sẽ khám phá những cách tiếp cận mới để giúp các quốc gia cải thiện môi trường kinh doanh của họ.

Bản đánh giá công bố hôm 20-9 do một nhóm do Ngân hàng Thế giới tập hợp vào 12-2020, sau khi một loạt các cuộc kiểm toán nội bộ tiết lộ những bất thường về dữ liệu trong các báo cáo về Trung Quốc, Ả Rập Xê-út, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Azerbaijan.

Nó kêu gọi một loạt các hành động khắc phục và cải cách để giải quyết “tính toàn vẹn về phương pháp luận” của báo cáo “Kinh doanh”, trích dẫn điều mà nó gọi là “một mô hình nỗ lực của chính phủ để can thiệp” vào việc chấm điểm cho các báo cáo trong những năm qua.

Mauricio Cardenas, giáo sư Đại học Columbia và cựu bộ trưởng tài chính Colombia, người chủ trì hội đồng chuyên gia, cho biết: “Ngân hàng Thế giới cần xem xét kỹ lưỡng. Nó đã và đang ủng hộ các cải cách đất nước để quản trị, minh bạch và thực hành tốt hơn. Bây giờ nó phải sử dụng đơn thuốc để cải cách của chính mình.”

Các chuyên gia đã chê trách loạt bài “Kinh doanh” vì thiếu minh bạch về dữ liệu cơ bản và bảng câu hỏi được sử dụng để tính toán xếp hạng, yêu cầu lập tường lửa giữa nhóm Kinh doanh và các hoạt động khác của Ngân hàng Thế giới và tạo ra một hội đồng đánh giá thường trực bên ngoài.

“Chúng tôi đã được thông báo về nhiều trường hợp mà chính phủ các quốc gia đã cố gắng thao túng điểm số [Kinh doanh] bằng cách gây áp lực lên các cá nhân đóng góp,” báo cáo chỉ ra luật sư, kế toán hoặc các chuyên gia khác.

“Các nhân viên của Ngân hàng Thế giới đã đề cập đến một số quốc gia mà họ tin rằng các quan chức chính phủ đã hướng dẫn những người đóng góp cách ứng phó. Và ngay cả khi không có áp lực rõ ràng của chính phủ, tất nhiên, mối đe dọa trả đũa được nhận thức có thể ảnh hưởng đến báo cáo của những người đóng góp điểm số.”

Các tác giả cũng kêu gọi ngân hàng ngừng bán các dịch vụ tư vấn cho các chính phủ nhằm cải thiện điểm số của một quốc gia, lưu ý rằng các dịch vụ này tạo thành xung đột lợi ích rõ ràng.

Các tác giả viết: “Ngân hàng Thế giới không nên đồng thời tham gia vào môi trường kinh doanh của các quốc gia cho điểm trong khi chấp nhận thanh toán để hướng dẫn các quốc gia về cách cải thiện điểm số của họ.”

Ngân hàng Thế giới cung cấp Dịch vụ Tư vấn Bồi hoàn (RAS) ở một số quốc gia, bao gồm một số quốc gia liên quan đến cuộc điều tra thao túng dữ liệu, chẳng hạn như Trung Quốc và Ả Rập Xê-út, đánh giá cho biết.

Vào 12-2020, đánh giá cho biết, một kiểm toán nội bộ báo cáo rằng ban lãnh đạo ngân hàng đã gây áp lực buộc 9/15 nhân viên thao túng dữ liệu trong các vấn đề năm 2018 và 2020 của chỉ số Kinh doanh, thúc đẩy Ả Rập Xê Út lên vị trí “cải cách nhất” trên toàn cầu và đưa xếp hạng của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Trung Quốc, đồng thời đánh bật Azerbaijan khỏi top 10 bảng xếp hạng, các cố vấn đối ngoại báo cáo.

Báo cáo riêng biệt của WilmerHale cho biết những thay đổi đối với dữ liệu của Ả Rập Xê Út “có thể là kết quả của những nỗ lực của một nhân viên ngân hàng cấp cao nhằm đạt được kết quả mong muốn và khen thưởng Ả Rập Xê Út vì vai trò quan trọng của họ trong cộng đồng Ngân hàng, bao gồm các dự án RAS quan trọng và đang diễn ra.”

Justin Sandefur, một thành viên cấp cao tại Trung tâm Phát triển Toàn cầu ở Washington và một thành viên khác của hội đồng chuyên gia đã đưa ra báo cáo hôm 20-9, nói rằng nó cho thấy “một vấn đề quản trị” tại Ngân hàng Thế giới và ông không thấy bất kỳ sự đảm bảo nào rằng các vấn đề tương tự sẽ không tiếp diễn với các bộ dữ liệu khác.

Nhã Trúc