WWF ra mắt chiến dịch giảm cầu tiêu thụ thịt thú rừng nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng
Chiến dịch truyền thông thay đổi hành vi tiêu thụ thịt thú rừng của người tiêu dùng thành thị được thực hiện tại ba quốc gia: Việt Nam, Lào và Campuchia.
Quang cảnh buổi họp báo. Ảnh: Bích Hồng/BNEWS/TTXVN
Ngày 21/10, Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) ra mắt chiến dịch truyền thông thay đổi hành vi tiêu thụ thịt thú rừng của người tiêu dùng thành thị, với cách tiếp cận đổi mới, nhấn mạnh tới hai mối đe dọa nghiêm trọng mà con người đang phải đối mặt rủi ro về sức khỏe cộng đồng và rủi ro về thiên nhiên.
Chiến dịch được thực hiện tại ba quốc gia: Việt Nam, Lào và Campuchia. Tại Việt Nam, WWF phối hợp với Báo Nông nghiệp Việt Nam, thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, phát động và thực hiện chiến dịch này.
Phát biểu tại lễ phát động, ông Văn Ngọc Thịnh - Giám đốc Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF – Việt Nam) cho hay, Lào, Việt Nam, Capuchia là ba quốc gia cho thấy mức độ sử dụng thịt động vật hoang dã cao, đặc biệt các loài thú và chim được bày bán nhiều ngoài chợ và tiêu thụ tại các nhà hàng. Trong khi đó, phần lớn các bệnh truyền nhiễm mới nổi hiện nay có nguồn gốc từ động vật và lây truyền sang người. Buôn bán động vật hoang dã góp phần gây ra các thảm họa, đe dọa nghiêm trọng không chỉ đối với môi trường và các loài hoang dã, mà còn tới sức khỏe và an toàn của chính con người.
Nhu cầu tiêu thụ thịt thú rừng và các sản phẩm từ động vật hoang dã nói chung đang biến Việt Nam trở thành một điểm nóng mua bán các sản phẩm này. Nghiên cứu của WWF và GlobeScan thực hiện năm 2021 tại Việt Nam, Thái Lan, Myanmar, Nhật Bản, Trung Quốc và Hoa Kỳ cho thấy 7% tổng số người được hỏi khẳng định họ hoặc một người mà họ quen biết đã mua các sản phẩm từ động vật hoang dã tại các khu chợ bán động vật hoang dã trong 12 tháng qua.
Việc tiêu thụ thịt động vật hoang dã làm suy giảm nghiêm trọng quần thể các loài hoang dã, gây ra các loại tội phạm xuyên biên giới và trong nước, đồng thời làm tăng đáng kể nguy cơ lây truyền bệnh từ động vật sang người. Hầu hết người tiêu dùng không nhận thức được nguy cơ tiềm ẩn mà bản thân họ, người thân và xã hội phải gánh chịu khi mua thịt rừng.
Theo bà Nguyễn Đào Ngọc Vân, Cố vấn Quốc gia Chống buôn bán động vật hoang dã trái phép WWF - Việt Nam, trong chiến dịch này, WWF mong muốn có thể giúp người dân thành thị tại các tỉnh thành thay đổi thói quen tiêu thụ thịt thú rừng. Kết quả nghiên cứu cho thấy động cơ chính khiến người dân ăn thịt thú rừng là bởi họ tin đây là món ăn tươi, ngon, giúp họ chứng tỏ đẳng cấp trong xã hội, hoặc bồi bổ sức khỏe. Xây dựng một chiến dịch dựa vào động cơ của người tiêu dùng, WWF hy vọng nhóm đối tượng mục tiêu nói riêng và công chúng nói chung hiểu ra rằng tiêu thụ thịt thú rừng không đáng để họ đánh cược sức khỏe của chính bản thân và cộng đồng khi hành vi này có thể làm phát sinh và lan truyền các tác nhân gây bệnh từ động vật sang người.
Phương pháp tiếp cận người tiêu dùng để thay đổi hành vi của họ trong chiến dịch này là rất cần thiết để thay đổi quan niệm của xã hội về tiêu dùng thịt thú rừng và ngăn chặn nguy cơ bùng phát đại dịch tiếp theo, bà Nguyễn Đào Ngọc Vân nhấn mạnh.
Theo ông Nguyễn Văn Long, Quyền Cục trưởng Cục Thú y, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, thế giới ngày nay ghi nhận sự xuất hiện ngày càng nhiều dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có nguồn gốc từ động vật hoang dã lây sang người như Hội chứng suy giảm miễn dịch (AIDS/HIV), Ebola, Hội chứng Hô hấp Trung Đông (MERS-Cov), đại dịch COVID-19 hay bệnh Đậu mùa khỉ.
Nguyên nhân truyền bệnh từ động vật sang người là do các hoạt động xâm lấn của con người vào những nơi hoang dã, dẫn đến sự tiếp xúc gần giữa các loài hoang dã và con người. Các hành vi đặc biệt nguy hiểm và có rủi ro cao là săn bắt trộm, vận chuyển, buôn bán, chế biến và ăn thịt động vật hoang dã.
Tổ chức Thú y thế giới (WOAH) cho biết, trong vòng 60 năm qua đã có 335 bệnh mới nổi xảy ra trên người; trong đó 144 tác nhân gây bệnh (chiếm 43%) có nguồn gốc từ động vật hoang dã.
Để giảm thiểu nguy cơ xuất hiện dịch bệnh nguy hiểm lây truyền từ động vật hoang dã sang người, Tổ chức Thú y thế giới khuyến cáo các quốc gia thành viên áp dụng tiếp cận Một sức khỏe; Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đề xuất chính phủ các nước ban hành những quy định khẩn cấp cấm mua bán động vật hoang dã còn sống tại các chợ truyền thống, quy định về kiểm soát việc gây nuôi, buôn bán động vật hoang dã làm thực phẩm cho con người; Tổ chức Nông nghiệp và Lương thực của Liên Hợp Quốc (FAO) khuyến nghị các quốc gia cần có quy định, biện pháp quản lý và giám sát việc khai thác, buôn bán và sử dụng động vật hoang dã để đảm bảo an toàn, bền vững và hợp pháp.
Theo ông Nguyễn Văn Long, để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong việc ngăn chặn và kiểm soát dịch bệnh nguy hiểm lây truyền từ động vật hoang dã sang người, chúng ta cần thực hiện theo khuyến cáo của các tổ chức quốc tế. Bên cạnh đó là rà soát, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống dịch bệnh trên động vật hoang dã; xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành giữa các cơ quan, đơn vị quản lý động vật hoang dã và đặc biệt là truyền thông để nhân dân hiểu rõ các quy định của quốc tế, của nhà nước về động vật hoang dã cũng như ý thức được nguy cơ dịch bệnh khi săn bắn, gây nuôi, giết mổ và tiêu thụ thịt thú rừng đối với bản thân và cộng đồng./.
