Xã hội hóa khuyến nông thúc đẩy sản xuất lúa chất lượng cao

Đây là hình thức xã hội hóa khuyến nông trong chuyển giao tiến bộ kỹ thuật để người dân tiếp cận sản xuất mang lại giá trị và lợi nhuận cao hơn.

Đột phá từ khâu giống

Năm 2021, HTX Nông nghiệp Đại Đồng (xã Pờ Tó, huyện Ia Pa) bắt đầu tiếp cận giống lúa mới năng suất, chất lượng cao TBR97 để sản xuất thử nghiệm. Sau 2 vụ đưa vào sản xuất, chất lượng gạo thơm ngon, mềm và năng suất cao hơn so với những giống lúa truyền thống trên địa bàn nên đã đưa vào trồng đại trà. Từ đây, HTX đã đầu tư xây dựng thành sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Ông Hà Quang Hiển-Giám đốc HTX-cho biết: Quá trình trồng, chăm sóc, HTX tổng kết thấy giống lúa TBR97 có nhiều ưu điểm như thời gian sinh trưởng ngắn, ít ngã đổ, phù hợp với trình độ canh tác của người dân. Bên cạnh đó, giống lúa TBR97 trồng ở vụ Đông Xuân ít bị bệnh rầy nâu gây hại và năng suất bình quân đạt 9 tấn/ha, còn trồng ở vụ mùa tuy có giảm nhưng cũng đạt 7,5-8 tấn/ha, cao hơn so với các giống lúa trước.

“Từ 5 ha ban đầu, hiện nay, HTX chủ động liên kết với khoảng 500 hộ nông dân trên địa bàn mở rộng diện tích sản xuất lên 140 ha để trồng giống lúa TBR97. Đây là bước đột phá mới trong sản xuất lúa nước của địa phương”-ông Hiển nói.

Mô hình trình diễn giống lúa TBR87 tại huyện Ia Grai. Ảnh: N.D

Từ hiệu quả mang lại, năm 2023, Sở Nông nghiệp và PTNT đã ký kết với Công ty cổ phần Tập đoàn ThaiBinh Seed hợp tác khảo nghiệm trình diễn các giống lúa mới nguyên chủng của ThaiBinh Seed để chuyển giao cho người dân sản xuất.

Là một trong những người đầu tiên thành công khi phối hợp với ngành Nông nghiệp huyện Chư Păh và Công ty TNHH ThaiBinh Seed miền Trung-Tây Nguyên triển khai trình diễn giống lúa nước BC15 và TBR97 trên diện tích 1 ha, ông Nguyễn Văn Thuận (xã Chư Đang Ya) cho biết: “Qua thu hoạch thực tế năng suất các giống lúa này đạt 7,5 tấn/ha, cao hơn khoảng 1 tấn/ha so với những ruộng lúa đối chứng sử dụng giống lúa truyền thống. Vụ mùa 2024, nhiều hộ dân trên địa bàn xã đã tiếp cận sản xuất các giống lúa chất lượng cao này”.

Cầu nối nông dân và doanh nghiệp

Những năm gần đây, Công ty TNHH ThaiBinh Seed miền Trung-Tây Nguyên phối hợp với ngành Nông nghiệp Gia Lai và các địa phương trong tỉnh xây dựng các mô hình trình diễn giống lúa nước chất lượng cao giúp nông dân và các HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh sản xuất.

Trong đó, vụ Đông Xuân 2023-2024, Công ty triển khai khoảng 5,2 ha tại các huyện: Chư Prông, Đak Đoa, Chư Păh, Ia Grai và Ia Pa. Vụ mùa 2024 triển khai tại các huyện Krông Pa, Ia Pa, Chư Păh, Chư Pưh và thị xã Ayun Pa bằng những giống lúa chất lượng cao như TBR97, OM468, TBR87, BC15.

Qua theo dõi cho thấy, hầu hết các giống lúa này đều phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu ở các vùng, năng suất cao hơn so với giống lúa cũ gần 1 tấn/ha và có nhiều ưu điểm vượt trội như thân cứng ít ngã đổ và ít sâu bệnh gây hại…

Ông Lê Văn Nguyên-Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Ia Pa-cho biết: Ban đầu, đơn vị xây dựng mô hình trình diễn giống lúa mới với diện tích 1-2 ha để người dân học tập, sau đó mới áp dụng đưa vào sản xuất đại trà. Hiện nay, những giống lúa như TBR97, TBR87, BC15 cho kết quả phù hợp với thổ nhưỡng và khí hậu tại địa phương.

Đông đảo người dân xã Ia Pết( huyện Đak Đoa) tham quan, học tập mô hình lúa chất lượng cao năm 2023. Ảnh: N.D

Trao đổi với P.V, ông Phạm Hữu Phước-Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh-thông tin: Thực hiện chủ trương xã hội hóa khuyến nông, những năm gần đây ngành Nông nghiệp đã mời gọi các doanh nghiệp sản xuất cung ứng giống lúa nước chất lượng cao xây dựng mô hình trình diễn để người dân học tập, trong đó có Công ty TNHH ThaiBinh Seed miền Trung-Tây Nguyên đã triển khai trình diễn các giống lúa TBR97, BC15… tại các địa phương trong tỉnh. “Hiện Trung tâm đang triển khai thực hiện dự án “phân viên dúi sâu” trên cây lúa tại huyện Ia Pa. Mô hình mới đang phát huy hiệu quả khi chỉ sử dụng phân bón 1 lần được dúi sâu dưới chân ruộng từ lúc gieo sạ đến thu hoạch rất tiện lợi. Vì vậy, cùng với đưa giống lúa năng suất chất lượng cao vào sản xuất, kết hợp với cách sử dụng phân bón theo phương pháp mới này hy vọng sẽ mang lại hiệu quả cao trong thời gian tới”-ông Phước nói.

NGUYỄN DIỆP