Xã Phượng Dực: Nâng tầm giá trị làng nghề nhờ chuyển đổi số

Ở đó, những người thợ thủ công vừa tỉ mỉ với từng sợi cỏ tế, mảnh tre, viên kẹo..., vừa học cách dựng video, viết nội dung bằng trí tuệ nhân tạo và tự tin xuất hiện trước ống kính để livestream bán hàng. Một hành trình mới đang mở ra, nơi công nghệ và truyền thống cùng song hành.

Hằng tuần, xã Phượng Dực thường xuyên tổ chức các lớp livestream bán hàng trực tuyến cho các hộ làng nghề, với sự hỗ trợ của nhiều KOC, KOD, CEO nổi tiếng.

Khi chính quyền đồng hành cùng người dân

“Mua hương làng nghề chúng em đi các bác! Các bác có thấy không ạ? Đây là mẻ hương mới ra lò đấy ạ!” - giọng nói rộn ràng vang lên giữa buổi trưa hè oi ả, khi chị Đinh Thị Tuyền, Trưởng thôn Thượng, bắt đầu phiên livestream bán hàng. Ánh đèn phát trực tiếp hắt xuống khuôn mặt lấm tấm mồ hôi, nhưng dòng đơn đặt hàng liên tục đổ về khiến chị thêm hăng hái. Khác với mọi khi, lần này chị chọn khung giờ giữa trưa thay vì buổi tối, kèm theo ưu đãi hấp dẫn cho khách mua hàng. Cách giới thiệu linh hoạt, dí dỏm khiến người xem cảm thấy gần gũi, thân thuộc. Ít ai ngờ rằng, chỉ nửa năm trước, chị Tuyền vẫn còn rụt rè, lúng túng trong buổi livestream đầu tiên - đến mức không biết nên bắt đầu từ đâu, nói câu gì trước tiên. “Chúng em bán hàng online cũng mới được khoảng 5 - 6 tháng thôi. Lúc đầu nhiều người còn nghi ngại, hỏi hương có chuẩn không, giá cả thế nào... nên đơn hàng cũng chỉ quanh quẩn trong xóm. Nhưng giờ thì có khách tận nơi xa cũng đặt. Chúng em chỉ việc chốt đơn, đóng gói rồi gửi tận nơi, rất tiện lợi” - chị Tuyền tự tin chia sẻ, đôi mắt sáng lên đầy phấn khởi.

Sự tự tin ấy không đến từ may mắn, mà là kết quả của những lớp đào tạo chuyển đổi số được tổ chức đều đặn tại xã. Mỗi tuần, người dân lại có cơ hội tiếp cận kiến thức mới: Học bán hàng trên Facebook, TikTok, YouTube, Zalo; học cách quay và dựng video; thậm chí tập viết kịch bản quảng bá sản phẩm bằng các công cụ trí tuệ nhân tạo. Những khái niệm từng xa lạ giờ đã trở thành hành trang thiết thực, giúp nông dân làng nghề quảng bá sản phẩm truyền thống theo cách hoàn toàn mới.

Không chỉ những người trẻ bắt kịp xu hướng mà ngay cả những người đã gắn bó mấy chục năm với nghề cũng hăng say học hỏi. Bà Nguyễn Thị Lương, gần 60 tuổi, Giám đốc Công ty TNHH Mây tre đan xuất khẩu Hiền Lương chia sẻ: "Hơn 30 năm làm nghề, tôi chưa từng nghĩ một ngày mình sẽ tự đứng trước ống kính, cầm điện thoại livestream bán sản phẩm. Ban đầu tôi còn ngại, chưa thành thạo như lớp trẻ. Nhưng học rồi, làm thử, thấy thích, cứ mày mò tập dần, đến nay tôi tự tin hơn rất nhiều. Từ quay chụp sản phẩm, dựng video đến đăng tải trên mạng xã hội, tôi có thể tự làm được” - bà Lương kể. Không dừng ở việc tiếp cận khách hàng trong nước, nhiều sản phẩm của làng nghề Phượng Dực có cơ hội xuất khẩu nhờ thương mại điện tử. Những clip giới thiệu hàng thủ công, bánh kẹo truyền thống, hay đồ may mặc, cơ khí... đã đưa thương hiệu của làng nghề đến gần hơn với khách hàng quốc tế.

Điều đặc biệt ở Phượng Dực là sự đồng hành sát sao từ chính quyền cơ sở. Nơi đây, trưởng thôn không ngại lên sóng livestream cùng bà con; bí thư xã thậm chí còn tham gia làm admin các nhóm bán hàng online để hỗ trợ và kết nối người dân. Sự gần gũi, thân tình ấy khiến phong trào chuyển đổi số không còn là điều xa lạ mà dần trở thành một phần sinh hoạt thường ngày. Người dân cảm thấy có chỗ dựa, có niềm tin để mạnh dạn thay đổi và làm chủ công nghệ.

Xây dựng “đại sứ số” từ mỗi người dân

Chuyển đổi số tại Phượng Dực không chỉ là phong trào nhất thời mà đã dần trở thành động lực kinh tế mới của làng nghề. Với truyền thống cần cù, sáng tạo, người dân nơi đây đang chứng minh rằng, khi công nghệ được đặt đúng chỗ, giá trị truyền thống có thể bước ra thế giới mà vẫn giữ được hồn cốt. Quan trọng hơn, sự thay đổi này cho thấy, từ Bí thư xã, Trưởng thôn đến từng người dân đều chung tay viết tiếp câu chuyện phát triển của một xã thuần nông đang vươn lên mạnh mẽ trong thời đại số.

Theo Chủ tịch UBND xã Phượng Dực Nguyễn Trọng Vĩnh, công tác tập huấn cho bà con không chỉ dừng ở những lớp học cơ bản mà đang từng bước được triển khai theo hướng chuyên sâu, phù hợp nhu cầu thực tiễn. "Chúng tôi đan xen giữa các lớp đào tạo nền tảng và các lớp nâng cao. Khi bà con đã thực hành thành thạo, có doanh số ổn định và chứng minh được hiệu quả, xã tiếp tục tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu hơn, từ kỹ năng xây dựng hình ảnh, kịch bản... đến việc sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu để tối ưu hiệu quả bán hàng” - ông Vĩnh nói. Việc phân tầng đào tạo như vậy giúp người dân không chỉ dừng ở mức biết livestream hay đăng bài bán hàng mà còn có khả năng sáng tạo nội dung hấp dẫn, xây dựng thương hiệu lâu dài cho sản phẩm. Đây chính là bước tiến quan trọng để sản phẩm nghề truyền thống không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn có cơ hội mở rộng ra thị trường quốc tế. Mục tiêu của Phượng Dực là mỗi người dân trở thành một "đại sứ số" cho sản phẩm quê hương, góp phần đưa làng nghề vươn xa nhưng vẫn giữ được bản sắc...

Là một trong những lãnh đạo xã tiên phong trong lĩnh vực này, Bí thư Đảng ủy xã Phượng Dực Lê Văn Bính cho biết, mục tiêu không chỉ dừng lại ở việc giúp bà con biết livestream bán hàng qua mạng, mà còn từng bước xây dựng xã trở thành điểm sáng về chuyển đổi số trong phát triển nông thôn mới kiểu mẫu.

"Chúng tôi định hướng, chuyển đổi số phải đi liền với phát triển bền vững. Người dân không chỉ làm ra sản phẩm mà còn biết cách bảo tồn giá trị văn hóa làng nghề, góp phần xây dựng nông thôn mới văn minh, hiện đại, đậm đà bản sắc..." - Bí thư Đảng ủy xã Phượng Dực Lê Văn Bính nhấn mạnh.

Bài và ảnh: Bạch Thanh