Xác định rõ nguyên tắc, tiêu chí phân cấp, phân quyền lĩnh vực nông nghiệp và môi trường
'Việc xác định rõ nguyên tắc, tiêu chí trong phân cấp, phân quyền là yêu cầu bắt buộc, đặc biệt trong các lĩnh vực đặc thù như nông nghiệp và môi trường', Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nói.
Quang cảnh cuộc họp. Ảnh: Văn Điệp – TTXVN
Xác định rõ nguyên tắc, tiêu chí phân cấp, phân quyền lĩnh vực nông nghiệp và môi trường sau khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Đây là yêu cầu của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại cuộc họp trực tiếp kết hợp trực tuyến với một số bộ, ngành, địa phương về thực hiện phân cấp, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực nông nghiệp, môi trường khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, ngày 19/5, tại Trụ sở Chính phủ.
* Sẽ có 3 nghị định phân phân cấp, phân quyền
Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Hải Long cho biết, nguyên tắc phân cấp, phân định thẩm quyền sau khi bỏ cấp huyện là những nhiệm vụ liên quan trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp sẽ chuyển xuống cấp xã. Những nhiệm vụ có tính điều phối, tổng hợp hoặc quy mô lớn hơn sẽ chuyển lên cấp tỉnh. Những nhiệm vụ đang thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng, Bộ trưởng (quy định trong luật chuyên ngành), nếu đủ điều kiện sẽ phân cấp cho địa phương thực hiện.
Vì vậy, Thứ trưởng Phạm Hải Long nêu rõ, khi xây dựng dự thảo các nghị định, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tập trung làm rõ cơ sở pháp lý của từng hình thức giao quyền, tránh nhầm lẫn giữa phân cấp và ủy quyền, tránh vượt thẩm quyền quy định trong luật.
Thông tin tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết, sẽ có 3 nghị định được xây dựng liên quan đến phân định thẩm quyền, phân cấp, ủy quyền trong lĩnh vực nông nghiệp, môi trường. Cụ thể, đó là phân định thẩm quyền trong lĩnh vực đất đai; phân định thẩm quyền trong các lĩnh vực còn lại; phân cấp, phân quyền trong các lĩnh vực còn lại.
“Việc tách riêng nghị định về đất đai nhằm tạo thuận lợi trong tổ chức thực hiện, do đây là lĩnh vực đặc thù, phức tạp và chiếm phần lớn khối lượng công việc”, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy chia sẻ.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu chỉ đạo. Ảnh: Văn Điệp – TTXVN
Trong lĩnh vực đất đai, Bộ đề xuất chuyển 65/66 thẩm quyền của cấp huyện xuống cấp xã. Liên quan đến địa bàn liên xã là giao đất mặt nước ở các hồ lớn nằm trên nhiều xã, sẽ chuyển thẩm quyền về cấp tỉnh để thực hiện thống nhất.
Đối với những lĩnh vực quản lý khác, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất nguyên tắc, nhiệm vụ, thẩm quyền mang tính liên xã hoặc một xã không thể xử lý được, sẽ chuyển về cấp tỉnh. Việc này đảm bảo quản lý hiệu quả với vấn đề liên xã, giao thoa giữa các xã, trong khi vẫn tăng cường phân quyền cho cấp xã khi nhiệm vụ chỉ nằm trong phạm vi một xã.
“Với các nhiệm vụ mang tính liên xã, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có hướng dẫn tổ chức theo mô hình các chi nhánh trực thuộc sở ở địa bàn liên xã như: Hạt kiểm lâm liên xã, Trạm chăn nuôi và thú y liên xã, văn phòng đăng ký đất đai liên xã... Các mô hình này vừa đảm bảo tính chuyên môn, vừa giảm thiểu bộ máy cồng kềnh ở cấp xã khi không cần thiết phải tổ chức lực lượng riêng cho từng xã”, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy nói.
Tại cuộc họp, lãnh đạo một số tỉnh, thành như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Tĩnh, An Giang... cơ bản thống nhất với các tiêu chí và nguyên tắc phân cấp, phân định thẩm quyền cho chính quyền cấp tỉnh, cấp xã; kiến nghị một số nội dung liên quan đến phân cấp trong quản lý đất đai, thẩm định dự án đầu tư...
Lãnh đạo Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính làm rõ thêm những vấn đề đặt ra khi thực hiện phân cấp, phân quyền như: Kinh phí hoạt động, cơ sở vật chất, trang thiết bị, bộ máy tổ chức, con người... để theo kịp mốc thời gian có hiệu lực của các nghị định phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.
Về các vấn đề được nêu, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy khẳng định, nguyên tắc phân cấp, phân quyền phải gắn liền với phân bổ nguồn lực, gồm tài chính và biên chế.
Theo đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính hướng dẫn địa phương thực hiện tổ chức lại bộ máy, con người, cơ sở vật chất... sau khi ban hành các nghị định, trên cơ sở rõ ràng về số lượng thẩm quyền được chuyển giao.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long phát biểu. Ảnh: Văn Điệp – TTXVN
"Bộ Nông nghiệp và Môi trường quyết tâm hoàn thành việc sửa đổi các luật liên quan đến thẩm quyền trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường sớm hơn 1 năm so với lộ trình của Trung ương đề ra", Bộ trưởng nói.
* Xác định rõ nguyên tắc, tiêu chí trong phân cấp, phân quyền
Ghi nhận sự chủ động của Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong việc rà soát, đề xuất nội dung phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực đất đai, nông nghiệp, môi trường, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ, còn nhiều vấn đề vẫn cần tiếp tục hoàn thiện cả về nguyên tắc, tiêu chí lẫn điều kiện thực thi. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần làm rõ hơn cơ chế kiểm tra, giám sát và đánh giá chất lượng công việc dựa trên kết quả và mục tiêu cuối cùng, sau khi thực hiện phân cấp, phân quyền, ủy quyền.
“Việc xác định rõ nguyên tắc, tiêu chí trong phân cấp, phân quyền là yêu cầu bắt buộc, đặc biệt trong các lĩnh vực đặc thù như nông nghiệp và môi trường”, Phó Thủ tướng nói.
Phó Thủ tướng cho rằng, những nhiệm vụ liên quan đến cơ chế, chính sách chung của cả nước như: Xây dựng luật pháp, chiến lược, quy hoạch tổng thể, các dự án trọng điểm quốc gia, an ninh, quốc phòng, đối ngoại... vẫn giữ ở cấp Trung ương, thuộc thẩm quyền Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ.
Các quy định hành chính cụ thể, mang tính chuyên môn kỹ thuật như tiêu chuẩn, quy chuẩn, đơn giá định mức kỹ thuật... có thể phân cấp, phân quyền cho bộ trưởng, trưởng ngành.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy phát biểu. Ảnh: Văn Điệp – TTXVN
Những nhiệm vụ mang tính thực thi cụ thể trên một địa bàn, không có yếu tố liên tỉnh, liên ngành thì giao cho cấp tỉnh là phù hợp. Địa phương có thể xây dựng quy định chi tiết hơn, phù hợp với thực tiễn và đặc thù tại địa phương, đảm bảo tuân thủ định hướng tổng thể quốc gia. Nguyên tắc là “cấp nào gần dân, sát thực tiễn và đủ năng lực thì cấp đó làm”.
Nhấn mạnh cần phân định rõ phạm vi thẩm quyền HĐND, UBND và Chủ tịch UBND khi thực hiện phân cấp, phân quyền, Phó Thủ tướng gợi mở, HĐND tập trung vào việc quyết định định hướng chiến lược, chính sách dài hạn; UBND và Chủ tịch UBND là đầu mối chịu trách nhiệm toàn diện trong tổ chức thực thi.
Phó Thủ tướng lưu ý, phân cấp, phân quyền, ủy quyền chỉ thực sự hiệu quả nếu đi kèm với điều kiện bảo đảm thực hiện như: nguồn nhân lực, tài chính, trang thiết bị, cơ sở pháp lý, hướng dẫn kỹ thuật…, nếu thiếu đồng bộ, việc giao quyền sẽ dẫn tới rủi ro trong tổ chức thực hiện, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý. Trong trường hợp địa phương không đủ điều kiện thực thi, cần chủ động trao đổi lại với Trung ương để điều chỉnh.
Việc rà soát, đề xuất phân cấp, phân quyền phải thực hiện trong khuôn khổ Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các luật chuyên ngành hiện hành; chỉ nên thực hiện đối với các nhiệm vụ mà Chính phủ, Thủ tướng và các bộ, ngành đã hoàn thiện đầy đủ về cơ sở pháp lý, chính trị, công cụ hỗ trợ như quy hoạch, tiêu chuẩn, định mức và công cụ kiểm soát.
