Xác định rõ quy hoạch tổng thể hệ thống đô thị và nông thôn là quy hoạch ngành quốc gia

Bộ trưởng Trần Hồng Minh báo cáo trước Quốc hội (Ảnh: Quang Vinh)

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, việc ban hành Luật nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn để thể chế hóa phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, phân quyền, phân cấp, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, phát triển kinh tế tư nhân, đáp ứng các yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Dự thảo Luật sửa đổi, hoàn thiện để bảo đảm thống nhất, đồng bộ hệ thống pháp luật và phù hợp tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Làm rõ thuật ngữ về đô thị và phân loại đô thị. Sửa đổi, bổ sung quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật số 47/2024/QH15 về giải thích từ ngữ “đô thị”nhằm quy định rõ các đặc điểm cơ bản để xác định đô thị, trong đó quy định theo hướng là phạm vi không gian tập trung dân cư sinh sống có mật độ cao và chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực phi nông nghiệp; có cơ sở hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội phát triển, hiện đại; là trung tâm tổng hợp hoặc chuyên ngành; có vai trò thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia hoặc một vùng lãnh thổ (đô thị gồm thành phố, đô thị thuộc tỉnh hoặc thuộc thành phố và đặc khu được định hướng là đô thị).

Bên cạnh đó, sửa đổi, bổ sung Điều 4 Luật số 47/2024/QH15(Phân loại đô thị và hệ thống đô thị): Đô thị được phân loại theo vai trò, vị trí và điều kiện phát triển kinh tế - xã hội; mức độ đô thị hóa; trình độ phát triển cơ sở hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng số và tổ chức không gian, kiến trúc cảnh quan và các yếu tố đặc trưng; Phân loại đô thị là cơ sở tổ chức, sắp xếp hệ thống đô thị; các tiêu chí, tiêu chuẩn phân loại đô thị là cơ sở định hướng phát triển hệ thống đô thị, từng đô thị; Căn cứ tình hình phát triển kinh tế - xã hội của từng giai đoạn, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về phân loại đô thị bảo đảm các xu hướng phát triển đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu, xanh, thông minh, hiện đại và bền vững; Thủ đô Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là đô thị loại đặc biệt; Hệ thống đô thị được định hướng tại quy hoạch tổng thể hệ thống đô thị và nông thôn, quy hoạch tỉnh hoặc quy hoạch chung thành phố; bao gồm đô thị và đô thị mới”.

Cùng với đó là sửa đổi, bổ sung nội dung liên quan để bảo đảm thống nhất, đồng bộ với pháp luật liên quan và quy định rõ hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn. Theo đó, sửa đổi, bổ sung Điều 3 về Hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn để làm rõ mối quan hệ với hệ thống quy hoạch quốc gia bảo đảm thống nhất, đồng bộ với các pháp luật như dự án Luật Quy hoạch sửa đổi 2025, dự án Luật Đất đai sửa đổi năm 2025 và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai đồng thời quy định về hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn phù hợp với tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Trong đó, xác định rõ Quy hoạch tổng thể hệ thống đô thị và nông thôn là quy hoạch ngành quốc gia và việc lập, thẩm định, phê duyệt, công bố, thực hiện, đánh giá, điều chỉnh quy hoạch này thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch.

Quy hoạch đô thị và nông thôn là quy hoạch không gian, lãnh thổ gồm các loại quy hoạch cơ bản sau: Quy hoạch đô thị đối với thành phố, đô thị thuộc tỉnh hoặc thuộc thành phố, đặc khu (đối với trường hợp là đô thị), đô thị mới; Quy hoạch nông thôn đối với xã, đặc khu; Quy hoạch khu chức năng.

Quy hoạch thành phố (trực thuộc trung ương) và đô thị mới dự kiến trở thành thành phố (trực thuộc trung ương) được lập 3 cấp độ (chung - phân khu - chi tiết), đối với các đô thị thuộc tỉnh và các khu chức năng là khu kinh tế, khu du lịch quốc gia lập 2 cấp độ (chung - chi tiết), đối với các khu vực còn lại, trên cơ sở quy hoạch tỉnh thì lập 2 cấp độ (phân khu - chi tiết) hoặc 1 cấp độ là quy hoạch chi tiết.

Bộ trưởng Trần Hồng Minh cũng thông tin sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 6 Điều 3 Luật số 47/2024/QH15, trong đó chỉnh lý không quy định lập quy hoạch cho “khu vực được xác định để đấu giá quyền sử dụng đất theo pháp luật về đất đai” để thống nhất với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 15 Luật số 47/2024/QH15 để quy định rõ căn cứ lập quy hoạch đô thị và nông thôn chỉ căn cứ quy hoạch cấp trên trực tiếp. Bổ sung quy định tại Điều 22 Luật số 47/2024/QH15và các điều, khoản liên quan việc lập quy hoạch chung đô thị mới dự kiến trở thành thành phố trực thuộc trung ương.

Sửa đổi Điều 29 về Quy hoạch chung xã, bổ sung nội dung quy định để đáp ứng yêu cầu lập kế hoạch sử dụng đất của xã khi không lập quy hoạch sử dụng đất cấp xã theo dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai.

Việt Thắng - Trung Hiếu