Xác suất xảy ra siêu động đất tại rãnh Nankai (Nhật Bản) lên tới hơn 90%

Trung tâm thành phố Shimoda, thuộc tỉnh Shizuoka, miền Trung Nhật Bản vào tháng 6/2025. Khu vực này được dự báo có thể hứng chịu một trận sóng thần cao tới 31 m nếu xảy ra một trận động đất lớn tại rãnh Nankai.

Trước đó, xác suất này được dự báo là 80%.

Cơ quan Xúc tiến nghiên cứu động đất Nhật Bản cũng lưu ý, việc điều chỉnh về xác suất xảy ra một trận siêu động đất tại rãnh Nankai phản ánh một phương pháp tính toán mới có xét đến sai số dữ liệu và những bất định trong dự báo. Tuy nhiên, việc này không có nghĩa là nguy cơ động đất đã gia tăng.

"Thực tế là động đất có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Chúng tôi kêu gọi tiếp tục thúc đẩy công tác chuẩn bị ứng phó thảm họa" - Giáo sư danh dự Naoshi Hirata (Đại học Tokyo) nhấn mạnh.

Năm 2013, Cơ quan Xúc tiến nghiên cứu động đất Nhật Bản ước tính xác suất xảy ra siêu động đất tại rãnh Nankai ở mức 60 - 70%, dựa trên khoảng cách giữa các trận động đất trong quá khứ và số liệu về hiện tượng nâng nền vỏ Trái đất tại cảng Murotsu thuộc tỉnh Kochi (đảo Shikoku), vốn liên quan đến 3 trận động đất lớn từ những năm 1700. Con số này sau đó dần được nâng lên theo thời gian kể từ trận động đất cuối cùng, lên khoảng 80% vào tháng 1/2025.

Đồ họa mô tả vị trí rãnh Nankai (Ảnh: NHK)

Lần điều chỉnh mới nhất cho thấy dữ liệu nâng nền ở Murotsu có sai số. Sử dụng phương pháp tính toán mới để ước lượng xác suất từ dữ liệu hạn chế, các nhà nghiên cứu ước tính xác suất xảy ra siêu động đất trong 30 năm tới là khoảng 60 - 90% hoặc cao hơn.

Trong khi một phương pháp tính toán khác (không dùng dữ liệu nâng nền) chỉ cho kết quả trong khoảng 20 - 50%, các chuyên gia đã quyết định nhấn mạnh ước tính cao hơn nhằm khuyến khích công tác chuẩn bị phòng chống thảm họa.

Rãnh Nankai là một hẻm sâu dưới đáy biển chạy dọc bờ biển Thái Bình Dương của Nhật Bản, nơi tiếp giáp giữa mảng kiến tạo Á - Âu và mảng biển Philippines. Các trận siêu động đất dọc theo rãnh này được cho là xảy ra theo chu kỳ 100 - 150 năm. Tính đến nay đã khoảng 80 năm kể từ khi xảy ra 2 trận động đất Tonankai (năm 1944) và Nankai (năm 1946), vốn là những trận động đất được xác định có liên quan đến rãnh Nankai.

vtv.vn