Xâm nhập mặn sẽ tăng cao ở Đồng bằng sông Cửu Long và TP.HCM

Dự báo, thời kỳ cao điểm xâm nhập mặn, có khả năng xảy ra thiếu nước ngọt cục bộ, nhất là tại khu vực ven biển, xâm nhập mặn sâu vào các cửa sông có thể ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân và hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Thời kỳ cao điểm xâm nhập mặn, có khả năng xảy ra thiếu nước ngọt cục bộ. Ảnh: ĐÔNG HÀ

ĐBSCL diễn ra nhiều đợt xâm nhập mặn

Cục Khí tượng Thủy văn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, tình hình xâm nhập mặn vùng ĐBSCL mùa khô năm 2024-2025 cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN). Các đợt xâm nhập mặn có xu thế gia tăng bắt đầu ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, dân sinh từ tháng 12-2024. Từ tháng 12-2024 đến 3-2025, tại khu vực ĐBSCL đã diễn ra ba đợt xâm nhập mặn tăng cao.

Chiều sâu xâm nhập mặn 4g/l cao nhất từ đầu mùa hạn mặn cuối năm 2024 đến nay trên sông Vàm Cỏ từ 40-50 km, trên các cửa sông Cửu Long từ 45-60 km, trên sông Cái Lớn từ 30-40 km.

Các đợt xâm nhập mặn cao nhất ở cửa sông Cửu Long khả năng tập trung từ 10-3 đến 15-3 và 29-3 đến 2-4. Các sông Vàm Cỏ, Cái Lớn tập trung từ 10-3 đến 15-3 và từ 27-4 đến 1-5. Từ cuối tháng 5-2025, xâm nhập mặn ở ĐBSCL giảm dần. Vùng bán đảo Cà Mau và ven biển Tây mặn cao nhất năm xuất hiện vào tháng 4-5, ở mức xấp xỉ hoặc nhỏ hơn cùng kỳ năm 2024.

Trên địa bàn TP.HCM, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ dự báo, cảnh báo thời tiết hạn dài ba tháng khu vực TP.HCM (từ tháng 1 đến tháng 3 năm 2025). Xu thế chung xác suất xuất hiện La Nina trong ba tháng đầu năm 2025 khoảng 50- 55%.

"Từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2025, khả năng trung tính có xác suất cao hơn so với La Nina, khả năng xuất hiện El Nino gần như không đáng kể. Lượng mưa trên khu vực Nam Bộ từ tháng 1 đến tháng 3 năm 2025 cao hơn trung bình nhiều năm. Mưa do đối lưu nhiệt bắt đầu xuất hiện ở một vài nơi trên khu vực trong khoảng từ giữa tháng 3 trở đi.

Do đó, sẽ có sự chênh lệch đáng kể về lượng mưa giữa các khu vực nhỏ. Trên địa bàn TP, tổng lượng mưa phổ biến ở mức xấp xỉ đến cao hơn trung bình nhiều năm không nhiều. Riêng khu vực trung tâm TP, cao hơn trung bình nhiều năm đáng kể, từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2025 xấp xỉ và cao hơn TBNN"- ông Lê Đình Quyết, Trưởng Phòng Dự báo Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ thông tin.

Hạn chế tác động tiêu cực của những đợt xâm nhập mặn

Để chủ động ứng phó, hạn chế tác động tiêu cực của những đợt xâm nhập mặn cao điểm trong thời gian tới tại các địa phương vùng ĐBSCL và TP.HCM các địa phương đã đưa ra các giải pháp để ứng phó.

Theo báo cáo của Cục Khí tượng Thủy văn, đơn vị sẽ cường công tác quan trắc, dự báo, cảnh báo hạn hán, xâm nhập mặn. Đồng thời tiếp tục theo dõi chặt chẽ, cập nhật liên tục các bản tin cảnh báo, dự báo diễn biến tình hình khí tượng, thủy văn, hạn hán, thiếu nước xâm nhập mặn.

Bên cạnh đó là đầu tư bổ sung và nâng cấp các trạm đo khí tượng thủy văn, ưu tiên hệ thống trạm đo mặn tự động. Đồng thời có kế hoạch đo tăng cường và đồng bộ phù hợp với yêu cầu thực tiễn, phục vụ phát hiện sớm, cung cấp đầy đủ thông tin về hạn hán, xâm nhập mặn.

"Tổ chức, cá nhân đang khai thác sử dụng nước cần tăng cường tích trữ nước ngọt từ mưa, nước ngọt từ sông Tiền, sông Hậu phù hợp với đặc điểm của địa phương để phục vụ sinh hoạt, canh tác, cần chú ý kiểm soát, vận hành công trình ngăn mặn, tăng cường các phương án trữ ngọt hiệu quả, theo dõi sát tình hình diễn biến mặn để ứng phó kịp thời"- Cục Khí tượng Thủy văn khuyến cáo.

Riêng tại TP.HCM, để hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại có thể xảy ra do nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trong mùa khô năm 2025, Chủ tịch UBND TP yêu cầu các Sở, ban, ngành, UBND TP Thủ Đức và các quận, huyện thực hiện một số nội dung trọng tâm như sau:

Các địa phương theo dõi chặt chẽ diễn biến về thiên tai, thời tiết cực đoan, nhất là nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn. Kiểm kê, nắm chắc thông tin về nguồn nước trên địa bàn để cập nhật phương án, kế hoạch phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn của địa phương phù hợp với tình hình thực tế. Đồng thời chủ động nạo vét các tuyến kênh, mương nội đồng bị bồi lắng, tắc nghẽn để khôi phục, tăng khả năng trữ nước.

Chủ tịch UBND TP giao Sở Xây dựng phối hợp với Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn TNHH MTV triển khai các giải pháp ứng phó nguy cơ thiếu nước sinh hoạt. Bên cạnh đó chủ động phối hợp với các quận, huyện rà soát, thống kê và triển khai các phương án hỗ trợ cấp nước cho các hộ dân, doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp, trồng cây kiểng trong vùng có ảnh hưởng xâm nhập mặn...

NGUYỄN CHÂU