Xanh hóa bao bì góp phần phát triển bền vững ngành thực phẩm

Đây là nội dung được các chuyên gia chia sẻ tại “Hội thảo Bao bì thực phẩm - Kiểm soát chất lượng và nắm bắt xu hướng” do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Tp. Hồ Chí Minh (ITPC) tổ chức, ngày 7/5 tại Tp. Hồ Chí Minh.

Chuyên gia thông tin về xu hướng bao bì xanh tại hội thảo. Ảnh: Xuân Anh - TTXVN

Bà Hồ Thị Quyên, Phó Giám đốc ITPC cho biết, hiện nay, tăng trưởng xanh là xu hướng tiếp cận mới trong phát triển kinh tế của các quốc gia trên thế giới. Đặc biệt, tăng trưởng xanh là một nội dung quan trọng của phát triển bền vững đảm bảo phát triển kinh tế hiệu quả; đồng thời góp phần quan trọng vào thực hiện chống biến đổi khí hậu.

Do đó, xanh hóa bao bì đang trở thành một trong những ưu tiên của chính phủ và các bên liên quan, trở thành mắt xích quan trọng trong nền kinh tế tuần hoàn. Dự thảo Kế hoạch Hành động Quốc gia thực hiện Kinh tế Tuần hoàn (NAPCE) đã xác định bao bì là một trong những lĩnh vực ưu tiên áp dụng kinh tế tuần hoàn, bao gồm bao bì sử dụng cho chế biến thực phẩm, đồ uống, sản xuất nhựa và hóa chất.

Theo bà Hồ Thị Quyên, xanh hóa bao bì không chỉ đơn thuần là theo xu hướng mà phần quyết định nằm ở nỗ lực của doanh nghiệp. Việc lựa chọn vật liệu bao bì cho sản phẩm đồ ăn, thức uống cần được các doanh nghiệp tính toán, làm sao đảm bảo được chất lượng sản phẩm, thân thiện với môi trường và có khả năng tái chế cao nhất.

Theo đó, doanh nghiệp cần đầu tư mạnh mẽ cho nghiên cứu phát triển, đổi mới công nghệ sản xuất, sử dụng nguyên liệu xanh, nguyên liệu tái tạo và áp dụng nhiều giải pháp khác nhau trong sản xuất bao bì. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư vốn, thời gian, công sức và nâng cao trình độ nhân lực.

Bà Nguyễn Thị Phượng Vĩ, Trưởng Bộ phận Tư vấn Công ty TNHH Eurofins Sắc Ký Hải Đăng thông tin, đóng gói là một công đoạn trong quy trình tạo ra sản phẩm hoàn thiện để vận chuyển đến tay người tiêu dùng. Đối với sản phẩm thực phẩm, các yêu cầu về bao bì sẽ có những đặc thù riêng nhằm đảm bảo các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm và ghi đầy đủ các thông tin cần thiết cho người tiêu dùng. Thực tế mỗi năm, có rất nhiều sản phẩm bị cảnh báo, thu hồi liên quan đến thôi nhiễm hợp chất từ bao bì sang thực phẩm, ví dụ như Bisphenol A, PFAS, Mineral oil… EU - một trong những thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam đã thông qua dự luật bao bì mới nhằm giảm lượng rác thải bao bì. Theo dự luật này, đến năm 2026 EU sẽ hạn chế đưa ra thị trường bao bì có chứa hóa chất vĩnh cửu PFAS, đến năm 2029 thu gom rác thải chai nhựa và lon hộp tối thiểu đạt 90% và từ năm 2030, EU cấm bao bì nhựa sử dụng một lần trong ngành ăn uống. Theo lộ trình này, doanh nghiệp xuất khẩu mặt hàng thực phẩm vào EU chỉ còn 5 năm để chuyển đổi sang loại bao bì khác thân thiện và bền vững hơn. Các chuyên gia cho rằng, không chỉ EU mà ngày càng có nhiều quốc gia yêu cầu cao hơn về tiêu chuẩn hàng tiêu dùng, đặc biệt là nhóm thực phẩm. Các vấn đề về sản xuất xanh, thân thiện với môi trường không chỉ áp dụng cho phần lõi sản phẩm mà bao gồm toàn bộ các nguyên vật liệu, bao bì và quy trình sản xuất - vận chuyển – tiêu thụ. Tiến sĩ Devender Singh đến từ Tập đoàn Eurofins tại Đức cho biết, tăng trưởng xanh đang dần trở thành tiêu chuẩn mới trong việc phát triển kinh tế trên toàn cầu, góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy phát triển bền vững và chống biến đổi khí hậu. Theo đó, việc xanh hóa bao bì thực phẩm không chỉ là một xu hướng mà còn là sự chuyển đổi chiến lược của các doanh nghiệp nhằm đáp ứng yêu cầu về phát triển bền vững. Bởi vậy, doanh nghiệp cần tập trung vào việc sử dụng vật liệu bao bì thân thiện với môi trường, dễ tái chế nhưng vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm. Để thực hiện điều này, doanh nghiệp cần đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, đổi mới công nghệ, sử dụng nguyên liệu xanh và áp dụng phương pháp sản xuất bền vững. “Các loại bao bì tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm có nguy cơ nhiễm hóa chất độc hại như bisphenol A, phthalate, kim loại nặng và formaldehyde… đều là mối nguy tiềm ẩn với sức khỏe con người. Do đó, kiểm nghiệm bao bì thực phẩm là một bước quan trọng để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và tuân thủ các quy định pháp lý. Ngoài ra, mỗi thị trường có thể có những quy định cụ thể về tiêu chuẩn, chất lượng hay vật liệu bao bì khác nhau, doanh nghiệp xuất khẩu cần tìm hiểu trước thông tin để thâm nhập hiệu quả và tránh các rủi ro.”, Tiến sĩ Devender Singh khuyến nghị. Bà Phạm Thị Mỹ Duyên, Đại diện Công ty TNHH sản xuất dịch vụ Minh Phát chia sẻ, theo xu hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững, doanh nghiệp muốn chuyển sang sử dụng bao bì tái chế, bao bì làm từ các vật liệu tự nhiên an toàn cho thực phẩm và thân thiện với môi trường ngày càng nhiều hơn. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi từ bao bì nhựa sang các loại bao bì xanh vẫn là một hành trình dài phía trước. Theo đó, dù đã có ý thức bảo vệ môi trường nhưng việc thay đổi thói quen sử dụng bao bì xanh của nhiều khách hàng, người tiêu dùng còn hạn chế; quy định về sử dụng bao bì nhựa một lần của các tổ chức quốc tế và trong nước chưa thật sự chặt chẽ. Trong khi đó, sản xuất bao bì là ngành có sự cạnh tranh mạnh mẽ, doanh nghiệp phải tìm cách tạo ra sự khác biệt và giá trị độc đáo để thu hút kháchhàng nhằm giữ được thị phần. Bà Phạm Thị Mỹ Duyên cho rằng, giá nguyên liệu sản xuất và chi phí kiểm định đạt chứng nhận quốc tế đối với các loại bao bì xanh, thân thiện cao hơn nhiều so với bao bì nhựa. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp sản xuất, cơ sở kinh doanh thực phẩm muốn chuyển đổi sang bao bì thân thiện môi trường vẫn còn e ngại, việc tiếp cận thị trường nước ngoài đối với doanh nghiệp bao bì trong nước vẫn còn khó khăn.

Xuân Anh/TTXVN