Xây dựng bộ máy tinh gọn, vững mạnh từ mô hình 'Dân tin - Đảng cử'
Nhiều năm qua, mô hình Bí thư chi bộ đồng thời là Trưởng thôn, bản, khu phố theo quy trình 'Dân tin - Đảng cử' của Quảng Ninh đã góp phần tăng cường, nâng cao chất lượng công tác xây dựng Đảng ở cơ sở và giúp xây dựng bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu quả.
100% Bí thư chi bộ là Trưởng thôn, bản, khu phố
Tỉnh Quảng Ninh vừa hoàn thành cuộc bầu cử Trưởng thôn, bản, khu phố nhiệm kỳ 2025-2027, lựa chọn ra hơn 1.400 Trưởng thôn, bản, khu phố với tỷ lệ đồng thuận cao. Đây cũng chính là nguồn nhân sự sẽ được giới thiệu để bầu Bí thư chi bộ tại Đại hội Chi bộ thôn, bản, khu phố nhiệm kỳ 2025-2027 tới.
Ngày 15/12/2024, người dân tại 1.452 thôn, bản, khu phố từ thành thị đến nông thôn, miền núi, hải đảo ở Quảng Ninh rộn ràng trong ngày hội bầu Trưởng thôn, bản, khu phố nhiệm kỳ 2025-2027. Đã có hơn 97% cử tri đại diện hộ gia đình tham gia bầu cử, trực tiếp chọn ra những người đủ điều kiện, tiêu chuẩn về đạo đức, phẩm chất, có uy tín, nhiệt tình, tâm huyết để thực hiện các công tác ở khu dân cư. Kết quả, tất cả thôn, bản, khu phố trên địa bàn đều bầu được Trưởng thôn, không có nơi nào phải bầu lại.
Anh Nỉnh Văn Phượng, người dân thôn Lục Chắn, xã Hải Sơn, TP Móng Cái cho biết: "Cuộc bầu Trưởng thôn diễn ra rất thành công. Chúng tôi 91 cử tri đại diện hộ gia đình đã cân đo đong đếm, lựa chọn ra người có đức có tài, có trách nhiệm để tiếp tục phát huy những gì tốt đẹp, xây dựng thôn xóm ngày càng đi lên, mọi người đều phấn khởi".
Cũng như thôn Lục Chắn, thôn Sam Quang (xã Đồng Tâm, huyện Bình Liêu) của anh Phùn Dảu Chí bầu Trưởng thôn tái cử với số phiếu đồng thuận rất cao. Anh Chí phấn khởi chia sẻ, những thành tích của thôn trong thời gian qua có dấu ấn đậm nét của người Trưởng thôn, cũng là Bí thư chi bộ thôn: "Những năm qua, thôn Sam Quang đã tiến bộ hơn rất nhiều, có đường rộng để đi, có điện nước sạch, làm kinh tế phát triển, nhờ bác Trưởng thôn – Bí thư chi bộ. Trưởng thôn sau đây sẽ tiếp tục được bầu làm Bí thư chi bộ, tôi mong bác sẽ tiếp tục hướng dẫn bà con làm ăn, cuộc sống ngày càng phát triển".
1.452 tân Trưởng thôn, bản, khu phố của Quảng Ninh cũng là nhân sự để bầu Bí thư chi bộ tại Đại hội chi bộ các thôn, bản, khu phố nhiệm kỳ 2025-2027. Chủ trương này của Quảng Ninh bắt nguồn từ sự thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, yếu kém trong hoạt động của đội ngũ những người hoạt động không chuyên trách ở cấp thôn. Năm 2016, với 1.542 thôn, bản, khu phố, tỉnh Quảng Ninh chỉ có gần 33% số Trưởng thôn là Đảng viên, tỷ lệ chưa qua đào tạo cao. Bí thư chi bộ đồng thời là Trưởng thôn chiếm chưa tới 22%.
Từ chủ trương lớn của Đảng, cụ thể hóa bằng Nghị quyết số 19 của BCH Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh về "Đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng; thực hiện tinh giản bộ máy, biên chế", tháng 12/2016, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh ban hành Chỉ thị số 12 về "Thống nhất nhiệm kỳ đại hội chi bộ trực thuộc đảng bộ cơ sở với bầu trưởng thôn, bản, khu phố, nhiệm kỳ 2017-2020".
Mục tiêu là thực hiện 100% Bí thư chi bộ đồng thời là Trưởng thôn, bản, khu phố. Phương châm là lựa chọn nhân sự theo quy trình "Dân tin - Đảng cử": từ những đảng viên có năng lực, uy tín tại địa bàn dân cư, Ban công tác mặt trận thôn sẽ lấy ý kiến nhân dân để chọn lựa, giới thiệu bầu làm Trưởng thôn. Khi trúng cử, Trưởng thôn mới sẽ được cấp ủy giới thiệu để bầu Bí thư chi bộ. Trong 2 nhiệm kỳ 2020-2022, 2022-2025, Quảng Ninh đều hoàn thành mục tiêu 100% Bí thư chi bộ đồng thời là Trưởng thôn, bản, khu phố; tỷ lệ cử tri đi bầu Trưởng thôn đạt trên 98%, tiếp tục trúng cử Bí thư chi bộ với số phiếu cao (95%).
Góp phần xây dựng Đảng, chính quyền vững mạnh
Ông Phạm Văn Thúc, Phó Bí thư chi bộ, Trưởng ban công tác mặt trận khu phố 8, phường Cao Thắng, TP Hạ Long đánh giá, bên cạnh việc phát huy dân chủ trực tiếp trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân, mô hình này cũng giúp tránh được tình trạng chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm. Các Bí thư chi bộ - Trưởng thôn phát huy tính năng động, sáng tạo, là "cánh tay nối dài" giữ mối liên hệ chặt chẽ với Đảng ủy, UBND, HĐND cấp cơ sở và cũng là hạt nhân đoàn kết cộng đồng dân cư.
"Thực hiện mô hình Bí thư - Trưởng khu, "nhất thể hóa" này tôi cho rằng rất phù hợp trong điều kiện thực hiện Nghị quyết 18 của Trung ương. Bí thư kiêm khu trưởng sẽ dễ lĩnh hội những chủ trương của Đảng, chính quyền, cũng là người tổ chức triển khai nhanh nhạy, kịp thời, cùng lúc, bám sát khi ra Nghị quyết của chi bộ để tổ chức lãnh đạo thực hiện ở khu dân cư. Hiệu năng, hiệu quả rất rõ rệt", ông Thúc cho biết.
Những bước phát triển toàn diện của Quảng Ninh nhiều năm qua có sự đóng góp không nhỏ của đội ngũ Bí thư chi bộ đồng thời là Trưởng thôn, bản, khu phố. Mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân càng thêm thắt chặt, tạo sự đồng thuận cao để vận động nhân dân phát triển KT-XH, tích cực tham gia thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt trong phòng chống dịch bệnh Covid-19 hay khắc phục hậu quả cơn bão số 3 Yagi vừa qua… Theo khảo sát, Chỉ số lòng tin của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân với Đảng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh tăng từ 73,3% năm 2016 lên 95,6% năm 2023.
Để đảm bảo chất lượng đội ngũ "gánh hai vai" này, sau khi kiện toàn, các chi bộ thôn đều phải xây dựng quy chế làm việc, quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm của người đứng đầu. Các Đảng ủy xã, phường, thị trấn phân công cấp ủy viên trực tiếp phụ trách và dự sinh hoạt chi bộ, thường xuyên tổ chức giao ban để vừa chỉ đạo, hướng dẫn, vừa nắm bắt thông tin phản biện từ nhân dân, tăng cường giám sát từ MTTQ. Hiện Quảng Ninh cũng hỗ trợ phụ cấp đối với đội ngũ này ở mức gấp 3-4 lần mức lương cơ sở.
Giảng viên Tô Thị Thanh Lê, Khoa Nhà nước và Pháp luật, Trường Đào tạo cán bộ Nguyễn Văn Cừ tỉnh Quảng Ninh cho biết: "Sau bầu cử Trưởng thôn, bản, khu phố vừa qua, Trường Đào tạo cán bộ Nguyễn Văn Cừ sẽ tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng trình độ lý luận chính trị, cũng như bồi dưỡng các kỹ năng khác cho đội ngũ này, để góp phần nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy tốt vai trò thực sự là những "cánh tay nối dài" giữa chính quyền với nhân dân".
Hiện các địa phương tại Quảng Ninh đều đang khẩn trương tiến hành Đại đội chi bộ thôn, bản, khu phố xong trước ngày 15/1/2025, giữ vững mục tiêu 100% Bí thư chi bộ đồng thời là Trưởng thôn, bản, khu phố. Ở 1.452 thôn, bản, khu phố trên địa bàn, những người "gánh hai vai" này tiếp tục được đặt những kỳ vọng mới, xứng đáng với niềm tin của nhân dân và trách nhiệm mà Đảng đã giao phó.