Xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới
Việc xây dựng các chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên cần bảo đảm tính cách mạng, khoa học, phổ quát, toàn diện, cụ thể, ngắn gọn, tường minh, dễ nhớ, dễ hiểu, dễ học tập, dễ làm theo, dễ kiểm tra, giám sát.
Những chuẩn mực đạo đức cần có của cán bộ, đảng viên
Ngày 19/5/2023, Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương, Hội đồng Lý luận Trung ương, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức hội thảo khoa học quốc gia "Xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới". Việc tổ chức hội thảo là rất quan trọng, cần thiết, nhằm triển khai thực hiện kế hoạch số 03-KH/TW ngày 01/12/2021 của Bộ Chính trị thực hiện kết luận số 21-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", đồng thời đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.
Tham dự hội thảo có ông Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương. Dự hội thảo còn có lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc trung ương, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý về lĩnh vực xây dựng Đảng, chính trị học….
Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận, làm rõ cơ sở khoa học của việc xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng đối với cán bộ, đảng viên, trong đó cần lấy chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về chuẩn mực đạo đức người cách mạng là nền tảng tư tưởng, cơ sở thế giới quan và phương pháp luận để xây dựng, phân tích, đánh giá thực trạng về việc thực hiện các chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên hiện nay, chỉ rõ nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, trên cơ sở đó đề xuất các định hướng, giải pháp xây dựng và thực hiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên.
Các tham luận, ý kiến trao đổi tại hội thảo nhấn mạnh đến đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh và đấu tranh chống lại các biểu hiện lạc hậu, trì trệ, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống…
Việc xây dựng các chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên cần bảo đảm tính cách mạng, khoa học, phổ quát, toàn diện, cụ thể, ngắn gọn, tường minh, dễ nhớ, dễ hiểu, dễ học tập, dễ làm theo, dễ kiểm tra, giám sát. Trên cơ sở đó, đề xuất với Bộ Chính trị, Ban Bí thư ban hành và tổ chức thực hiện trong toàn thể cán bộ, đảng viên.
Thiếu tướng, PGS.TS Nguyễn Văn Thế, nguyên Phó Giám đốc Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng có bài tham luận tại hội thảo. Theo đó, vận dụng phát triển sáng tạo những quan điểm trong tư tưởng của C. Mác và Ph. Ăng ghen về đạo đức mới, V.I Lênin đã đưa ra những yêu cầu về chuẩn mực phẩm chất đạo đức của người đảng viên cộng sản để đáp ứng yêu cầu xây dựng Đảng về đạo đức, đặt trong quan hệ biện chứng với xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức và cán bộ.
Một số nội dung yêu cầu về chuẩn mực đạo đức của người đảng viên cộng sản có thể kể đến như trung thành, kiên định với Đảng, với cách mạng và sự nghiệp giải phóng nhân dân; Sẵn sàng hy sinh quên mình phục vụ chủ nghĩa cộng sản; Tuân theo kỷ luật Đảng, chấp hành quyết định của tổ chức Đảng và giữ gìn đoàn kết, thống nhất trong Đảng; Có mối liên hệ mật thiết với quần chúng; Làm việc tận tâm, tận tụy, trung thực; Khiêm tốn, giản dị, tiết kiệm; Tích cực ra sức học tập và làm gương cho quần chúng.
V.I Lênin đã chỉ rõ, phẩm chất trung thực đòi hỏi người đảng viên phải liêm chính, không được nói cho "văn hoa" mà thôi, "không nói xấu thành tốt, không nói đen thành trắng" mà phải cho ngay thẳng, thật thà, chân thực, khách quan.
PGS.TS Lý Việt Quang, Viện trưởng Viện Hồ Chí Minh và các lãnh tụ của Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh nêu quan điểm, gắn bó với nhân dân chính là nguồn sức mạnh vô tận và vô địch của Đảng và sự nghiệp cách mạng. Hai là, phải phòng chống bệnh quan liêu, xa dân. Quan liêu là xa rời quần chúng, không đi sâu đi sát, không hiểu rõ lai lịch, tư tưởng và công tác của cán bộ mình, không lắng nghe ý kiến của quần chúng. Sợ phê bình và tự phê bình. Do vậy phải kiên quyết đấu tranh chống quan liêu. Cán bộ, đảng viên phải đặt lợi ích của dân chúng lên trên hết, trước hết. Phải gần gũi dân, hiểu biết dân, học hỏi dân. Phải thật thà thực hành phê bình và tự phê bình. Phải làm kiểu mẫu: Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí công vô tư.
Đề xuất có luật về đạo đức công vụ
Ông Nguyễn Hồ Hải, Phó Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ kinh nghiệm vận dụng, cụ thể hóa chuẩn mực đạo đức của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong xây dựng và thực hiện đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp tại Thành phố Hồ Chí Minh. Theo đó, các cấp ủy yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên phải cam kết bằng văn bản với chi bộ, lãnh đạo địa phương, cơ quan, đơn vị mình về việc phấn đấu, rèn luyện, giữ gìn phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" gắn với việc xây dựng kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/05/2016 của Bộ Chính trị; định kỳ báo cáo với chi bộ về kết quả thực hiện, xác định đây là cơ sở kiểm điểm, đánh giá, phân loại đảng viên cuối năm.
Chi bộ, tổ chức Đảng quan tâm kiểm tra, giám sát việc thực hiện của đảng viên. Kịp thời phê bình, uốn nắn, xử lý nghiêm minh những trường hợp đảng viên có vi phạm. Kiên trì giáo dục, thuyết phục, đấu tranh phòng, chống những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ.
Ông Nguyễn Hồ Hải kiến nghị cần sớm xây dựng Luật đạo đức công vụ, quy định các vấn đề về giá trị cốt lõi của nền công vụ, các chuẩn mực của cán bộ, đảng viên trên các phương diện. Đặc biệt là phải có quy định chế tài cụ thể và nghiêm khắc đối với người đứng đầu cơ quan, đơn vị có hành vi bao che hay để xảy ra tình trạng cán bộ, đảng viên vi phạm đạo đức công vụ.
Trên cơ sở luật về đạo đức công vụ, từng đơn vị sẽ cụ thể hóa thành các quy định, quy tắc để quy định chi tiết và cụ thể về chuẩn mực đạo đức, chuẩn mực hành vi ứng xử của cán bộ, đảng viên ở ngành, lĩnh vực, địa phương, cơ quan, đơn vị mình. Chú trọng mối quan hệ mật thiết giữa quy phạm pháp luật và quy phạm đạo đức, ở phạm vi cần thiết nên thể chế hóa những nguyên tắc đạo đức thành quy phạm pháp luật.
Phát huy hơn nữa vai trò của các cấp ủy đảng, chính quyền, mặt trận và các đoàn thể chính trị xã hội trong việc nâng cao đạo đức công vụ cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức. Giao nhiệm vụ phải giao rõ quyền hạn để người đứng đầu dễ thực hiện nhiệm vụ và chịu trách nhiệm, khắc phục tâm lý e dè, sợ sai, không dám triển khai thực hiện. Tuyên truyền, vận động, giáo dục đội ngũ cán bộ công chức phát huy hơn nữa, tích cực, chủ động, sáng tạo, tinh thần tiên phong, gương mẫu trong thực hiện nhiệm vụ được giao.
Ngoài ra, phải hoàn thiện cơ chế quản lý cán bộ, công chức, tăng cường hiệu lực, hiệu quả kiểm tra, giám sát, ngăn ngừa và xử phạt nghiêm hành vi vi phạm đạo đức công vụ, tinh gọn bộ máy. Thực hiện công khai hóa quá trình tuyển chọn, sử dụng đánh giá cán bộ, công chức, thi tuyển để lựa chọn được cán bộ công chức có năng lực, kết hợp với kết quả thực thi nhiệm vụ được giao, kết quả đánh giá phẩm chất, nhân cách, mối quan hệ với đồng nghiệp trong quá trình công tác và nhân dân nơi cư trú để bố trí cán bộ cho phù hợp.
Đối với những chức vụ quan trọng phải lấy ý kiến một cách rộng rãi hơn, xây dựng cơ chế giám sát hoạt động, thực thi công vụ của cán bộ công chức, đặc biệt là cơ chế giám sát trực tiếp từ phía nhân dân. Mạnh dạn chuẩn hóa cán bộ, mạnh dạn đưa ra khỏi bộ máy những người không đủ phẩm chất.
Thực hiện nghiêm túc việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nói đi đôi với làm, thực hiện nêu gương về đạo đức, xây dựng và bồi dưỡng phẩm chất tốt đẹp, tu dưỡng đạo đức suốt đời. Chú ý xây dựng môi trường văn hóa về đạo đức, xây dựng và hình thành không gian văn hóa Hồ Chí Minh. Đội ngũ cán bộ, công chức lãnh đạo phải thực sự là tấm gương sáng để các thế hệ tiếp theo kế thừa và phát triển.