Xây dựng chuỗi giá trị sâm Ngọc Linh nhằm phát triển bền vững sâm Việt Nam

Tại hội thảo, ông Võ Kim Cự, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Y dược sâm Ngọc Linh, Viện trưởng Viện Bảo tồn và Phát triển sâm Ngọc Linh Việt Nam cho biết, thời gian qua, một số cá nhân, doanh nghiệp, hợp tác xã tổ chức trồng sâm Ngọc Linh, nuôi cấy mô và gieo hạt sâm theo truyền thống, đồng thời đã chế biến được một số sản phẩm tiêu dùng đưa ra thị trường, bước đầu đã được người tiêu dùng chấp nhận.

Tuy nhiên, việc tổ chức sản xuất còn tự phát, manh mún, nhỏ lẻ, thiếu sự liên kết, đoàn kết, hợp tác giữa các khâu trồng, chăm sóc, chế biến; kỹ thuật trồng trọt, bảo vệ thực vật chưa phát triển tốt. Công nghệ chế biến sâu còn lạc hậu, sản phẩm chế biến chưa phong phú, chưa nâng cao được giá trị gia tăng của cây sâm.

Đặc biệt hiện có sự đứt gãy chuỗi giá trị từ nghiên cứu đến thị trường với sản phẩm sâm Ngọc Linh.

Ông Võ Kim Cự cho rằng, có các yếu tố chính để đánh thức tiềm năng “bảo vật quốc gia” sâm Ngọc Linh, đó là bảo tồn nguồn gen, tiến hành các nghiên cứu khoa học về sâm Ngọc Linh, phát triển phương pháp trồng trọt chuẩn, hợp tác xây dựng chuỗi giá trị từ các khâu sản xuất giống, nuôi trồng, chế biến và tiêu thụ sản phẩm, thành lập Hiệp hội Sâm Ngọc Linh Việt Nam.

Ông Võ Kim Cự phát biểu tại hội thảo

“Cần ứng dụng mô hình “3 đồng” gồm đồng nhất về giống, đồng nhất về công nghệ, đồng nhất về chất lượng sản phẩm và “2 vừa” gồm vừa tập trung, vừa phân tán. Đồng thời xây dựng từ điển sâm Ngọc Linh cũng như chuẩn hóa loại sâm này và ngân hàng dữ liệu sâm Ngọc Linh trên cơ sở nền tảng số”- ông Võ Kim Cự đề xuất

Cũng theo ông Cự, để sâm Ngọc Linh Việt Nam sớm trở thành “quốc bảo” cũng như mọi người dân Việt Nam có quyền được hưởng các sản phẩm sâm Ngọc Linh để chăm sóc sức khỏe, sắc đẹp và sản phẩm đủ sức cạnh tranh trên trường quốc tế trở thành sản phẩm xuất khẩu, các hộ sản xuất, doanh nghiệp, hợp tác xã ở Việt Nam cần đoàn kết từ tư duy đến hành động.

Cùng đó cần có sự phải hợp tác giữa các vùng, địa phương và cả nước liên kết chuỗi giá trị trên tất cả các khâu nghiên cứu khoa học, sản xuất giống, chế biến sâu các sản phẩm và cùng nhau tiêu thụ sản phẩm, chú trọng các dòng sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Tập trung nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ mới, công nghệ tiên tiến, hiện đại. Gắn kết thường xuyên, chặt chẽ giữa khoa học với sản xuất để nâng cao hiệu quả kinh tế.

Các sản phẩm chăm sóc sức khỏe, sắc đẹp và thực phẩm chức năng từ sâm Ngọc Linh được giới thiệu tại Hội thảo

Tại hội thảo các nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp, hợp tac xã trồng, chế biến, kinh doanh các sản phẩm từ sâm Ngọc Linh đã có những tham luận rất khoa học, thực tiễn, khẳng định chất lượng, giá trị của sâm Ngọc Linh là loại dược liệu quý, xứng đáng là “quốc bảo” của Việt Nam.

Đồng thời, các đại biểu cũng đưa ra nhiều giải pháp để phát triển ngành sâm Việt Nam vươn tầm thế giới như: bảo tồn nguồn gen, phát triển vùng nguyên liệu sâm Ngọc Linh và đăng ký bảo hộ các sản phẩm thương hiệu sâm Ngọc Linh.

Cùng đó cần nỗ lực hiện đại hóa công nghệ chế biến sâu sâm Ngọc Linh đạt chuẩn quốc tế; xây dựng nền tảng số, marketing thị trường toàn diện, quảng bá toàn cầu thương hiệu sâm Ngọc Linh.

Bên cạnh đó, các ý kiến của các nhà khoa học cũng cho rằng, cần có sự tập trung cao trong công tác nghiên cứu và công bố khoa học về sâm Việt Nam, sự hỗ trợ từ Chính phủ và sự vào cuộc của các nhà khoa học.

Tại hội thảo, GS Lê Văn Truyền, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế khẳng định sâm Ngọc Linh của Việt Nam là một loài sâm có giá trị dược tính rất cao (có đến 52 saponin triterpen, trong đó có 26 saponin mới với tổng hàm lượng là 10,82%). Đây là một trong 5 loại dược liệu quý của thế giới.

“Sâm Ngọc Linh đã có lịch sử nghiên cứu khoa học ngót 50 năm nay nhưng đã trải qua nhiều thăng trầm. Hội thảo này là nỗ lực đúng hướng để đưa các kết quả nghiên cứu xưa và nay phục vụ cho việc xây dựng chuỗi giá trị sâm Ngọc Linh”- GS Truyền nhìn nhận.

Kết luận hội thảo, Giáo sư, TS Đặng Vũ Minh, Chủ tịch danh dự Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng khoa học Viện Bảo tồn phát triển sâm Ngọc Linh Việt Nam đề nghị, thời gian tới các doanh nhiệp, nhà khoa học cần đẩy mạnh đầu tư, nghiên cứu phát triển, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, chế biến; xây dựng nguồn gen, tiêu chí về sâm Ngọc Linh; kiểm tra, giám sát chặt chẽ về chất lượng sản phẩm để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng như người sản xuất; chú ý đến hiệu quả xã hội, đặc biệt là đồng bào bản địa trong việc sản xuất, gieo trồng sâm Ngọc Linh.

Quang Lộc