Xây dựng khu công nghiệp sinh thái thông qua cộng sinh công nghiệp và giải pháp bền vững

Tham luận tại hội thảo "Xây dựng khu công nghiệp sinh thái thông qua cộng sinh công nghiệp và giải pháp bền vững" tổ chức ngày 29/5, ông Douglas Snyder, Giám đốc Điều hành Hội đồng Công trình xanh Việt Nam (VGBC) thông tin về việc thúc đẩy công trình xanh tại Việt Nam thông qua nhiều hoạt động như chứng nhận công trình xanh LOTUS, đào tạo thị trường, hỗ trợ kết nối thành viên, thúc đẩy sản phẩm và dịch vụ xanh…

Trong khuôn khổ Hội thảo đã diễn ra Tọa đàm “Chuyển đổi khu công nghiệp sinh thái gắn với đổi mới sáng tạo, hướng tới phát triển bền vững”.

Ông Douglas Snyder cho biết, VGBC không chỉ tập trung vào công trình xanh mà còn mở rộng sang các lĩnh vực như khu công nghiệp xanh và sinh thái. Việc phát triển các khu công nghiệp xanh và sinh thái là một phần quan trọng trong chiến lược của VGBC nhằm tạo ra môi trường làm việc và sản xuất bền vững hơn, góp phần vào việc giảm thiểu tác động đến môi trường và bảo vệ tài nguyên tự nhiên.

Ông Bạch Ngọc Tùng, Phó tổng giám đốc Công ty CP tập đoàn Sgroup Việt Nam, Giám đốc Công ty CP công nghệ Xây dựng ACUD Việt Nam cho biết, đối với Việt Nam, trong bối cảnh hội nhập và yêu cầu phát triển bền vững ngày càng cao, việc chủ động chuyển đổi khu công nghiệp theo mô hình sinh thái là một hướng đi chiến lược. Điều này giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút FDI chất lượng cao, bảo vệ môi trường và hiện thực hóa các cam kết quốc gia về phát triển bền vững.

Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ với phát triển bền vững, đặc biệt là mục tiêu giảm phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050 tại Hội nghị COP26. Định hướng này phù hợp với chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn.

Chính sách phát triển khu công nghiệp sinh thái nhận được sự quan tâm lớn, thể hiện qua việc ban hành Nghị định số 35/2022/NĐ-CP và Thông tư số 05/2025/TT-BKHĐT, tạo hành lang pháp lý quan trọng.

Ông Douglas Snyder, Giám đốc Điều hành Hội đồng Công trình xanh Việt Nam (VGBC) phát biểu tại hội thảo.

Khu công nghiệp sinh thái được định nghĩa là cộng đồng các doanh nghiệp sản xuất và dịch vụ cùng hướng tới nâng cao hiệu quả kinh tế và môi trường thông qua hợp tác quản lý tài nguyên. Cốt lõi của khu công nghiệp sinh thái là cộng sinh công nghiệp và các giải pháp sử dụng hiệu quả tài nguyên, sản xuất sạch hơn.

Theo ông Tùng, để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc phát triển khu công nghiệp sinh thái tại Việt Nam, cần tập trung hoàn thiện khung pháp lý và chính sách; nâng cao năng lực và nhận thức; hỗ trợ tài chính và công nghệ; tăng cường cơ sở dữ liệu và giám sát; quy hoạch và phát triển hạ tầng đồng bộ.

Còn theo ông Trần Văn Sơn, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc điều hành TONMAT Group, phát triển các khu công nghiệp sinh thái gặp nhiều thách thức do: Chi phí đầu tư ban đầu cao hơn 15 - 30% so với khu công nghiệp thông thường; thiếu chính sách khuyến khích rõ ràng nên cơ bản vẫn hoạt động như khu công nghiệp truyền thống; thiếu liên kết, chia sẻ tài nguyên (nước, năng lượng, phụ phẩm…) giữa các doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, việc chuyển đổi công nghệ còn chậm, khó tiếp cận nguồn tài chính xanh và thiếu nhân lực chuyên môn về phát triển bền vững.

Ông Sơn cũng đề cập đến xu hướng sử dụng panel cách nhiệt dùng trong các khu công nghiệp thích nghi với các tiêu chuẩn "xanh" và tiết kiệm năng lượng trên thế giới như: Panel cách nhiệt (PUR, PIR, EPS, XPS Rockwool) giúp giảm thất thoát nhiệt, tiết kiệm 20 - 40% điện năng cho điều hòa không khí và bảo quản. Panel cách nhiệt lắp ghép giúp rút ngắn thời gian thi công nhà xưởng 40 - 60%, giảm nhân công và chi phí vận hành về lâu dài.

Không những thế, panel cách nhiệt giúp giảm phát thải CO₂ gián tiếp thông qua việc giảm nhu cầu sử dụng năng lượng trong vận hành. Điển hình, các khu công nghiệp sinh thái tại EU, Nhật Bản, Hàn Quốc bắt buộc doanh nghiệp thuê nhà xưởng phải tuân thủ tiêu chuẩn tiêu thụ năng lượng và công trình xanh (LEED, EDGE...), trong đó, panel là vật liệu chủ lực để đạt các chứng nhận này.

Toàn cảnh Hội thảo xây dựng khu công nghiệp sinh thái thông qua cộng sinh công nghiệp và giải pháp bền vững.

Tại Đức, Hà Lan, Singapore, Nhật Bản... các khu công nghiệp sinh thái sử dụng panel kết hợp mái năng lượng mặt trời (solar roof) để tạo ra nhà xưởng "zero-energy" (sử dụng năng lượng trung bình bằng 0) hoặc "low-emission" (phát thải thấp).

Đại diện Sika Việt Nam chia sẻ, Sika chuyên sản xuất và cung cấp sản phẩm, giải pháp cho hầu hết các ứng dụng trong xây dựng và công nghiệp gồm: Hệ thống phủ sàn tự san phẳng; hệ thống sàn nhám; chất làm cứng sàn; sơn lót và chất kết dính; lớp phủ chống tĩnh điện; sơn phủ sàn gốc nước...

Sản phẩm Sika được ứng dụng rộng rãi trong sàn khu công nghiệp để cải thiện độ bền, độ cứng, khả năng chống thấm và chống mài mòn, cũng như giảm bụi và bảo vệ thiết bị nhạy cảm khỏi tĩnh điện. Đây cũng là giải pháp phù hợp với các loại sàn khu công nghiệp xanh, thân thiện môi trường…

Trong khuôn khổ Hội thảo đã diễn ra tọa đàm "Chuyển đổi khu công nghiệp sinh thái gắn với đổi mới sáng tạo, hướng tới phát triển bền vững".

Tại đây, các chuyên gia cùng nhau thảo luận về một số nội dung quan trọng để phát triển khu công nghiệp sinh thái như: Các giải pháp nâng cao thương hiệu cộng sinh cho các doanh nghiệp trong khu công nghiệp; Sử dụng năng lượng tiết kiệm, năng lượng sạch, năng lượng tái tạo trong khu công nghiệp; Yếu tố then chốt để chuyển đổi khu công nghiệp sinh thái từ khu công nghiệp hiện hữu, gắn với đổi mới sáng tạo, hướng tới phát triển các khu công nghiệp bền vững ở Việt Nam…

Dịch Phong