Xây dựng môi trường an toàn cho phụ nữ, trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Thôn Tả Tòng Sành, xã Tòng Sành (huyện Bát Xát) có 100% số hộ là đồng bào dân tộc Dao. Cũng như nhiều thôn, bản vùng cao khác, trước đây phụ nữ nơi này phải đối mặt với nhiều hủ tục. Nhiều người phụ nữ Dao thế hệ 8X trở về trước không được đi học. Nghèo đói, hủ tục đã khiến cuộc sống của biết bao thế hệ quẩn quanh, không ít phụ nữ làm vợ, làm mẹ ở tuổi 15, 16. Tư tưởng trọng nam khinh nữ nặng nề khiến chị em gánh thêm nhiều áp lực.

Phụ nữ đồng bào dân tộc thiểu số xã Tòng Sành tiếp cận thông tin chăm sóc sức khỏe cho mẹ và trẻ em.

Chị Triệu Thị Lưu ở thôn Tả Tòng Sành tâm sự: Do nhận thức còn hạn chế, việc chăm sóc sức khỏe nói chung, chăm sóc sức khỏe sinh sản nói riêng từng trở nên xa vời với chị em trong thôn. Hủ tục khiến nhiều phụ nữ e ngại khi đến các cơ sở y tế thăm khám, chữa bệnh. Vài năm trở lại đây, nhờ được tuyên truyền, vận động, đặc biệt là việc triển khai Dự án 8 về “thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”, bà con hiểu hơn về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và dần bước qua hủ tục, vươn lên xây dựng cuộc sống tiến bộ, văn minh.

Hội nghị truyền thông nâng cao nhận thức về bình đẳng giới thu hút đông người dân tham gia.

Chị Tẩn Tả Mẩy, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Tòng Sành cho hay: Xã có 3 thôn là Tả Tòng Sành, Láo Vàng Chải, Ky Công Hồ được thụ hưởng Dự án 8. Đây đều là địa bàn sinh sống của 100% đồng bào Dao. Kể từ năm 2022 đến nay, nhiều hoạt động ý nghĩa, thiết thực thuộc Dự án 8 được triển khai đã mang lại đổi thay tích cực ở các bản, làng. Riêng năm 2024, 3 tổ truyền thông cộng đồng đã tổ chức gần 40 buổi sinh hoạt; Hội Phụ nữ tổ chức 1 hoạt động truyền thông và 1 hội nghị đối thoại với hội viên, phụ nữ. Việc đa dạng hóa hoạt động truyền thông đã gỡ nút thắt trong nhận thức và mở thêm nhiều cơ hội cho người dân. Từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn xã không xảy ra tình trạng tảo hôn. Chị em giờ tự tin, tích cực tham gia các hoạt động xã hội và phát triển kinh tế.

Sôi nổi Hội thi các mô hình sáng tạo, hiệu quả thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong thực hiện bình đẳng giới.

Dự án 8 về "thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em" là 1 trong 10 dự án thành phần thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: 2021 - 2025. Dự án được thiết kế với 8 chỉ tiêu cốt lõi và nhiều hoạt động can thiệp, tập trung vào tuyên truyền, vận động thay đổi suy nghĩ, cách làm góp phần xóa bỏ các định kiến và khuôn mẫu giới trong gia đình và cộng đồng.

Tổ truyền thông cộng đồng duy trì sinh hoạt.

Kể từ năm 2022 khi bắt đầu triển khai Dự án 8 tới nay, các cấp hội phụ nữ từ tỉnh đến cơ sở đã nỗ lực, phát huy vai trò cơ quan chủ trì tham mưu, phối hợp với các ngành liên quan triển khai thực hiện. Nổi bật trong số đó là việc thành lập 436/423 tổ truyền thông cộng đồng với hơn 4.000 thành viên tham gia. Riêng năm 2024, các tổ truyền thông cộng đồng tổ chức hơn 1.700 cuộc truyền thông cộng đồng về nội dung “xóa bỏ định kiến và khuôn mẫu giới, xây dựng môi trường sống an toàn, giải quyết những vấn đề xã hội cấp thiết cho phụ nữ và trẻ em” thu hút hơn 30.000 người tham gia.

Các thành viên của tổ truyền thông đã thực sự phát huy tốt vai trò của mình, là những người đi đầu và cũng là tuyên truyền viên tích cực để đưa chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến gần với đồng bào.

Điểm nổi bật khác cho thấy sự đa dạng hóa trong hình thức truyền thông, nâng cao nhận thức người dân về bình đẳng giới là việc các cấp hội tổ chức 12 hội thi, liên hoan, giao lưu. Nội dung xoay quanh các chủ đề: Tìm kiếm sáng kiến, giải pháp sáng tạo, hiệu quả trong truyền thông xóa bỏ định kiến giới, bạo lực gia đình, phòng chống xâm hại, mua bán phụ nữ và trẻ em; các mô hình sáng tạo và hiệu quả thay đổi nếp nghĩ, cách làm... Các hội thi, liên hoan đã cho thấy sự tham gia tích cực của thành viên tổ truyền thông, người dân và phản ánh rõ nét những vấn đề đang tồn tại trong cộng đồng, đề xuất cách tháo gỡ, giải quyết phù hợp với đặc thù của địa phương.

Trong triển khai xây dựng và duy trì hoạt động các mô hình, hiện các cấp hội thành lập mới 45 địa chỉ tin cậy với hơn 1.000 thành viên tham gia; 88 câu lạc bộ "Thủ lĩnh của sự thay đổi" thu hút hơn 2.300 thành viên tham gia. Những mô hình đã góp phần không nhỏ vào việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức - vốn được đánh giá là “nút thắt” trong xóa bỏ định kiến giới.

Phụ nữ dân tộc thiểu số tích cực tham gia các hoạt động.

Bà Hà Thị Khánh Nguyệt, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh đánh giá: Đây là lần đầu tiên trong chương trình mục tiêu quốc gia có riêng một dự án thành phần về thúc đẩy bình đẳng giới. Việc triển khai Dự án 8 tại địa bàn vùng cao, có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống như Lào Cai đã góp phần nâng cao nhận thức, thay đổi định kiến giới; chăm lo, bảo vệ và giải quyết hiệu quả một số vấn đề cấp thiết của phụ nữ và trẻ em. Việc tạo dựng môi trường an toàn mở ra nhiều cơ hội để phụ nữ và trẻ em gái vượt qua định kiến, ngày càng tự tin, có kiến thức, kỹ năng, vươn lên khẳng định vai trò của bản thân.

Dự án 8 đã góp phần thay đổi cuộc sống và nhận thức của bà con ở các bản làng vùng cao.

Những kết quả đạt được trong thực hiện Dự án 8 đã có những tác động không nhỏ đến đời sống xã hội ở các bản làng vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tháo gỡ những rào cản đối với phụ nữ và trẻ em đã tồn tại từ lâu trong cộng đồng. Những chỉ tiêu đạt được cho thấy sự nỗ lực, trách nhiệm của các cấp hội phụ nữ, chính quyền địa phương. Tuy nhiên, để tạo dựng môi trường an toàn mang tính bền vững cho phụ nữ, trẻ em vẫn cần hơn nữa sự phối hợp của các cấp, ngành.

Quỳnh Trang