Xây dựng nông thôn mới: Chú trọng tiêu chí 'mềm'

Giai đoạn đầu khi thực hiện chương trình, các địa phương thường chú trọng nhiều hơn vào các tiêu chí “cứng” - tức là đẩy mạnh hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng nông thôn. Nhưng giai đoạn sau, chương trình NTM chú trọng đời sống tinh thần của người dân, giữ vững các giá trị văn hóa. Chính vì vậy, những tiêu chí “mềm” mang tính chất định tính như: Môi trường, an ninh trật tự xã hội, văn hóa... được quan tâm và phát triển. “Đây là những tiêu chí dễ thay đổi, khó giữ chuẩn”, Chủ tịch UBND huyện Minh Long Đinh Văn Điết nhìn nhận.

Công an huyện Minh Long gặp gỡ, tuyên truyền pháp luật cho người dân xã Long Sơn. Ảnh: T.PHONG

Như đối với xã Long Hiệp, một trong những địa phương lỡ hẹn với danh hiệu “xã đạt chuẩn NTM năm 2022” vì vướng tiêu chí “mềm”. Nguyên nhân là trên địa bàn xã có công dân phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, đồng nghĩa xã Long Hiệp không hoàn thành chỉ tiêu 19.2 thuộc tiêu chí số 19 (quốc phòng và an ninh). Hay như xã Bình An (Bình Sơn), ngoài các tiêu chí số 2 (giao thông), số 3 (thủy lợi và phòng chống thiên tai), số 15 (y tế) thì hiện giờ, địa phương này cũng chưa hoàn thành 2 tiêu chí “mềm” là số 6 (cơ sở vật chất văn hóa) và số 17 (môi trường và an toàn thực phẩm). Vì vậy, xã Bình An cũng không thể hoàn thành 19/19 tiêu chí để về đích NTM theo kế hoạch trong năm 2022.

Trong khi đó, một số địa phương đạt chuẩn NTM cũng chật vật trong việc duy trì và nâng cao chất lượng nhóm các tiêu chí “mềm”, đặc biệt là tiêu chí xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, giữ vệ sinh và xây dựng cảnh quan môi trường nông thôn, an ninh trật tự, an toàn vệ sinh thực phẩm, tổ chức sản xuất và thu nhập của người dân. Chủ tịch UBND xã Hành Thiện (Nghĩa Hành) Phạm Thị Bích Hoa cho biết, hoàn thiện tiêu chí NTM đã khó, giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí sau chuẩn còn khó hơn. Nếu như nhóm tiêu chí hạ tầng phụ thuộc vào nguồn vốn, thì các tiêu chí “mềm” lại phụ thuộc vào nội lực địa phương cũng như ý thức của cộng đồng...

Khắc phục những hạn chế trong xây dựng NTM, Ban Chỉ đạo Chương trình xây dựng NTM tỉnh yêu cầu các địa phương xác định rõ những tiêu chí trọng tâm gắn với đánh giá cụ thể mức độ đạt để có kế hoạch thực hiện hiệu quả. Đối với nhóm tiêu chí “mềm”, các địa phương và ngành liên quan phải tăng cường tuyên truyền để người dân tích cực tham gia duy trì và phát triển. Riêng tiêu chí môi trường, thì ngoài việc thu gom, xử lý rác thải phù hợp, chính quyền các địa phương đẩy mạnh phong trào xây dựng các tuyến đường hoa, cải tạo cảnh quan và mỹ quan. Ngoài ra, cần đẩy mạnh phân cấp, trao quyền cho địa phương và cộng đồng chủ động tham gia phát triển sinh kế, quản lý công trình, bảo vệ môi trường cảnh quan, gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống trong xây dựng NTM.

THANH PHONG