Xây dựng nông thôn mới phát triển toàn diện

Lâm Đồng gắn xây dựng NTM với phát triển đô thị, hình thành hệ thống đô thị, nông thôn bền vững.

Thu nhập trụ cột của NTM

Khi chương trình NTM được triển khai, trọng tâm đầu tiên mà tỉnh xác định là nâng cao thu nhập, năng lực sản xuất và mở rộng cơ hội cho người dân nông thôn. Tại vùng biên giới xã Quảng Trực, hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Dịch vụ Long Việt đã liên kết với 110 hộ sản xuất khoảng 200 tấn quả tươi mỗi năm. Trong đó, HTX đã chế biến và đưa ra thị trường sản phẩm mắc ca sấy khô đạt tiêu chuẩn 4 sao OCOP. Ở địa phương có hơn 47% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, việc áp dụng VietGAP và định hướng canh tác hữu cơ đã giúp bà con thay đổi thói quen sản xuất, từng bước tiếp cận mô hình “Cùng trồng, cùng chăm, cùng hưởng lợi”.

Bà Nguyễn Thị Thùy Dung - Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX cho biết, HTX đang phát triển vùng nguyên liệu theo tiêu chuẩn VietGAP và định hướng canh tác hữu cơ. Từ khâu chọn giống, chăm sóc, thu hái đến bảo quản, tất cả đều được hướng dẫn theo quy trình đồng bộ, nhằm bảo đảm chất lượng hạt mắc ca thơm ngon, béo bùi và giàu dinh dưỡng. Điều đáng nói, người dân vùng DTTS đã thay đổi thói quen, áp dụng quy trình canh tác và tạo nguồn thu nhập ổn định từ mắc ca.

Theo báo cáo chương trình NTM năm 2025, thu nhập của cư dân nông thôn Lâm Đồng tiếp tục cải thiện nhờ sự chuyển dịch mạnh sang các mô hình tổ chức sản xuất hiệu quả. Tăng trưởng nông nghiệp bình quân đạt 5,6%/năm, tạo nền tảng quan trọng giúp thu nhập khu vực nông thôn đạt 59,9 triệu đồng/người/năm.

Hệ thống HTX ngày càng đóng vai trò trọng tâm khi trở thành “bà đỡ” cho nông dân trong tổ chức sản xuất, tiêu chuẩn hóa quy trình và liên kết thị trường. Nhiều HTX đã hình thành vùng nguyên liệu lớn, tạo sinh kế bền vững, giúp người dân chuyển từ sản xuất manh mún sang sản xuất hàng hóa hiện đại, qua đó tăng thu nhập và nâng cao mức sống.

Phân nhóm xã để dồn lực đầu tư

Bước vào giai đoạn 2026 - 2030, tỉnh xác định chuyển trọng tâm từ “tăng số lượng xã đạt chuẩn” sang “nâng chất lượng và tính bền vững” của từng tiêu chí. Trên cơ sở rà soát và Bộ tiêu chí NTM giai đoạn mới, Lâm Đồng sẽ thực hiện giải pháp theo hướng phân nhóm để tập trung đầu tư hiệu quả hơn.

Theo đó, nhóm 1 gồm 8 xã đã đạt chuẩn và có nền tảng tốt sẽ được định hướng xây dựng xã NTM nâng cao, kiểu mẫu; tập trung nâng tầm dịch vụ, môi trường, chuyển đổi số và phát triển sản phẩm đặc trưng. Nhóm 2 với 71 xã cơ bản đạt tiêu chí sẽ được hỗ trợ hoàn thiện hạ tầng thiết yếu, củng cố tổ chức sản xuất, mở rộng OCOP và hoàn thành các tiêu chí còn thiếu. Nhóm 3 gồm 24 xã khó khăn, trong đó có 9 xã nghèo, được xem là trọng tâm hỗ trợ, ưu tiên vốn đầu tư cho giao thông, nước sạch, giáo dục, y tế và sinh kế bền vững, nhằm thu hẹp khoảng cách giữa vùng thuận lợi và vùng đặc thù.

Cùng với phân nhóm xã, tỉnh triển khai đồng bộ các nhiệm vụ lớn: kiện toàn ban chỉ đạo các chương trình mục tiêu theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; hoàn thiện cơ chế lồng ghép nguồn lực và khuyến khích mạnh mẽ hợp tác công - tư; hỗ trợ HTX, tổ hợp tác phát triển nông nghiệp công nghệ cao, chế biến sâu và kinh tế đa giá trị; thúc đẩy chuyển đổi số trong sản xuất và dịch vụ công.

Tỉnh đồng thời chú trọng xây dựng môi trường sống xanh, nâng tỷ lệ thu gom rác thải, xử lý nước thải và phát triển cảnh quan nông thôn. Các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa được đầu tư theo hướng chuẩn hóa, bảo đảm người dân nông thôn được tiếp cận dịch vụ ngày càng tốt hơn và tham gia chủ động vào quá trình xây dựng NTM.

Tỉnh Lâm Đồng đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, có trên 92 xã đạt chuẩn NTM, 41 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 10 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Gắn xây dựng NTM với phát triển đô thị, hình thành hệ thống đô thị, nông thôn bền vững, thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Đức Hùng .