Xây dựng thương hiệu xoài Yên Minh

BHG - Năm 2020, Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Yên Minh triển khai Đề tài khoa học cấp tỉnh trồng thử nghiệm 10 ha giống xoài GL4 (Đài Loan) và VRQ-XX1 (Thái Lan) tại xã Hữu Vinh và Mậu Duệ giai đoạn 2020 - 2023. Sau 3 năm, cả hai giống xoài mới đều phát triển tốt, nhiều ưu điểm vượt trội, là tín hiệu vui đối với cấp ủy, chính quyền và ngành Nông nghiệp huyện nhằm thực hiện mục tiêu xây dựng lại thương hiệu xoài Yên Minh.

Lãnh đạo xã Mậu Duệ kiểm tra hiệu quả trồng thử nghiệm giống xoài Đài Loan và Thái Lan tại thôn Khau Piai.

Theo Phó phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Yên Minh Nguyễn Văn Chương, Chủ nhiệm Đề tài: Cây xoài đã được du nhập, trồng trên địa bàn huyện từ lâu đời, được gọi là giống xoài Yên Minh (giống xoài địa phương). Sản phẩm xoài Yên Minh có nhiều ưu điểm vượt trội so với xoài được trồng ở các địa phương khác trong tỉnh và đã trở thành thương hiệu nổi tiếng, đặc trưng của huyện từ hàng chục năm trước. Tuy nhiên, đa số diện tích hiện nay có độ tuổi trung bình trên 20 năm, tốc độ già hóa diễn ra nhanh, sản lượng không ổn định.

Không những thế, phần lớn diện tích xoài của huyện được trồng bằng giống địa phương có chất lượng quả khá tốt nhưng năng suất thấp, mẫu mã xấu, chủ yếu tiêu thụ trong huyện và phục vụ khách du lịch qua địa bàn. Huyện chưa có các giống xoài chất lượng cao đáp ứng nhu cầu của thị trường, hiệu quả kinh tế thấp. Vì vậy, những năm gần đây thương hiệu xoài Yên Minh dần bị lãng quên.

Lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ kiểm tra thực tế hiệu quả Đề tài thử nghiệm 2 giống xoài mới tại Yên Minh.

Giống xoài Đài Loan và xoài Thái Lan là những giống chất lượng cao, năng suất ổn định, có khả năng thích nghi với nhiều điều kiện khí hậu, đất đai khác nhau đã được khảo nghiệm, phát triển ở nhiều địa phương trong cả nước, đáp ứng tốt nhu cầu tiêu thụ nội địa và xuất khẩu. Việc trồng thử nghiệm 2 giống xoài này sẽ giúp huyện có đánh giá chính xác sự thích nghi với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và hiệu quả sản xuất của các giống mới, từ đó có định hướng phát triển để tạo sinh kế bền vững, nâng cao thu nhập cho nông dân trên địa bàn.

Sau 3 năm trồng, 2 giống xoài Thái Lan và Đài Loan đã cho thấy phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu của Yên Minh, tỷ lệ sống cao, đạt trên 96%; năng suất bình quân đạt trên 2 kg/cây. Tỷ lệ nhiễm bệnh thán thư và đốm đen vi khuẩn rất thấp, dưới 1% đối với giống Đài Loan, từ 4 - 6% đối với giống Thái Lan. Đặc biệt, giống xoài Đài Loan cho năng suất rất cao và ổn định. Ở giai đoạn từ 3 - 4 tuổi, giống xoài Đài Loan cho năng suất từ 3 đến 5 quả/cây, trọng lượng từ 0,8 đến 1,5 kg/quả, cùi dầy, thịt quả chắc, màu vàng tươi, ít xơ, hạt mỏng, vị ngọt đậm, tỷ lệ thịt quả đạt khoảng 76% trọng lượng. Sản lượng ước đạt trên 1,2 tấn/ha, có thể đem về thu nhập trên 20 triệu đồng cho người trồng sau khi trừ chi phí sản xuất, cao hơn 25 - 30% so với giống xoài Thái Lan.

Giống xoài Đài Loan cho năng suất cao.

Hướng tới mục tiêu xây dựng lại thương hiệu xoài Yên Minh, những năm gần đây UBND huyện khuyến khích người dân mở rộng diện tích xoài bằng những giống mới, với chính sách hỗ trợ bằng các Chương trình mục tiêu quốc gia và nguồn ngân sách của huyện. Từ năm 2019 đến nay, huyện đã hỗ trợ người dân trồng mới 50 ha xoài Đài Loan và Thái Lan. Diện tích bắt đầu cho thu hoạch khoảng 18,2 ha, năng suất bình quân 16 tạ/ha, tổng sản lượng đạt 29,12 tấn. Với ưu điểm chỉ sau 3 năm đã bắt đầu cho thu hoạch và năng suất cao, chất lượng, mẫu mã quả đẹp nên 2 giống mới thử nghiệm được người dân đánh giá cao.

Anh Hoàng Văn To, thôn Cốc Cai, xã Mậu Duệ cho biết: Năm 2020, khi được cán bộ xã thông tin có chương trình thử nghiệm giống xoài mới tôi đã đăng ký. Tôi không ngờ cây xoài Đài Loan và Thái Lan lại có hiệu quả cao vậy. Bình quân mỗi cây ở vườn nhà tôi đều cho từ 5 – 7 quả, quả nào cũng phải từ 0,8 – 1,2 kg. Dự kiến năm nay tôi thu được khoảng 1 tấn. Giá bán hiện từ 20 – 30 nghìn đồng/kg. Tôi rất vui và may mắn là gia đình được trồng thử nghiệm sớm giống xoài mới này. Tôi dự định sẽ chuyển đổi một số diện tích đất vườn đồi, đất trồng ngô kém hiệu quả sang trồng xoài trong năm tới.

Từ quá trình triển khai và kết quả thực hiện Đề tài, tỉnh cần nghiên cứu bổ sung giống xoài GL4 Đài Loan vào cơ cấu giống xoài trên địa bàn tỉnh nói chung, huyện Yên Minh nói riêng để phục vụ sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân; cấp ủy, chính quyền huyện Yên Minh cần có cơ chế hỗ trợ giống, phân bón, hướng dẫn kỹ thuật… để mở rộng diện tích thành vùng trồng xoài Đài Loan trên địa bàn và tiếp tục nghiên cứu tiềm năng phát triển giống xoài Thái Lan trong thời gian tới.

Quyền Chủ tịch UBND huyện Yên Minh Hoàng Anh Tuấn cho biết: Thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao thay thế cây ngô trên địa bàn tỉnh. Qua kiểm tra tại Yên Minh, Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo ngành Nông nghiệp nghiên cứu quy hoạch vùng sản xuất các loại cây trồng phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của từng địa phương nhằm đem lại hiệu quả cao nhất khi chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Huyện đã và đang từng bước thực hiện mục tiêu khôi phục lại thương hiệu xoài Yên Minh bằng việc mở rộng diện tích giống mới thay thế diện tích xoài địa phương đã thoái hóa. Đồng thời chú trọng phát triển một số loại cây ăn quả khác như dứa, Hồng không hạt, ổi… nhằm đưa Yên Minh trở thành thủ phủ của các loại cây ăn quả trên vùng Công viên Địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, vừa tạo sinh kế cho người dân, vừa phát triển du lịch nông nghiệp, sinh thái.

Bài, ảnh: Duy Tuấn