Xây dựng trường học không khói thuốc: Siết chặt quản lý thuốc lá điện tử
Nhiều trường học triển khai mạnh mẽ mô hình 'trường học không khói thuốc', tăng cường tuyên truyền, phối hợp gia đình - xã hội nhằm ngăn chặn thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử, xâm nhập vào học đường.

Tuyên truyền về tác hại thuốc lá tại Trường THPT Nguyễn Huệ (Vĩnh Long). Ảnh: NTCC
Đa dạng cách thức
Ông Phan Trọng Hải - Phó Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Huệ (Vĩnh Long) cho biết, nhà trường đã triển khai, phối hợp triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá.
Việc tuyên truyền thực hiện trong các buổi sinh hoạt dưới cờ và hoạt động ngoại khóa; đồng thời truyền thông trực quan bằng pano, áp phích, infographic với hình ảnh, thông điệp ấn tượng, đặt tại vị trí dễ nhìn như bảng tin, hành lang, căng tin. Bên cạnh đó, nhà trường phát động cuộc thi tìm hiểu tác hại của thuốc lá và thuốc lá điện tử dưới hình thức thiết kế video clip, có sự tham gia của tất cả lớp học.
Tại Trường THCS Tam Thanh (Long Cốc, Phú Thọ), Hiệu trưởng Giang Đức Văn thông tin, ngay đầu năm học, nhà trường tổ chức tuyên truyền đến giáo viên, học sinh qua các buổi họp, tiết sinh hoạt, chào cờ, loa phát thanh về tác hại của thuốc lá. Nội dung phòng chống thuốc lá được lồng ghép vào các môn học như Giáo dục công dân, Sinh học, hoặc hoạt động trải nghiệm.
Công tác phối hợp để thực hiện nhiệm vụ này được tăng cường. Cụ thể, nhà trường phối hợp với cha mẹ học sinh tuyên truyền, nhắc nhở con em tránh xa thuốc lá; kết hợp với Đoàn Thanh niên, Y tế, Hội Phụ nữ, Công an địa phương tổ chức các buổi nói chuyện, tư vấn, ngoại khóa. Trường cũng vận động các hàng quán quanh khu vực trường không bán thuốc lá cho giáo viên, học sinh; phối hợp với chính quyền địa phương để kiểm tra, xử lý.
Nhà trường tổ chức cho tất cả cán bộ, giáo viên, nhân viên ký cam kết không hút thuốc trong trường học; đưa nội dung phòng chống thuốc lá vào tiêu chí thi đua, xếp loại. Thầy cô nêu gương tích cực cho học sinh noi theo. Những tập thể, cá nhân thực hiện tốt nội dung này được khen thưởng; ngược lại, phê bình hoặc xử lý nghiêm cá nhân vi phạm.
Quản lý chặt thuốc lá điện tử
Dù triển khai nhiều giải pháp và có kết quả tích cực, ông Giang Đức Văn cũng cho biết còn có những khó khăn trong triển khai. Theo đó, nhiều học sinh do bố mẹ làm ăn xa, sống với ông bà, nên quản lý các em chưa tốt; có em bố mẹ ly hôn, ảnh hưởng đến việc quan tâm con cái. Một số học sinh ảnh hưởng bởi người thân, hoặc bạn bè hút thuốc, nên coi đó là việc bình thường.
“Chúng tôi mong nhận được sự quan tâm, phối hợp hơn nữa từ phía gia đình, làm gương và nhắc nhở con em tránh xa thuốc lá. Cũng mong rằng, chính quyền địa phương, công an xã tiếp tục tăng cường phối hợp để tuyên truyền rộng rãi và ngăn chặn việc bán thuốc lá quanh trường học. Nhà nước cần nghiêm cấm, hoặc đánh thuế cao hơn nữa đối với hành vi buôn bán thuốc lá”, ông Giang Đức Văn kiến nghị.
Cũng chia sẻ thách thức, ông Phan Trọng Hải cho rằng, sự bùng nổ của thuốc lá điện tử là khó khăn lớn nhất hiện nay. Thuốc lá điện tử được ngụy trang dưới dạng bút, USB, hộp sữa, đồ chơi... khiến giáo viên, phụ huynh khó phát hiện. Nhiều quảng cáo trên mạng xã hội cho rằng thuốc lá điện tử an toàn hơn thuốc lá truyền thống, gây hiểu lầm cho giới trẻ.
Khó khăn cũng đến từ tâm lý lứa tuổi và áp lực bạn bè. Học sinh ở độ tuổi vị thành niên thường có tâm lý muốn thể hiện bản thân, tò mò, dễ bị bạn bè lôi kéo, rủ rê. Việc từ chối lời mời hút thuốc có thể khiến các em bị cô lập.
Để công tác phòng chống tác hại của thuốc lá hiệu quả hơn, ông Phan Trọng Hải kiến nghị cần có những quy định rõ ràng và mạnh hơn để kiểm soát việc kinh doanh, quảng cáo thuốc lá điện tử, đặc biệt là trên không gian mạng; coi thuốc lá điện tử có hại như thuốc lá truyền thống. Xử phạt nghiêm các hành vi bán thuốc lá (cả truyền thống và điện tử) cho người dưới 18 tuổi và tại các khu vực gần trường học.
Nên tăng cường tổ chức các buổi tập huấn để giáo viên cập nhật kiến thức, nhận diện các loại thuốc lá mới và có kỹ năng tư vấn, xử lý tình huống hiệu quả. Phát triển các chương trình giáo dục kỹ năng sống, giúp học sinh biết cách từ chối, giải quyết căng thẳng một cách tích cực và xây dựng sự tự tin cho bản thân.