Xây dựng văn hóa uống có trách nhiệm thành chuẩn mực xã hội
Để xây dựng văn hóa sử dụng rượu bia có trách nhiệm không thể chỉ dựa vào nỗ lực của một cá nhân hay một tổ chức. Đây là một vấn đề mang tính chất toàn xã hội, đòi hỏi sự chung tay của tất cả các bên.
Tiến sĩ Trần Hữu Minh, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia phát biểu tại sự kiện.
Ngày 26/9, tại Hà Nội, nhân Tháng An toàn giao thông quốc gia tại Việt Nam, Ủy ban An toàn giao thông quốc gia phối hợp Liên minh Rượu mạnh và Rượu vang quốc tế tại châu Á-Thái Bình Dương (APISWA) cùng các đối tác tổ chức Tọa đàm "Xây dựng văn hóa thưởng thức có trách nhiệm tại Việt Nam thông qua phương pháp tiếp cận xã hội" nhằm thúc đẩy văn hóa uống có trách nhiệm.
Phát biểu chào mừng sự kiện, Tiến sĩ Trần Hữu Minh, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia cho biết: Sử dụng rượu bia hợp lý là một nét văn hóa, một phần của đời sống xã hội ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, việc lạm dụng rượu bia, nhất là khi tham gia giao thông đã và đang gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.
Theo số liệu thống kê, mặc dù Việt Nam đã hoàn thiện những quy định pháp luật chặt chẽ, tình trạng vi phạm nồng độ cồn khi lái xe vẫn xảy ra, dẫn đến một số vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng, gây ra thiệt hại lớn về người, tài sản.
Thực trạng này cho thấy, bên cạnh việc tăng cường thực thi pháp luật, điều cốt lõi là chúng ta cần thay đổi nhận thức, xây dựng một văn hóa thưởng thức rượu bia có trách nhiệm. Văn hóa này không chỉ đơn thuần là việc tuân thủ luật lệ, mà còn là sự tự giác, ý thức cao của mỗi cá nhân trong việc kiểm soát hành vi của mình.
Một người có văn hóa sử dụng rượu bia sẽ không bao giờ để nó trở thành mối đe dọa cho bản thân và những người xung quanh.
Tuy nhiên, để xây dựng văn hóa này, chúng ta không thể chỉ dựa vào nỗ lực của một cá nhân hay một tổ chức. Đây là một vấn đề mang tính chất toàn xã hội, đòi hỏi sự chung tay của tất cả các bên.
Khi hình thành sự hợp tác chặt chẽ, tạo thành một hệ sinh thái đồng bộ từ chính sách đến hành động, từ doanh nghiệp đến người tiêu dùng, chúng ta sẽ tạo ra một sức mạnh tổng hợp để thay đổi thói quen, xây dựng một xã hội an toàn và văn minh hơn.
Một ví dụ điển hình cho mô hình hợp tác đang được triển khai để xây dựng văn hóa sử dụng rượu bia là Chiến dịch "Sức mạnh của việc nói Không” (trao quyền cho người dân, nhất là giới trẻ tự tin nói "không" với việc điều khiển phương tiện sau khi sử dụng đồ uống có cồn) - một sáng kiến thành công được thực hiện từ năm 2022 và hiện đang cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc định hình hành vi người tiêu dùng.
Trong bốn năm qua, chiến dịch đã tiếp cận 43 triệu người dùng tại bảy quốc gia ASEAN thông qua các video, hình ảnh sinh động và những thông tin thiết yếu giúp nâng cao nhận thức của giới trẻ về mối nguy hiểm của việc lái xe sau khi uống.
Việc giới thiệu trò chơi kỹ thuật số mới cũng thể hiện nỗ lực của ngành trong việc khám phá những phương thức sáng tạo để tiếp cận nhiều đối tượng người dùng am hiểu công nghệ hơn.
Ông Olivier Fages, Tổng Giám đốc Pernod Ricard Việt Nam và Campuchia, đại diện của APISWA tại Việt Nam chia sẻ: Mối quan hệ đối tác của APISWA với các đối tác trong chiến dịch "Sức mạnh của việc nói Không” là minh chứng rõ ràng cho giá trị của sự phối hợp. Khi kết hợp chuyên môn ngành, tinh thần đổi mới và hiểu biết thực tiễn về bối cảnh địa phương như vấn đề an toàn giao thông, chúng ta có thể tạo ra một thông điệp thống nhất, có sức lan tỏa mạnh mẽ và thúc đẩy thay đổi hành vi một cách thực chất.
Các diễn giả tham gia phiên thảo luận tại buổi tọa đàm.
Các diễn giả tham gia phiên thảo luận cũng thống nhất rằng giáo dục và nâng cao nhận thức cần được xác định là những yếu tố cốt lõi, với một nền văn hóa trách nhiệm bền vững được xây dựng thông qua việc trao quyền cho mỗi cá nhân bằng kiến thức.
Bên cạnh đó, việc phối hợp giữa Chính phủ, các tổ chức xã hội dân sự và cộng đồng cũng rất quan trọng để lan tỏa thông điệp về trách nhiệm. Thông qua việc thống nhất hành động và chia sẻ nguồn lực, các bên liên quan có thể bảo đảm thông điệp được truyền tải nhất quán, rộng rãi. Mô hình hợp tác này minh chứng rằng phương pháp tiếp cận toàn xã hội là phương thức hiệu quả nhất để giải quyết những thách thức liên quan đến sức khỏe cộng đồng.
Tiến sĩ Nguyễn Minh Hoàng, Giám đốc Nghiên cứu Chương trình Hợp tác Phát triển Y tế Việt Nam, Trường Đại học Y Harvard cho rằng: Cách tiếp cận sáng tạo và hiệu quả để thúc đẩy uống có trách nhiệm tại Việt Nam là thông qua mô hình toàn xã hội. Bằng cách tích hợp chính sách, thực thi, giáo dục có mục tiêu và quan hệ đối tác công-tư minh bạch, chúng ta có thể thúc đẩy thay đổi hành vi bền vững và biến việc uống có trách nhiệm thành một chuẩn mực xã hội lâu dài.
Giám đốc Trung tâm Tư vấn Pháp luật (Viện Nhà nước và Pháp luật) Ngô Vĩnh Bạch Dương nhấn mạnh: Trách nhiệm cần được hiểu một cách toàn diện hơn, vượt ra ngoài hành vi sử dụng đồ uống có cồn, bao gồm cả mối tương quan đối với bản thân, gia đình và xã hội. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận đa ngành, tạo ra một tư duy xã hội, nơi mọi người đều được trao quyền lựa chọn có trách nhiệm và đều có vai trò đóng góp trong nỗ lực này.
