Xe điện kekeh giải quyết vấn đề ô nhiễm và thân thiện với người khuyết tật

Xe điện kekeh và tấm pin năng lượng mặt trời bên trên. Ảnh: Sierra Electric

Sống trong môi trường ô nhiễm của thủ đô Freetown và chứng kiến người chú của mình qua đời vì bệnh đường hô hấp sau nhiều năm hít phải khói thải ven đường, sinh viên kỹ thuật James Samba đã thiết kế ra chiếc xe điện kekeh (e-kekeh) của riêng mình, có thể giúp giảm ô nhiễm trong hệ thống giao thông công cộng ở Sierra Leone.

Anh Samba chia sẻ: "Tôi muốn cứu những người khác khỏi nguy cơ tử vong vì bệnh phổi và bệnh đường hô hấp do ô nhiễm không khí... bằng cách sản xuất một nguyên mẫu xe điện". Anh Samba lần đầu tiên dấn thân vào ngành kỹ thuật khi chế tạo một chiếc xe lăn chạy bằng điện cho người chú của mình. Kể từ đó, anh đã thành lập công ty riêng mang tên Sierra Electric, với mục tiêu sản xuất một đội xe kekeh chạy bằng năng lượng Mặt Trời và xe điện thân thiện với người khuyết tật.

Do không có đủ phương tiện ngay lập tức để trang trải chi phí sản xuất, anh Samba đã hợp tác với công ty khởi nghiệp NEEV Salone để phát triển một chiếc kekeh chạy bằng tấm pin Mặt Trời trên nóc xe. Đồng sáng lập kiêm Giám đốc Điều hành, cô Emmanuella Sandy cho biết công ty có trụ sở tại Freetown này hiện đã có một đội xe gồm hơn 100 xe ba bánh chạy bằng năng lượng Mặt Trời, 3 trạm sạc và tủ đổi pin cho khách hàng.

Việc phát triển xe điện phải đối mặt với nhiều rào cản ở Sierra Leone, nơi lưới điện quốc gia kém hiệu quả và mất điện thường xuyên, cộng thêm mùa mưa kéo dài 6 tháng cản trở hoạt động của tấm pin Mặt Trời. Theo báo cáo năm 2024 của Ngân hàng Thế giới (WB), chỉ hơn 20% hộ gia đình có thể sử dụng điện thông qua lưới điện quốc gia hoặc lưới điện mini.

Công ty NEEV Salone linh hoạt sử dụng điện Mặt Trời, máy phát điện độc lập và lưới điện quốc gia để duy trì nguồn cung cấp cho các điểm sạc. Anh Samba cho biết xe kekeh chạy bằng năng lượng Mặt Trời rẻ hơn so với các loại xe chạy bằng nhiên liệu, vì chi phí bảo dưỡng thấp hơn và tốn phí nhiên liệu.

Chiếc kekeh năng lượng Mặt Trời nhỏ nhất của NEEV Salone được bán với giá 120.000 leone mới (khoảng 5.270 USD), vẫn còn khá cao đối với những người sống ở một trong các quốc gia nghèo nhất thế giới như Sierra Leone. Bất chấp chi phí cao, một số tài xế đã chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo khi giá nhiên liệu tăng.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết ước tính trên toàn thế giới có 4,2 triệu ca tử vong sớm mỗi năm là do ô nhiễm không khí ngoài trời, trong đó các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Khí thải từ phương tiện giao thông cũng là tác nhân chính gây ra biến đổi khí hậu.

Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) cho biết vào năm 2021, ô nhiễm không khí do hạt mịn đã cướp đi tính mạng của 1.200 người ở Sierra Leone, quốc gia có 8,5 triệu người.

Bích Liên/TTXVN