Xe tăng ALTAY – quân át chủ bài mới của Thổ Nhĩ Kỳ và bước ngoặt trong sức mạnh NATO
Việc Thổ Nhĩ Kỳ tích hợp thành công loạt hệ thống công nghệ phòng vệ và điện tử do ASELSAN phát triển vào xe tăng chiến đấu chủ lực ALTAY được xem như bước ngoặt quan trọng.

Điều này không chỉ giúp Ankara tự chủ hơn về công nghiệp quốc phòng, dự án còn có thể định hình lại cán cân sức mạnh thiết giáp trong khối NATO và cả thị trường quốc tế.

Sau nhiều năm thử nghiệm và trì hoãn, dự án xe tăng ALTAY – niềm tự hào của công nghiệp quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ – đang bước sang một giai đoạn mới. Công ty ASELSAN vừa hoàn tất các cuộc thử nghiệm chấp thuận nhà máy và chính thức bàn giao 13 hệ thống phụ trợ cho BMC, đơn vị chịu trách nhiệm sản xuất ALTAY.

Đây là cột mốc đánh dấu sự trưởng thành của ngành công nghiệp quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ trong tham vọng trở thành cường quốc xuất khẩu vũ khí.

Khác với những năm trước phải phụ thuộc nhiều vào linh kiện ngoại nhập, xe tăng ALTAY phiên bản mới sở hữu một loạt công nghệ then chốt do ASELSAN chế tạo.

Trong số 13 hệ thống đã bàn giao có: hệ thống điều khiển hỏa lực hiện đại, trạm vũ khí điều khiển từ xa, hệ thống thông tin chỉ huy, các cảm biến cảnh báo laser, bộ nhận diện bạn–thù, hệ thống quan sát cho lái xe, radio chiến thuật và đặc biệt là hệ thống bảo vệ chủ động AKKOR.

AKKOR được coi là điểm sáng nhất. Đây là hệ thống bảo vệ chủ động “hard-kill” đầu tiên do Thổ Nhĩ Kỳ tự phát triển và sản xuất hàng loạt, có khả năng đánh chặn tên lửa chống tăng hoặc đạn dẫn đường ngay trước khi chúng chạm giáp.

Trong bối cảnh UAV vũ trang và tên lửa chống tăng đang làm thay đổi chiến trường, việc sở hữu APS nội địa giúp ALTAY sánh ngang với những dòng tăng hiện đại hàng đầu thế giới như Abrams SEP v3 của Mỹ hay Leopard 2A8 của Đức.
Thổ Nhĩ Kỳ từng nhiều lần bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm vận và hạn chế công nghệ từ các đồng minh. Động cơ và hệ thống điện tử thường là nút thắt. Việc nội địa hóa hàng loạt hệ thống giúp Ankara giảm đáng kể rủi ro phụ thuộc.

Hơn thế, với những khách hàng tiềm năng ở châu Á, Trung Đông hay châu Phi, ALTAY phiên bản mới có lợi thế cạnh tranh: không bị vướng nhiều rào cản xuất khẩu như các mẫu tăng phụ thuộc vào công nghệ phương Tây.
Dù hiện tại ALTAY vẫn phải dùng động cơ DV27K do Hàn Quốc cung cấp, Thổ Nhĩ Kỳ đang thử nghiệm động cơ nội địa BATU. Nếu thành công, ALTAY sẽ gần như hoàn toàn tự chủ, từ giáp, vũ khí, điện tử cho đến động lực.
Với NATO, sự nổi lên của ALTAY mang hai ý nghĩa. Một mặt, nó củng cố năng lực hạng nặng ở sườn Nam liên minh, nơi Thổ Nhĩ Kỳ giữ vị trí chiến lược.

Mặt khác, việc Ankara có thể sản xuất và xuất khẩu xe tăng hiện đại cũng đồng nghĩa với việc tạo thêm cạnh tranh cho Mỹ, Đức – những quốc gia vốn thống trị thị trường thiết giáp phương Tây.
Sự xuất hiện của ALTAY có thể mở ra một “trục mới” trong thị trường xe tăng toàn cầu, khi nhiều quốc gia muốn tìm kiếm lựa chọn thay thế rẻ hơn nhưng vẫn hiện đại, tránh bị phụ thuộc vào một vài nhà cung cấp truyền thống.
Dẫu vậy, chặng đường của ALTAY không chỉ trải hoa hồng. Các thách thức chính bao gồm: Động cơ nội địa BATU vẫn trong quá trình kiểm thử, cần thời gian để chứng minh độ bền và tính ổn định.
Chi phí sản xuất hàng loạt: để cạnh tranh với Abrams hay Leopard, ALTAY phải duy trì giá hợp lý và chuỗi cung ứng ổn định.
Khả năng nâng cấp: chiến trường thay đổi nhanh chóng với drone, đạn chính xác cao. ALTAY cần liên tục được cải tiến để không bị lạc hậu.
Việc tích hợp 13 hệ thống ASELSAN vào ALTAY không chỉ là thắng lợi kỹ thuật, mà còn là tuyên bố về khát vọng của Thổ Nhĩ Kỳ: trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu về công nghệ thiết giáp.
Nếu khắc phục được những điểm yếu còn tồn tại, ALTAY hoàn toàn có thể trở thành biểu tượng mới của hải ngoại Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời định hình lại bản đồ sức mạnh xe tăng trong NATO và trên thế giới.