Merkava Mk IVM là phiên bản nâng cấp từ Merkava Mk 4 - thế hệ thứ 4 của dòng xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) Merkava được Israel phát triển và đưa vào sử dụng từ cuối thập niên 1970.
Điểm đặc biệt của phiên bản xe tăng Merkava Mk IVM là chúng được thiết kế giáp theo kiểu module, cho phép thay thế các vị trí bị bắn hỏng một cách nhanh nhất ngay trên chiến trường.
Cấu tạo module giáp từ composite gốm lõi thép có khả năng chống đạn xuyên giáp rất tốt. Các phiến giáp này phủ kín toàn thân xe cũng như tháp pháo ở mọi góc đem lại khả năng bảo vệ tuyệt vời.
Việc bố trí động cơ nằm ở mặt trước còn có tác dụng tạo lớp giáp tiếp theo để đỡ đạn cho tổ lái và tăng xác suất sống sót trong trường hợp giáp trước của xe bị xuyên thủng.
Bản thân xe tăng Merkava Mk IVM cũng có các cửa thoát hiểm ở gầm và đuôi, cho phép tổ lái thoát ly không cần lộ mình trước hỏa lực của đối phương trong trường hợp xe bị bắn cháy.
Xe tăng Merkava lần đầu xung trận trong cuộc chiến Lebanon 2006. Trong cuộc chiến này, tổng cộng có khoảng 50 chiếc bị trúng đạn gây thiệt hại, với 21 chiếc bị bắn xuyên giáp (15 chiếc trúng tên lửa và 6 chiếc cán trúng mìn chống tăng).
Đáng chú ý là trong số đó đã ghi nhận 5 - 6 chiếc Merkava Mk IV bị phá hủy bởi tên lửa chống tăng Kornet do Nga sản xuất, dẫn tới yêu cầu khẩn cấp là phải tăng cường khả năng phòng vệ.
Hứng chịu thất bại nặng nề nên người Israel nhanh chóng nghiên cứu, phát triển hoàn thiện lớp giáp bảo vệ tốt nhất cho Merkava Mk IVM, đó chính là hệ thống phòng vệ chủ động (APS) Trophy.
Kể từ khi trang bị hệ thống phòng vệ mới, xe tăng Merkava đã chứng minh rằng nó là "pháo đài bất khả xâm phạm", hệ thống Trophy đã cứu được kíp ái khi đánh chặn thành công tên lửa chống tăng Kornet của Hamas trong một cuộc chạm trán.
Trong chiến dịch quân sự năm 2014 với lực lượng Hamas, xe tăng Merkava Mk IVM với Trophy APS đánh chặn nhiều đợt tấn công bằng tên lửa chống tăng Kornet, Metis-M và cả súng chống tăng RPG-29 - đều là vũ khí diệt tăng mạnh nhất thế giới hiện nay.
Bên cạnh giáp bảo vệ, hỏa lực của xe tăng Merkava Mark IVM cũng được đánh giá cao với pháo nòng trơn 120 mm có thể bắn ra những viên đạn với sơ tốc cực lớn và đặc biệt là phóng được tên lửa chống tăng qua nòng.
Hệ thống điều khiển hỏa lực bí ẩn giúp Merkava Mk IVM có thể bắn hạ cả trực thăng bằng đạn pháo thông thường với độ chính xác ở mức rất cao.
Tốc độ bắn của Merkava Mk IVM cũng rất nhanh với kiểu nạp đạn theo băng 10 viên (dạng nạp đạn tự động). Tuy thời gian tái nạp lại một băng hơi lâu, nhưng với 10 viên được bắn với tốc độ rất cao thì không kẻ thù nào sống nổi.
Tuy có trọng lượng rất lớn nhưng xe tăng Merkava Mk IVM không vì thế mà kém cơ động, nó được trang bị động cơ diesel công suất 1.500 mã lực cùng hộp số tự động 5 cấp cho tốc độ tối đa đến 64 km/h.
Mặc dù vậy mới đây tại dải Gaza, khi lực lượng vũ trang Hamas tiến hành cuộc tấn công bất ngờ, các tay súng Hồi giáo đã hạ được một chiếc Merkava MK IVM bằng tên lửa chống tăng Kornet.
Đây là diễn biến rất bất ngờ bởi chiếc MBT trên có trang bị Trophy APS, về lý thuyết sẽ vô hiệu hóa Kornet ATGM một cách dễ dàng, bởi vậy cần thêm thời gian để xác minh vũ khí thực sự đã tiêu diệt cỗ chiến xa nói trên.