Xe tăng Taliban áp sát Tajikistan, phép thử nguy hiểm trước Nga

Sau khi hoàn thiện bộ máy chính quyền, Taliban đã điều động một lượng lớn binh sĩ cùng khí tài hạng nặng áp sát biên giới Tajikistan.

Người phát ngôn của Taliban, Zabiullah Mujahid đã xác nhận thông tin điều quân, đồng thời khẳng định Tajikistan sẽ phải trả giá vì can thiệp vào công việc nội bộ của Afghanistan.

"Tajikistan can thiệp vào công việc nội bộ của chúng tôi, cần phải có phản ứng cho những hành động như vậy", đại diện Taliban nói trong một cuộc phỏng vấn với hãng Al-Jazeera TV.

Trước đó, phát ngôn viên của Taliban Zabihullah Mujahid khẳng định, đây là động thái cần thiết để chống lại các mối đe dọa an ninh.

Đầu tháng 9/2021, Tổng thống Tajikistan Emomali Rahmon đã đề xuất tạo một "vành đai an ninh" xung quanh Afghanistan "để ngăn chặn sự bành trướng tiềm tàng của các nhóm khủng bố".

Tổng thống Tajikistan cũng lưu ý rằng việc chấm dứt ngay lập tức xung đột trong khu vực Panjshir thông qua một lệnh ngừng bắn, mở đường cung cấp viện trợ nhân đạo cho người dân khu vực này được coi là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất hiện nay.

"Trong bối cảnh này, chúng tôi đồng ý sẽ nỗ lực hết sức mình để đạt được những mục tiêu trên và tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc đàm phán giữa người Tajik (ám chỉ Mặt trận Kháng chiến Quốc gia Afghanistan - FANR) và Taliban ở thủ đô Dushanbe của Tajikistan".

Mặc dù đang chiếm ưu thế tuyệt đối ở Afghanistan, nhưng Taliban cũng lo sợ sự lớn mạnh của FANR như Liên minh Phương Bắc vốn được sự ủng hộ mạnh mẽ từ Tajikistan trước đây.

Việc Taliban công bố "chính phủ lâm thời" hôm 7/9 đã gây phản ứng cho cộng đồng quốc tế, khi mà danh sách lãnh đạo chỉ gồm toàn người Pashtun (dân tộc của lực lượng Taliban).

Trong khi phe kháng chiến tại thung lũng Panjshir thuộc tộc người Tajik, cùng dân tộc với Tajikistancũng như các dân tộc khác tại Afghanistan lại không có chỗ trong chính quyền mới.

Pakistan, đồng minh thân cận của Taliban cũng cảnh báo lực lượng này, nếu không lập một chính phủ liên hiệp với các thành phần dân tộc tại Afghanistan, rất có thể quốc gia này sẽ rơi vào một cuộc nội chiến mới.

Taliban sau chiến thắng bất ngờ, đánh sập chính quyền Kabul tại Afghanistan, đã thu được lượng khí tài khổng lồ mà Mỹ trang bị lên tới hàng chục tỷ USD. Sau đó đánh bật FANR ra khỏi că cứ chính tại thung lũng Panjshir, giờ đây Taliban đang rất tự tin vào sức mạnh của mình.

Có thể trước mắt Taliban sẽ dùng biện pháp cứng rắn để thăm dò động thái trực tiếp của Tajikistan, xa hơn nữa là Nga, trước khi có những quyết sách mới.

Rõ ràng Taliban hiện tại không hề muốn thỏa hiệp với lực lượng Mặt trận Quốc gia Kháng chiến Afghanistan (FANR) do Tajikistan hậu thuẫn.

Vì vậy hành động chuyển quân thậm chí đe dọa tấn công vào Tajikistan là bước dò đường của Taliban. So về ưu thế quân số và vũ khí trang bị, lực lượng này đang áp đảo Tajikistan.

Với dân số chỉ khoảng 9 triệu (ít hơn so với mức 30 triệu của Afghanistan) và lực lượng quân đội quy mô nhỏ, Tajikistan có lẽ không phải là đối thủ của Taliban.

Thậm chí, hôm 26/9, Mohammad Naeem Wardak, phát ngôn viên văn phòng chính trị của Taliban tại Qatar, nói trong một cuộc họp báo rằng lực lượng này "họ sẽ chiếm gọn Tajikistan trong vòng 24 giờ nếu nước ngoài không can thiệp".

Điều Taliban lo sợ nhất là Nga. Moscow hiện đang có căn cứ quân sự lớn tại Tajikistan. Khu căn cứ này chỉ cách biên giới Afghanistan vài chục cây số.

Mặt khác Tajikistan là thành viên trong Tổ chức Hiệp ước An ninh tập thể do Nga dẫn đầu. Vì vậy, bất cứ mối đe dọa dù là nhỏ nhất từ Taliban sẽ vấp phải phản ứng không chỉ bởi quân Tajikistan, mà còn bởi các lực lượng Nga.

Các chuyên gia lưu ý rằng, Tajikistan hiện đang bố trí nhiều thiết bị quân sự hạng nặng tại các khu vực biên giới với Afghanistan.

Trước đó Nga, Tajikistan và Uzbekistan đã tổ chức một cuộc tập trận quân sự lớn sát biên giới Afghanistan "dằn mặt" Taliban. Đồng thời cảnh báo, bất cứ mối nguy hại nào được phát động từ hướng Afghanistan sẽ phải trả giá đắt.

Việt Hùng