Xem xét chuyển gần 40.000 tỷ đồng hỗ trợ 2% lãi suất sang cho vay nhà ở xã hội

Văn phòng Chính phủ vừa có thông báo kết luận của Thường trực Chính phủ về tình hình kinh tế xã hội tháng 2/2023; thực hiện chương trình phục hồi kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công và các chương trình mục tiêu quốc gia.

Theo Nghị quyết 30 của Quốc hội về chương trình phục hồi kinh tế, ngành ngân hàng được giao triển khai gói hỗ trợ 2% lãi suất quy mô 40.000 tỷ đồng cho vay với doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong hai năm 2022-2023.

Đánh giá của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, việc triển khai gói này là rất chậm. Sau hơn một năm triển khai, đến hết tháng 2/2023, gói này mới giải ngân được 134 tỷ đồng, tức mới gần 0,34% tổng quy mô gói. Dự kiến năm nay gói này giải ngân được thêm 2.345 tỷ đồng, còn dư 37.521 tỷ đồng không tiêu hết.

Theo đó, Chính phủ giao NHNN sớm báo Thủ tướng phương án phù hợp thúc đẩy thực hiện chính sách hỗ trợ 2% lãi suất với các khoản vay tại các tổ chức tín dụng trong khuôn khổ Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế xã hội.

NHNN cần đánh giá kỹ khả năng giải ngân để nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền phương án điều chuyển nhiệm vụ chi hỗ trợ lãi suất sang hình thức, chính sách khác. Trong đó, phương án được xem xét là chuyển sang cho vay nhà ở xã hội, đảm bảo tính khả thi, hiệu quả, kết luận nêu rõ.

Có khoảng 67% khách hàng phản hồi "không có nhu cầu"

Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng mới đây cũng có văn bản trả lời kiến nghị cử tri tỉnh Bình Thuận phản ánh việc gặp khó khăn liên quan đến vay vốn hỗ trợ lãi suất 2%.

NHNN cho biết đã đưa ra nhiều giải pháp để hướng dẫn các ngân hàng thương mại triển khai gói hỗ trợ này. Dù đánh giá đây là chính sách mà ngành ngân hàng thực hiện đồng bộ và quyết liệt nhất "từ trước tới nay", song NHNN thừa nhận kết quả thực hiện gói này thấp, chưa được như kỳ vọng.

Cơ quan này nêu nguyên nhân khiến gói hỗ trợ lãi suất giải ngân được rất thấp là bối cảnh nền kinh tế đã khác so với khi đề xuất xây dựng chương trình phục hồi kinh tế. Mặt khác, tâm lý e ngại của khách hàng và ngân hàng thương mại với các thủ tục thanh tra, kiểm toán sau này cũng như e ngại khi đánh giá khả năng phục hồi của khách hàng.

Vướng mắc chính của gói chính sách này là điều kiện vay với khách hàng, trong đó quy định đưa ra phải đánh giá được khách hàng "có khả năng phục hồi". NHNN cho biết đã có phương án xử lý, sửa đổi Nghị định 31 và ngành ngân hàng quyết tâm thực hiện thực hiện gói hỗ trợ trên.

Theo khảo sát thực tế từ các ngân hàng thương mại, 67% khách hàng đủ điều kiện vay nhưng họ phản hồi không muốn vay gói hỗ trợ lãi suất.

Về chương trình hỗ trợ nguồn vốn cho phát triển nhà ở xã hội, Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.

Tại nghị quyết này, Chính phủ giao NHNN chủ trì triển khai Chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỷ đồng để chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vay với lãi suất thấp hơn khoảng từ 1,5-2% so với lãi suất cho vay hiện tại.

Quy mô này được xác định tương đương khoảng 12% nhu cầu vốn để thúc đẩy thực hiện mục tiêu hoàn thành ít nhất 01 triệu căn hộ nhà ở xã hội, nhà ở công nhân giai đoạn 2021-2030.

Mặt bằng lãi suất hiện tại là lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của các ngân hàng thương mại Nhà nước (bao gồm Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank) trên thị trường trong từng thời kỳ và các ngân hàng thương mại ngoài Nhà nước có đủ điều kiện với từng gói tín dụng cụ thể.

Kiều Chinh