Xin nhập 37 toa tàu cũ của Nhật Bản, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam nói gì?

Những toa tàu của Nhật Bản 0 đồng mà VNR muốn nhập khẩu về từ Nhật Bản được sản xuất từ năm 1979-1982. Ảnh: Dân Trí.

Đề xuất nhập 37 toa tàu cũ của Nhật Bản

Mới đây, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) đã có đề xuất Chính phủ cho phép nhập khẩu 37 toa tàu cũ của Nhật Bản được sản xuất từ năm 1979 - 1982, đã qua sử dụng do doanh nghiệp đường sắt Nhật Bản chuyển giao miễn phí với giá 0 đồng để cải tạo, khai thác.

Việc này ngay sau đó đã nhận được sự quan tâm lớn từ dư luận. Nhiều người bày tỏ băn khoăn về chủng loại, chi phí nhập khẩu và sửa chữa cũng như chất lượng của những toa tàu này.

Theo lãnh đạo VNR, 37 toa xe loại Kiha 40 và Kiha 48 được Nhật Bản sản xuất giai đoạn 1979-1982 do Công ty Đường sắt Đông Nhật Bản (JR East) sử dụng, hiện đã ngừng khai thác.

Phía JR East sẽ chuyển giao miễn phí cho VNR các toa xe nếu có nhu cầu còn Việt Nam sẽ chịu chi phí liên quan đến nhập khẩu, cải tạo.

Theo đối tác Nhật Bản, các toa tàu Kiha 40 và 48 có thể tiếp tục vận hành tốt nếu được bảo trì tốt.

Điểm mạnh của những toa tàu này là hệ thống điều khiển đơn giản (dẫn động và hãm) có thể nhận bất cứ thành phần nào. Đồng thời, có thể vận hành đa dạng để phục vụ khách đi lại.

Phía đối tác Nhật Bản cũng cho rằng, việc JR East chuyển giao đoàn tàu DMU đã qua sử dụng cho Việt Nam hợp lý hơn nhiều so với mua toa xe sản xuất mới.

Được biết, các toa xe có ghế mềm, điều hòa không khí với công suất 68-82 chỗ ngồi, 28-34 chỗ đứng, vận hành với tốc độ tối đa 95 km/h trên các tuyến đường sắt khổ 1.067 mm của Nhật Bản. Toa xe có thể vận hành độc lập hoặc dễ ghép nối thành đoàn tàu tùy theo nhu cầu sử dụng.

Nhập khẩu tàu cũ giúp tiết kiệm hơn 1.100 tỷ đồng

Trao đổi với báo chí về vấn đề này, ông Vũ Anh Minh, Chủ tịch Tổng công ty Đường sắt Việt Nam cho biết, JR East là đối tác lâu năm của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam. Đã có một số nước đăng ký mua, nhưng phía Nhật Bản không đồng ý và muốn chuyển giao miễn phí cho VNR sửa chữa để khai thác, vận hành.

Sau khoảng 40 năm vận hành, cả hai loại toa xe không gặp vấn đề nghiêm trọng về an toàn và chất lượng. Đây là số toa tàu chưa từng được khai thác tại Việt Nam, khi về nước 37 toa tàu này cũng là công nghệ mới nhất đối với các đoàn tàu mà ngành Đường sắt Việt Nam đang khai thác.

Toa tàu của Nhật Bản cũng giúp tiết kiệm nhiên liệu, chi phí vận hành và phù hợp với khổ đường sắt Việt Nam đang khai thác, trọng lượng nhẹ hơn và khai thác an toàn hơn.

Về nhược điểm của những toa tàu của Nhật Bản, theo lãnh đạo VNR, công nghệ của chúng hoàn toàn mới so với những toa tàu mà phía Việt Nam đang khai thác. Đặc biệt, những toa tàu này hiện đại hơn và nó hoạt động tự hành không cần đầu máy kéo theo và có thể hoạt động 1 toa tàu riêng rẻ trong khi những toa tàu của Việt Nam phải đi kèm với đầu máy kéo theo. Tuy vậy, khi đưa về nước chỉ cần hoán cải một số chi tiết là có thể khai thác được.

"Chúng tôi có thể coi đây là giai đoạn thí điểm để ngành đường sắt được tiếp cận với công nghệ hiện đại hơn. Ngoài việc, đưa các đoàn tàu vào khai thác còn có thể giúp ngành cơ khí đường sắt nghiên cứu để đưa ra được các giải pháp sản xuất kinh doanh cho tương lai", ông Minh cho hay.

Trong trường hợp những toa tàu này được đưa về nước, ông Minh cho rằng có thể đưa vào khai thác các tuyến Hà Nội - Hải Phòng, Hà Nội - Lào Cai, Nha Trang - TP HCM, Đà Nẵng - Quảng Bình...

Theo lãnh đạo VNR, việc tiếp nhận các toa tàu của Nhật đã qua sử dụng, cải tạo phù hợp với tiêu chuẩn Việt Nam giúp giảm đáng kể chi phí đầu tư đóng mới toa xe; tạo điều kiện cho việc nghiên cứu, phát triển công nghệ mới phục vụ việc đóng mới...

Được biết, những toa tàu của phía Nhật Bản chuyển giao nếu mua mới có giá trị khoảng hơn 30 tỷ đồng/1toa. "Nếu để đầu tư 37 toa tàu mới này, chúng ta phải bỏ ra 1.110 tỷ đồng, nhưng khi nhập khẩu 37 toa tàu cũ chúng ta chỉ mất chi phí vận chuyển, hải quan,... khoảng 140 tỷ đồng", ông Minh thông tin.

Liên quan đến đề xuất nhập khẩu những toa tàu cũ của Nhật Bản, ông Lê Hoàng Tùng - Trưởng phòng Đường sắt, Cục Đăng kiểm Việt Nam (Bộ GTVT) thông tin với báo chí, Cục chưa nhận được hồ sơ. Tuy nhiên, nếu những toa xe của Nhật Bản đã qua 40 năm sử dụng thì quy định hiện hành không cho phép nhập khẩu.

Theo quy định, toa tàu chở khách đã qua sử dụng nhập khẩu không được quá 10 năm. Niên hạn với toa tàu khách Việt Nam quy định không quá 40 năm. Do đó, VNR phải kiến nghị và Thủ tướng đồng ý mới được phép nhập khẩu, đưa vào sử dụng.

Nếu VNR đề xuất với Chính phủ thì cần có những hướng dẫn cụ thể để Cục Đăng kiểm Việt Nam căn cứ vào đó làm việc.

Về chất lượng của những toa xe của Nhật Bản, ông Tùng cho rằng, để đánh giá toa tàu còn tốt hay không sau khoảng 40 năm sử dụng thì cần có sự kiểm tra thì mới biết chính xác được.

Ngoài ra, khổ ray của Nhật khác khổ ray ở Việt Nam, do đó trong trường hợp muốn sử dụng các toa tàu của Nhật thì phía Việt Nam cần cải tạo lại đường ray cho phù hợp.

Minh Thư