Xóa mù chữ - chìa khóa mở cánh cửa thoát nghèo

Lớp xóa mù chữ thu hút đông học viên người Mông tham dự.

Nâng cao dân trí

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2025 – 2030, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai đồng bộ nhiều dự án, chính sách nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực cho vùng đồng bào DTTS. Trong đó, Dự án 5 về phát triển giáo dục, đào tạo được xem là một trong những trụ cột quan trọng.

Trong khuôn khổ Dự án 5, Tiểu dự án 1 đã được tỉnh tập trung triển khai hiệu quả. Tính đến nay, Thái Nguyên đã đầu tư xây dựng 44 công trình trường học, bao gồm các trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú và các trường có học sinh bán trú. Những ngôi trường khang trang, kiên cố giữa vùng núi không chỉ cải thiện điều kiện học tập cho học sinh mà còn thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với sự nghiệp “trồng người” nơi khó khăn nhất.

Song song với đó, cơ sở vật chất phục vụ chuyển đổi số trong giáo dục cũng được chú trọng. Toàn tỉnh có 93 trường học được trang bị hạ tầng công nghệ thông tin, từng bước đáp ứng yêu cầu dạy học trong bối cảnh chuyển đổi số, mở ra cơ hội tiếp cận tri thức hiện đại cho học sinh vùng đồng bào DTTS, miền núi.

Không chỉ tập trung cho giáo dục phổ thông, công tác xóa mù chữ cho người lớn cũng được tỉnh Thái Nguyên quan tâm triển khai mạnh mẽ. Từ năm 2021 đến nay, toàn tỉnh đã tổ chức 173 lớp xóa mù chữ, thu hút trên 4.000 người dân vùng đồng bào DTTS tham gia học tập. Đây là những lớp học đặc biệt, nơi học viên không phân biệt tuổi tác, nghề nghiệp, cùng chung khát vọng được biết chữ, biết tính toán để tự tin hơn trong cuộc sống.

Xóm Mỏ Chì, xã La Hiên là một trong những địa bàn còn nhiều khó khăn của tỉnh. Nằm biệt lập giữa vùng núi cao, địa hình dốc đá, đường sá đi lại quanh co, cuộc sống người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp tự cung tự cấp. Cái nghèo, cái thiếu đeo bám nhiều thế hệ, khiến không ít người dân nơi đây chưa từng được đến trường hoặc phải bỏ học từ rất sớm.

Tháng 12/2024, lớp xóa mù chữ được mở tại nhà văn hóa xóm Mỏ Chì do Trường Tiểu học Cúc Đường tổ chức. Ngay từ những buổi học đầu tiên, lớp đã thu hút đông đảo người dân tham gia. Dù ban ngày bận rộn với ruộng nương, tối đến, bất chấp mưa gió, rét mướt, họ vẫn đều đặn đến lớp với quyết tâm học chữ.

Anh Dương Văn Khìn là một trong những học viên chăm chỉ của lớp.

Khát vọng học tập của những người chưa từng được đến trường

Trong lớp học nhỏ nơi nhà văn hóa xóm, anh Dương Văn Khìn (sinh năm 1985) là một học viên chăm chỉ của lớp. Ban ngày anh đi làm thuê, tối đến lại cần mẫn đến lớp học chữ. Anh Khìn chia sẻ: Có hôm đi làm về muộn, mệt lắm, nhưng vẫn cố đi học. Không biết chữ thiệt thòi lắm, phải cố gắng học để thoát nghèo.

Theo cô Nông Thị Luyện giáo viên trực tiếp giảng dạy, việc tổ chức lớp xóa mù chữ ở vùng cao gặp không ít khó khăn, từ cơ sở vật chất, thời gian học đến trình độ nhận thức không đồng đều của học viên. Tuy nhiên, tinh thần ham học hỏi, sự kiên trì của bà con chính là động lực để thầy cô nỗ lực vượt qua trở ngại.

Không chỉ giúp người dân biết đọc, biết viết, các lớp học còn trang bị những kỹ năng cơ bản như tính toán, đọc hiểu thông tin, tiếp cận chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Từ đó, người dân có thể chủ động hơn trong sản xuất, kinh doanh, từng bước thay đổi tư duy, cách làm ăn, góp phần giảm nghèo bền vững.

Thực tế cho thấy, nơi nào công tác giáo dục, xóa mù chữ được làm tốt, nơi đó đời sống người dân có nhiều chuyển biến tích cực. Con chữ đã và đang trở thành “đòn bẩy” quan trọng, giúp đồng bào DTTS từng bước thu hẹp khoảng cách phát triển với vùng thuận lợi.

Những lớp học xóa mù chữ nơi vùng cao Thái Nguyên không chỉ mang ý nghĩa giáo dục đơn thuần mà còn thể hiện tinh thần nhân văn sâu sắc của các chính sách dân tộc. Ánh đèn lớp học trong đêm không chỉ soi sáng trang vở mà còn thắp lên niềm tin, khát vọng vươn lên của bà con vùng cao.

Trong hành trình giảm nghèo bền vững, giáo dục luôn giữ vai trò then chốt. Từ những con chữ đầu tiên, một tương lai mới đang dần mở ra với đồng bào dân tộc thiểu số nơi vùng cao Thái Nguyên, nơi mà tri thức chính là chiếc chìa khóa mở cánh cửa thoát nghèo, hướng tới cuộc sống ấm no, bền vững.

Phương Thảo